Taiko Network (TAIKO) là gì? Dự án được Vitalik quan tâm có gì nổi bật

Mục lục

Taiko Network là một zk-Rollup Layer 2 phi tập trung, hoàn toàn tương thích với máy ảo Ethereum (EVM) và hướng tới bảo mật, phi tập trung tối ưu.

Dự án nổi bật với mô hình zk-EVM Type 1 giúp duy trì toàn bộ cấu trúc của Ethereum gốc, thu hút các nhà đầu tư lớn như Sequoia và sự quan tâm sâu sắc từ Vitalik Buterin.

NỘI DUNG CHÍNH

Taiko vận hành dựa trên mô hình Ethereum-equivalent, giữ vững bảo mật và phi tập trung của mạng Ethereum.
Hệ sinh thái gồm Taiko Alethia, Taiko Gwyneth và các công cụ hỗ trợ như bridge, explorer.
Token TAIKO được thiết kế với tokenomics rõ ràng, hỗ trợ quản trị, staking và phát triển cộng đồng.

Taiko zkEVM là gì?

Taiko là zk-Rollup Layer 2 tương thích tối đa với EVM, theo chuẩn Type 1. Dự án giữ nguyên cấu trúc Ethereum như hashrate, phí gas, khác biệt so với các zk-Rollup Type 2+ hoặc các giải pháp Layer 2 khác.

Điều này giúp các nhà phát triển triển khai smart contract dễ dàng mà không cần chỉnh sửa code hay đánh đổi bảo mật Ethereum gốc.

Taiko hoạt động như thế nào?

Taiko sử dụng mô hình based rollup, trong đó validator trên Ethereum Layer 1 điều phối thứ tự block, không dựa vào sequencer tập trung. Điều này giúp kế thừa toàn bộ tính phi tập trung và bảo mật Ethereum.

Withdrawals from ZK-EVMs can sometimes be done with lower latency than proof generation, because you can prove specific claims: past state X is valid, no txs from account A after X, therefore you can still withdraw Coin you had in state X. Fascinating work by Taiko!
Vitalik Buterin, Nhà đồng sáng lập Ethereum, 5/11/2022

Cơ chế hoạt động cốt lõi của Taiko Alethia

Taiko Alethia vận hành theo các nguyên tắc:

L1-Driven Sequencing: Ethereum validator điều phối trình tự block minh bạch, chống kiểm duyệt.
Permissionless Proposing & Proving: Ai cũng có thể đề xuất block mới và cung cấp bằng chứng xác thực.
Multiproof Architecture: Hỗ trợ bằng chứng TEE và Zero-Knowledge, tối ưu giữa bảo mật và hiệu suất.
Modular Proof System: Cho phép tùy biến cấu hình giữa ZK-rollup và optimistic rollup.

Xem thêm: SportsTensor là gì? Subnet trên Bittensor tập trung vào tối ưu hóa dự đoán kết quả thể thao

Cấu trúc DAO quản trị của Taiko

Hệ thống DAO của Taiko tổ chức thành nhiều lớp quản trị:

Taiko DAO: Quản lý nâng cấp smart contract và quỹ giao thức.
Taiko Treasury: Quản lý phí L2 phân bổ cho phát triển dự án.
Security Council: Hội đồng đa chữ ký xử lý đề xuất thông thường và khẩn cấp.
Veto Mechanism: Token holder và delegate có quyền phủ quyết đề xuất trong giai đoạn review.

So sánh Taiko với các mô hình Rollup khác

Tiêu chí	Based Rollup (Taiko)	Sequencer Tập Trung	Shared Sequencer
Điều phối block	Validator L1 Ethereum	Một node riêng biệt	Tập hợp nhiều node
MEV (Giá trị khai thác được)	Chảy về Layer 1	Chảy về sequencer	Chia sẻ nội bộ
Khả năng kiểm duyệt	Không thể	Có thể kiểm duyệt	Hạn chế kiểm duyệt
Độ phức tạp	Đơn giản cao	Trung bình	Phức tạp hơn

Các sản phẩm của hệ sinh thái Taiko

1. Taiko Alethia

Đây là phiên bản based rollup đầu tiên, tương thích Ethereum-equivalent, hỗ trợ multiproof và permissionless. Nhà phát triển có thể xây dựng smart contract trên Ethereum mà không phải thay đổi code, tận dụng lợi thế về khả năng mở rộng.

2. Taiko Gwyneth

Taiko Gwyneth mở rộng theo chiều ngang bằng cách chạy song song nhiều rollup Ethereum-equivalent sử dụng sequencing trực tiếp từ Ethereum Layer 1. Tính năng gồm Booster Functionality, XCALLOPTIONS cho smart contract tương tác giữa các L2 và Real-Time Proving.

3. Bridge và Explorer

Hệ sinh thái cũng cung cấp giao diện Bridge UI kết nối tài sản giữa Ethereum và Taiko, Taiko Status thể hiện trạng thái mạng, cùng Bridge Relayer & Event Indexer phục vụ xử lý dữ liệu rollup.

Xem thêm: 55% xuống 20%? Nhật Bản định sửa luật thuế tiền điện tử sao?

Đặc điểm nổi bật của dự án

Khả năng tương thích hoàn toàn với Ethereum: Taiko giữ nguyên hashrate, phí gas và kiến trúc nền tảng Ethereum. Điều này giúp các smart contract hiện có dễ dàng chạy trên Taiko mà không cần điều chỉnh.
Phi tập trung & Mã nguồn mở: Không cần sự cấp phép từ bên thứ 3, đảm bảo bảo mật và minh bạch, toàn bộ mã nguồn được công khai trên GitHub.

Tổng quan về Token TAIKO và tokenomics

Token Metrics

Danh mục	Thông tin
Tên Token	Taiko
Ký hiệu	TAIKO
Blockchain	Ethereum (L1) và Taiko L2
Chuẩn Token	ERC-20
Contract	0x10dea67478c5F8C5E2D90e5E9B26dBe60c54d800 (Ethereum)
Tổng cung	1.000.000.000 TAIKO
Cung lưu hành	127.800.000 TAIKO

Phân bổ Token

Token TAIKO được phân phối hợp lý cho đội ngũ, nhà đầu tư, cộng đồng và các chương trình hỗ trợ phát triển:

Danh mục	Tỷ lệ	Ghi chú
Nhà đầu tư	11,62%	Vesting 4 năm, khóa 12 tháng, mở dần sau đó
Đội ngũ Taiko Labs	9,82%	Phân bổ trong 4 năm, mở từng phần 6 tháng
Airdrop Phase 1	5%	Dành cho người dùng sớm, prover, bridger, cộng đồng Loopring
Trailblazers Program	10%	Phân phối qua hoạt động người dùng, 3 tháng đầu sau TGE
Grants Season 1	0,2% (2 triệu Token)	Vesting 6 tháng theo milestone
Grants Season 2	7,29 triệu Token (~ 30 triệu USD)	Vesting 6 tháng theo milestone hoặc TGE
DAO, Treasury, Prover Net	Đang cập nhật	Dự kiến phần lớn nguồn cung, phân phối trong 5+ năm

Lịch trả Token

Vesting bắt đầu chính thức từ ngày TGE 5/6/2024 với cơ chế:

Khóa 12 tháng đầu tiên (Cliff)
Mở 25% Token sau khóa, phần còn lại dần dần mở trong 3 năm tiếp theo
Grants unlock sau 6 tháng hoặc milestone
Airdrop Phase 1 có thể claim từ 5/6/2024 đến 5/7/2024
Trailblazers diễn ra trong 3 tháng, tổng 12 triệu Token phân phối liền

Tiện ích Token TAIKO

Quản trị (Governance): Tham gia biểu quyết, phủ quyết qua Taiko DAO.
Incentives: Thưởng cho prover, proposer, người dùng đóng góp.
Thanh toán phí giao dịch: Giảm phí trên mạng Taiko L2 trong tương lai.
Staking & Voting Power: Tham gia bảo mật mạng và quyết định quan trọng.

Thông tin đợt bán Token (ICO/IDO)

Taiko không triển khai ICO công khai, phân phối Token chủ yếu qua airdrop có điều kiện, chương trình Trailblazers và grants cho builder, prover.

Cách kiếm và sở hữu Token TAIKO

Claim airdrop Phase 1 dành cho đối tượng đóng góp như prover, bridger, builder.
Tham gia Trailblazers thực hiện nhiệm vụ nhận phần thưởng.
Tham gia chương trình Grants dành cho nhà phát triển tích hợp Taiko.
Mua Token khi được niêm yết trên các sàn giao dịch lớn.

Xem thêm: Nakamoto là gì? Công ty tài chính đầu tư xoay quanh Bitcoin

Ví lưu trữ & sàn giao dịch Token TAIKO

Ví lưu trữ Token TAIKO

TAIKO là Token ERC-20, bạn có thể lưu trữ trên các ví uy tín tương thích Ethereum và các mạng Layer 2 như:

Ví phi tập trung: MetaMask, Rabby Wallet, Trust Wallet, Coin98 Wallet.
Ví phần cứng: Ledger Nano S/X, Trezor giúp lưu trữ an toàn dài hạn.
Ví tích hợp Layer 2: Argent, Sequence hoặc ví smart contract tùy phát triển.

Sàn giao dịch hỗ trợ Token TAIKO

Token Generation Event (TGE) đã diễn ra ngày 5/6/2024, TAIKO dự kiến được niêm yết trên nhiều sàn giao dịch lớn trong thời gian tới.

Dự kiến các sàn hỗ trợ TAIKO

Sàn phi tập trung (DEX): Uniswap là ứng cử viên số 1, kèm Balancer, SushiSwap hoặc DEX Layer 2.
Sàn tập trung (CEX): Dự kiến có Binance, OKX, Bybit, Coinbase, Gate.io, KuCoin.

Roadmap của dự án Taiko

Hiện Taiko đã bước vào Alpha-3 Testnet với các bước phát triển:

Thiết kế mô hình kinh tế giao thức gồm phí và thưởng.
Permissionless hoạt động cho người đề xuất và prover.
Triển khai Layer 3 mở rộng.
Kiểm tra Bridge sử dụng bằng chứng Merkle để xác minh.

Đội ngũ phát triển dự án

Daniel Wang (CEO, Co-Founder): Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh từ University of Minnesota, sáng lập Loopering Foundation với 4 năm kinh nghiệm trong crypto.
Matthew Finestone (Co-Founder): Từng giữ vai trò Head of Business tại Loopering 3 năm.
Brecht Devos (CTO) và Terence Lam (CSO): Chuyên gia về công nghệ ZK, nghiên cứu blockchain developer từ Loopering.

Nhà đầu tư và đối tác của Taiko

Nhà đầu tư

Taiko gọi vốn tổng cộng 37 triệu USD tính đến tháng 6/2023, trong đó vòng 2 huy động 22 triệu USD do Sequoia Capital China và Generative Ventures dẫn đầu.