Tính mở rộng vẫn là một thách thức lớn đối với các blockchain, đặc biệt là Ethereum. Khi số lượng người dùng và giao dịch trên mạng blockchain tăng, tốc độ giảm và chi phí tăng. Đó là lý do tại sao các giải pháp tăng tốc Ethereum, như Starknet ra đời. Starknet được thiết kế để cải thiện tốc độ và giá cả phải trả cho các giao dịch Ethereum.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về Starknet là gì và hoạt động như thế nào?
Starknet là gì?
Starknet là một hệ thống thành công của Ethereum được gọi là zk-rollup, giúp tăng cường khả năng mở rộng cho Ethereum. Các hệ thống rollup xử lý hầu hết các giao dịch ngoài Ethereum và sau đó cung cấp chứng cứ về những giao dịch đó cho Ethereum, giảm tải cho blockchain Layer 1 và kết quả là giao dịch nhanh hơn và rẻ hơn.
Starknet được phát triển bởi StarkWare Industries, một công ty blockchain đặt tại Israel, nhằm mục tiêu tăng cường khả năng mở rộng cho Ethereum. Starknet đã hoàn toàn ra mắt vào tháng 2 năm 2022 dưới hình thức mạng Layer 2 không được phép, cho phép bất kỳ ai cũng có thể xây dựng các ứng dụng phi tập trung hoặc dapps trên nó. StarkWare cũng đã phát triển một nền tảng khác được gọi là StarkEx, đã được triển khai từ tháng 6 năm 2020, nhưng nó là một mạng có quyền hạn phù hợp với yêu cầu cụ thể của các dapps.
StarkWare được thành lập vào năm 2018 và được hỗ trợ bởi các nhà đầu tư nổi tiếng như Sequoia Capital, Paradigm và Coatue. Công ty đã đạt giá trị 8 tỷ USD khi công bố vòng C huy động vốn 100 triệu USD vào tháng 5 năm 2022. Tổng số vốn mà StarkWare đã huy động được là 261 triệu USD.
Starknet hoạt động như thế nào?
Starknet là một mạng lưới Layer 2, xử lý và giải quyết các giao dịch trên Ethereum để tăng khả năng mở rộng. Nó thực hiện điều này bằng cách nén hàng ngàn giao dịch vào một cấu trúc dữ liệu được gọi là “chứng minh” (proof), sau đó được gửi đến Ethereum dưới dạng một giao dịch. Điều này đáng kể cải thiện hiệu suất, tức số lượng giao dịch được xử lý mỗi giây, và giảm đáng kể chi phí cho mỗi giao dịch.
StarkNet sử dụng một hệ thống chứng minh độc quyền được gọi là zk-STARK, hoặc chứng minh kiến thức không-từ-chối có khả năng mở rộng. Hệ thống này xác minh tính đúng đắn của giao dịch mà không tiết lộ dữ liệu bảo mật, nâng cao sự riêng tư và bảo mật.
Starknet có hai thành phần chính: Sequencer và prover. Sequencer chịu trách nhiệm thực thi giao dịch và đề xuất khối. Chúng có thể xử lý nhiều giao dịch mỗi giây hơn đáng kể so với các node Ethereum. Trong khi đó, prover cung cấp một cam kết toán học về tính hợp lệ của giao dịch trong khối, và sau đó khối được giải quyết cuối cùng trên Ethereum.
Starknet sẽ có đồng token riêng gọi là STRK, dự kiến sẽ được phát hành vào tháng 4 năm 2024. StarkWare đã triển khai token STRK trên Ethereum vào tháng 11 năm 2022. Tổng cung cấp của token STRK là mười tỷ, và STRK sẽ được sử dụng để thanh toán phí giao dịch, quản trị và staking trong mạng lưới Starknet.
Tính năng của Starknet
StarkNet có một loạt các tính năng nổi bật, bao gồm:
- StarkEx: StarkEx là một phiên bản của StarkNet được tinh chỉnh để phục vụ cho giao dịch (Specific L2), trong khi StarkNet là một phiên bản đầy đủ – không cần phép – ZK-Rollup phi tập trung.
- Cairo: Cairo là ngôn ngữ lập trình tính toán chung của StarkEx & StarkNet. Tất cả các giao thức và ứng dụng phát triển trên StarkEx & StarkNet đều sử dụng Cairo. Tuy nhiên, Cairo không tương thích với EVM, điều này có thể gây khó khăn cho các nhà phát triển.
- SHARP: SHARP là một hệ thống cho phép thu thập một tập hợp các chương trình Cairo (khác nhau) để tạo ra một chứng minh cho tất cả chúng, sau đó đưa chứng minh này lên Ethereum để nó được xác minh bởi một STARK verifier, giảm thiểu phí gas cho các giao dịch.
- VeeDo: VeeDo là một tính năng trustless randomness có thể xác minh được thông qua công nghệ STARK, tương tự như VDF của Chainlink.
- StarkGate: StarkGate là một cầu nối được phát triển bởi nhóm StarkNet. StarkGate cho phép người dùng chuyển đổi tài sản giữa StarkNet và Ethereum cũng như các lớp 2 khác bao gồm Polygon, Arbitrum và Optimism.
Doanh thu Starknet đến từ đâu?
Doanh thu của StarkNet đến từ hai nguồn chính: phí giao dịch trên mạng lưới StarkNet và tần suất sử dụng StarkGate để tham gia vào hệ sinh thái. Hiện tại, StarkNet thực hiện từ 1,000 đến 4,000 giao dịch mỗi ngày, với mức phí giao dịch dao động từ 0.2 đến 1 USD cho mỗi giao dịch.
Ngoài ra, khi người dùng sử dụng StarkGate để chuyển giao tài sản, phí giao dịch được tính là 20 USD cho Ethereum và 10 USD cho các lớp 2 khác. Điều này đóng góp vào tổng doanh thu của StarkNet từ việc cung cấp dịch vụ chuyển giao tài sản giữa các mạng lưới.
Hệ sinh thái trên StarkNet
Trong hệ sinh thái StarkNet, có nhiều dự án đang phát triển trong các lĩnh vực khác nhau như DEX, Lending, Cơ sở hạ tầng, Gaming/NFT, và các mảnh ghép khác.
DEX
- Starkswap: Một sàn DEX xây dựng trên StarkNet, dự kiến ra mắt alpha testnet trong quý 1/2022.
- Jediswap: Đã ra mắt mainnet với TVL lên đến 4.1 triệu USD.
- mySwap: Sàn DEX với TVL đạt 2.1 triệu USD.
- Zigzag: Sàn DEX hoạt động dựa trên cơ chế orderbook.
Lending
zkLend: Dự án về lending dạng money-market trên StarkNet, đang trong quá trình phát triển.
Cơ sở hạ tầng
- Bridge: Bao gồm các bridge như Suez, Qasr, Kubri, đang trong giai đoạn testnet để đưa dòng tiền lên StarkNet.
- Explorer: Hỗ trợ việc theo dõi giao dịch và thông tin trong hệ sinh thái bằng nhiều biểu đồ visualize.
- Ví: Sử dụng Argent X và Braavos để lưu trữ tài sản và tương tác với các ứng dụng trên hệ.
- DAO: Bao gồm Snapshot, Zorro Protocol, và Bibliotheca, các cơ sở hạ tầng phục vụ cho voting DAO và dự án NFT Loot.
Gaming/NFT
- Các dự án gaming trên StarkNet: Dope Wars, Influence, Realms, và nhiều dự án khác.
- NFT Marketplace: Bao gồm Mint Square, NFTflow, và Briq.
- Nền tảng xây dựng game: ImmutableX, nền tảng phát triển gaming đầu tiên trên StarkWare.
Các mảnh ghép khác
- Yield aggregator: Fuji DAO.
- Derivatives: Dự án ZkX.
- Launchpad: ZkPad.
- Betting: iBetYou.
Các dự án này cùng đóng góp vào sự phát triển đa dạng và sôi động của hệ sinh thái StarkNet, mở ra nhiều cơ hội và tiềm năng cho người dùng và nhà phát triển.
Token STRK là gì?
Token STRK (Stark Token) là token của hệ sinh thái StarkNet, được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau và có phân phối cụ thể như sau:
Các chỉ số chính của Token STRK
Hiện tại, chưa có thông tin về các chỉ số chính của token STRK cho dự án. Thông tin sẽ được cập nhật khi có thông tin mới.
Các ứng dụng của Token STRK
Thanh toán phí giao dịch: Token STRK được sử dụng để thanh toán các phí giao dịch trên nền tảng StarkNet.
Tham gia quản trị và voting: Các chủ sở hữu của token STRK có thể tham gia vào quản trị và quyết định thông qua việc bỏ phiếu.
Phân phối Token STRK
Theo thông tin từ StarkWare, tổng cung của token STRK là 10 tỷ, và phân phối như sau:
- StarkWare Investors: 17%
- Core Contributors: 32.9%
- Community Provisions: 9%
- Community Rebates: 9%
- Grants: 12%
- Strategic reserve: 10%
- Donations: 2%
- Treasury: 8.1%
Token STRK là một phần quan trọng trong việc hoạt động và phát triển của hệ sinh thái StarkNet, cung cấp các cơ hội và lợi ích cho cộng đồng người dùng và nhà phát triển.
Đội ngũ dự án, nhà đầu tư dự án và đối tác
Đội ngũ dự án
Đội ngũ phát triển của StarkNet chủ yếu bao gồm các thành viên từ công ty StarkWare, với sự tham gia của các cá nhân có ảnh hưởng lớn trong ngành công nghiệp blockchain, bao gồm:
- Eli Ben-Sasson: Ông là một trong những người sáng lập và đang giữ vị trí CEO của StarkWare. Eli Ben-Sasson có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ và blockchain, là một trong những nhà nghiên cứu hàng đầu trong lĩnh vực ZK-Rollups và cryptography.
- Oren Katz: Ông là COO (Chief Operating Officer) của StarkWare, giữ vai trò quản lý và tổ chức hoạt động kinh doanh của công ty. Oren Katz có kinh nghiệm rộng lớn trong quản lý doanh nghiệp và là một trong những người đóng vai trò quan trọng trong phát triển chiến lược của StarkWare.
- Avihu Levy: Ông là CPO (Chief Product Officer) của StarkWare, chịu trách nhiệm phát triển và quản lý sản phẩm của công ty. Avihu Levy có kiến thức sâu rộng về công nghệ blockchain và là một trong những người dẫn đầu trong việc phát triển sản phẩm và dịch vụ của StarkWare.
Ngoài ra, StarkWare còn có một đội ngũ lớn với hơn 40 thành viên khác, bao gồm các kỹ sư tài năng và giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực blockchain. Đội ngũ này đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và duy trì hệ sinh thái của StarkNet, đảm bảo rằng nền tảng có thể hoạt động một cách mạnh mẽ và ổn định.
Nhà đầu tư
StarkNet đã thu hút sự quan tâm của nhiều quỹ đầu tư hàng đầu trên thị trường thông qua một loạt các vòng đầu tư. Tính đến thời điểm hiện tại, tổng số vốn mà StarkNet đã huy động được lên đến 261 triệu USD từ các nhà đầu tư. Ngoài ra, Ethereum Foundation cũng đã cấp tài trợ lên đến 12 triệu USD để hỗ trợ mở rộng sang mạng lưới Ethereum.
Các vòng đầu tư của StarkNet đã diễn ra như sau:
- Seed Round (10/5/2018): StarkNet đã huy động được 6 triệu USD từ một loạt các nhà đầu tư hàng đầu bao gồm Pantera, Naval Ravikant, MetaStable, Floodgate, Polychain, Vitalik Buterin, Arthur Breitman (đồng sáng lập Zcash), Da Hongfei (đồng sáng lập Neo), Bitmain, Elad Gil, Fred Ehrsam, Linda Xie, và nhiều người khác.
- Series A (31/10/2018): Trong vòng đầu tư này, StarkNet huy động được 30 triệu USD từ các nhà đầu tư hàng đầu như Paradigm, Intel Capital, Sequoia, Atomico, DCVC, Wing, Consensys, Coinbase Ventures, Multicoin Capital, Collaborative Fund, Scalar Capital, Semantic Ventures.
- Series B (24/3/2021): StarkNet tiếp tục thu hút 75 triệu USD từ Paradigm và các nhà đầu tư khác trong vòng đầu tư này.
- Series C (26/11/2021): StarkNet huy động 50 triệu USD từ Sequoia và các nhà đầu tư khác, thể hiện sự tin tưởng và hứng thú từ cộng đồng đầu tư.
- Series D (25/5/2022): Vòng đầu tư này là bước tiếp theo của StarkNet khi huy động thành công 100 triệu USD, dẫn đầu bởi Coatue và Greenoks, những nhà đầu tư có uy tín trong ngành công nghiệp.
Đối tác hiện tại của Starknet
Hiện tại, StarkNet đã thiết lập quan hệ đối tác với nhiều đối tác uy tín khác nhau, bao gồm các tên tuổi như OKX, Consensys, Braavos, và Alchemy. Sự hợp tác này giúp StarkNet mở rộng phạm vi ảnh hưởng và tạo ra mối liên kết chặt chẽ trong ngành công nghiệp blockchain, tạo điều kiện cho việc phát triển và triển khai các ứng dụng và giải pháp mới trên nền tảng của họ.
Roadmap và cập nhật
Lộ trình của StarkNet cho năm 2023:
- Tháng 3/2023: Cập nhật ngôn ngữ lập trình Cairo lên phiên bản 1.0, mang lại cải tiến và tối ưu hóa cho quá trình phát triển ứng dụng trên nền tảng StarkNet.
- Quý 2/2023: Tập trung vào việc cải thiện băng thông của mạng lưới, nhằm tăng cường khả năng xử lý giao dịch và dịch vụ trên StarkNet.
- Quý 3/2023: Tối ưu hóa hệ thống để giảm chi phí giao dịch, tạo điều kiện cho người dùng tham gia các hoạt động trên StarkNet một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí.
- Quý 4/2023: Tăng cường hiệu suất bằng cách cải thiện thời gian tạo block, giúp tăng tốc độ xác nhận giao dịch và cải thiện trải nghiệm người dùng trên StarkNet.
Ngoài ra, StarkNet cũng thông báo về dự án Regenesis trong năm 2023. Đây có thể là một động thái lớn đánh dấu sự phát triển và tiến bộ của hệ sinh thái, có thể bao gồm việc phân phối token cho cộng đồng người dùng, mở ra các cơ hội và tiềm năng mới cho StarkNet trong tương lai.
Dưới đây là lộ trình dự kiến của StarkNet trong năm 2024:
- Cải thiện hiệu suất mạng lưới: Tập trung vào việc tối ưu hóa và nâng cao hiệu suất của mạng lưới StarkNet, bao gồm cải thiện băng thông, giảm độ trễ và tăng khả năng xử lý giao dịch.
- Tích hợp EIP-4844 của Ethereum: Đưa vào hoạt động EIP-4844 của Ethereum, một cải tiến quan trọng giúp giảm chi phí Data Availability từ mạng lưới StarkNet lên Ethereum. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc tích hợp và tương tác giữa hai mạng lưới.
- Ra mắt “Transactions fee market”: Đưa ra thị trường phí giao dịch, nơi người dùng có thể tăng phí gas để ưu tiên giao dịch của mình và đảm bảo thực hiện chúng nhanh chóng hơn. Điều này sẽ cải thiện trải nghiệm người dùng và tăng tính linh hoạt trong việc quản lý chi phí giao dịch.
- Giảm phí giao dịch thông qua chế độ Volition: Cung cấp tính năng Volition để người dùng có thể tự chủ trong việc giảm phí giao dịch, một cách để khuyến khích và thúc đẩy việc sử dụng mạng lưới và giảm bớt gánh nặng chi phí cho người dùng.
Tổng kết
StarkNet đang trở thành một giải pháp Layer-2 đầy tiềm năng trong hệ sinh thái Ethereum, giúp các nhà phát triển DApp mở rộng quy mô hoạt động mà không lo lắng về chi phí và tốc độ. Sự kết hợp giữa công nghệ ZK-Rollups và tính bảo mật từ Ethereum tạo nên một nền tảng mạnh mẽ và an toàn cho việc xây dựng và triển khai ứng dụng phi tập trung.
Điều quan trọng là, việc airdrop token STRK cho hơn 1 triệu ví người dùng không chỉ tạo ra một cơ hội tốt để tiếp cận dự án một cách miễn phí mà còn thể hiện cam kết của dự án đối với cộng đồng. Việc này có thể là một yếu tố quan trọng khi người dùng đánh giá tiềm năng đầu tư vào dự án.
Tuy nhiên, việc đầu tư luôn đi kèm với rủi ro, và việc tự nắm rõ thông tin và tiến hành nghiên cứu cẩn thận trước khi đưa ra quyết định là vô cùng quan trọng.
Tin Tức Bitcoin tổng hợp