Vitalik Buterin cho rằng các giao thức DeFi rủi ro thấp có thể trở thành “trụ cột doanh thu” bền vững cho Ethereum, giống cách Google Search nuôi toàn bộ hệ sinh thái Google, đồng thời giữ cho các ứng dụng phi tài chính bảo toàn giá trị văn hóa của mạng.
Lập luận của ông nhằm hóa giải mâu thuẫn: thứ tạo ra nhiều phí nhất trên Ethereum liệu có đồng điệu với những lý tưởng ban đầu của cộng đồng hay không. Câu trả lời: DeFi rủi ro thấp có thể vừa “kiếm tiền” vừa “giữ đạo”.
- DeFi rủi ro thấp có thể mang lại ổn định kinh tế cho Ethereum mà không mâu thuẫn giá trị văn hóa, theo Vitalik Buterin (21/09/2025).
- Ví dụ thực tế: lãi gửi stablecoin trên Aave quanh 5% với USDT/USDC, trên 10% với stablecoin rủi ro cao; TVL Ethereum vượt 100 tỷ USD lần đầu từ đầu 2022 (DefiLlama).
- Xung lực pháp lý mới và ý tưởng basket currencies, flatcoins gắn CPI có thể mở rộng nền tảng doanh thu “ít rủi ro”.
DeFi rủi ro thấp là gì và vì sao quan trọng với Ethereum?
Đó là các giao thức DeFi ưu tiên an toàn, minh bạch, biến động thấp, như cho vay thế chấp cao bằng stablecoin. Vitalik Buterin lập luận nhóm này có thể tạo nguồn phí đều đặn, giúp mạng ổn định kinh tế mà vẫn tôn trọng giá trị văn hóa gốc.
Trong khi NFT, memecoin và giao dịch đầu cơ từng kéo phí tăng, chúng không luôn phản chiếu “ethos” cộng đồng. Ngược lại, ứng dụng phi tài chính hoặc bán tài chính thường phù hợp giá trị nhưng khó tạo doanh thu lớn. DeFi rủi ro thấp được đề xuất như “điểm giao” giữa thành công tài chính và chuẩn mực đạo đức, giảm lệch pha trong hệ sinh thái.
Ethereum có thể “làm tốt hơn” Google nhờ mô hình doanh thu?
Có. Theo Buterin, cấu trúc phi tập trung giúp Ethereum sắp xếp động lực tốt hơn: nguồn phí chính không nhất thiết đẩy mạng vào xung đột đạo đức như quảng cáo từng gây áp lực thu thập dữ liệu với Big Tech.
Ông so sánh: Google làm nhiều thứ có ích (Chromium, Pixel, mã nguồn mở AI Gemini), nhưng phần lớn doanh thu vẫn đến từ tìm kiếm và quảng cáo. Ethereum có thể khác: chọn “động cơ doanh thu” là DeFi rủi ro thấp, phù hợp lợi ích người dùng và thiết kế công bằng theo định hướng mở.
“Trình tạo doanh thu không nhất thiết phải là ứng dụng cách mạng hay thú vị nhất của Ethereum. Nhưng nó phải là thứ tối thiểu không phi đạo đức hoặc không gây xấu hổ.”
– Vitalik Buterin, Đồng sáng lập Ethereum, bài blog ngày 21/09/2025, vitalik.eth.limo/general/2025/09/21/low_risk_defi.html
Ví dụ: Lãi suất stablecoin trên Aave nói gì về “doanh thu ít rủi ro”?
Buterin nêu lãi gửi stablecoin trên Aave khoảng 5% với USDT/USDC và trên 10% với các stablecoin rủi ro cao hơn. Mức này đủ hấp dẫn, lại đi kèm cơ chế thế chấp và thanh lý, giúp giảm thiểu rủi ro hệ thống.
Doanh thu từ lãi, phí vay, và hoạt động tái cân bằng tạo ra dòng phí cho giao thức, đồng thời phát sinh phí gas cho Ethereum. Khi quy mô lớn, các dòng phí ổn định này có thể đóng vai trò “đệm” kinh tế cho mạng. Dù vậy, quản trị rủi ro, kiểm toán hợp đồng thông minh và minh bạch thanh khoản vẫn là yêu cầu bắt buộc để giữ nhãn “rủi ro thấp”.
Vì sao các ứng dụng phi tài chính khó tạo doanh thu lớn?
Buterin chỉ ra: ứng dụng phản chiếu giá trị văn hóa Ethereum (phi tài chính hoặc bán tài chính) thường khó đạt hiệu ứng mạng và mô hình phí đủ mạnh. Trong khi đó, hoạt động đầu cơ lại dễ tạo doanh thu nhưng thiếu sự đồng điệu về giá trị.
Hệ quả là “độ vênh” giữa thứ nuôi sống hệ sinh thái và thứ cộng đồng muốn xây dựng. Đặt DeFi rủi ro thấp làm “động cơ doanh thu” giúp giảm mâu thuẫn: người dùng nhận tiện ích thực, nhà phát triển có nguồn thu, mạng có ổn định kinh tế, vẫn giữ được các chuẩn mực đạo đức cốt lõi.
TVL Ethereum vượt 100 tỷ USD: ý nghĩa là gì?
Theo DefiLlama, tổng giá trị khóa (TVL) trên DeFi Ethereum vừa vượt 100 tỷ USD, lần đầu kể từ đầu 2022. Đây là tín hiệu phục hồi sau giai đoạn 2022–2023, khi TVL toàn hệ sinh thái lao dốc.
Dù TVL đã tăng, nhiều chỉ số vẫn chưa theo kịp đà của các Token layer 1 trong chu kỳ tăng giá hiện tại. Sự trở lại của TVL cho thấy nhu cầu thật với các giao thức cốt lõi. Nếu phần tăng trưởng đến từ DeFi rủi ro thấp, nó có thể củng cố lập luận của Buterin về nền tảng doanh thu bền vững. Nguồn: DefiLlama – Ethereum chain dashboard.
Quy định pháp lý đang tạo lực đẩy nào cho DeFi?
Nhịp độ chính sách đang tăng, đặc biệt với Đạo luật Digital Asset Market Clarity Act được kỳ vọng thúc đẩy tiếp nhận DeFi. Khảo sát gần đây của DeFi Education Fund cho thấy hơn 40% người Hoa Kỳ sẵn sàng dùng DeFi nếu có khung pháp lý mạnh hơn.
Khung minh bạch về lưu ký, KYC dành cho tổ chức, và quy tắc trách nhiệm vận hành có thể mở cánh cửa dòng vốn thận trọng. Đây là môi trường thuận lợi cho DeFi rủi ro thấp tăng tỷ trọng: sản phẩm đơn giản, minh bạch rủi ro, đáp ứng kỳ vọng quản trị và tuân thủ của nhà đầu tư thận trọng.
Vitalik ủng hộ basket currencies và flatcoins: chúng là gì?
Ông đề xuất hai hướng: tài sản theo dõi giỏ tiền tệ (basket currencies) và flatcoins neo theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Mục tiêu là giảm lệ thuộc đơn nhất vào USD và tạo nền tảng ổn định, chống lạm phát tốt hơn.
Basket currencies giúp đa dạng hóa rủi ro quốc gia, trong khi flatcoins bám sát sức mua thực, hạn chế “giảm giá” theo thời gian. Nếu được thiết kế chuẩn mực và có thanh khoản sâu, hai loại tài sản này có thể trở thành lớp tài chính cơ sở để các giao thức rủi ro thấp vận hành, góp phần gia cố dòng phí ổn định cho Ethereum. Nguồn: Blog Vitalik Buterin (21/09/2025).
Ethereum có thể “tốt hơn Google” ở điểm nào về động lực doanh thu?
Điểm mấu chốt là căn chỉnh động lực. Google tối ưu quảng cáo, vô tình khuyến khích tích lũy dữ liệu người dùng. Ethereum có cơ hội chọn nguồn phí không đánh đổi quyền riêng tư hay giá trị cộng đồng.
Khi “động cơ doanh thu” là các giao thức rủi ro thấp, nguồn thu gắn với tiện ích thực: vay, cho vay, thanh khoản, thanh toán. Điều này giúp “làm tốt” và “làm điều tốt” không xung đột. Lợi thế phi tập trung và minh bạch on-chain tạo niềm tin kỹ thuật, trong khi chuẩn mực cộng đồng định hướng lựa chọn sản phẩm ưu tiên đạo đức.
Hàm ý chiến lược cho nhà phát triển và dự án
Xây sản phẩm DeFi rủi ro thấp, dễ hiểu, minh bạch rủi ro, ưu tiên bảo mật và quản trị vững. Tập trung mô hình phí bền vững thay vì chase yield ngắn hạn, hướng tới người dùng phổ thông và tổ chức thận trọng.
Thực thi kiểm toán độc lập, giám sát on-chain, cơ chế bảo hiểm và dự phòng rủi ro. Khi phù hợp, cân nhắc tích hợp basket currencies hoặc flatcoins gắn CPI để đa dạng cơ sở tài sản. Đo lường bằng chỉ số bền vững: TVL chất lượng, tỷ lệ thế chấp, tần suất sự cố bằng 0, tăng trưởng người dùng thực, và mức phí tạo ra cho mạng.
Những câu hỏi thường gặp
DeFi rủi ro thấp là gì?
Là các giao thức tập trung vào an toàn và biến động thấp, như cho vay thế chấp cao bằng stablecoin, nhằm tạo dòng phí đều đặn và giảm rủi ro hệ thống. Quan điểm này được Vitalik Buterin nhấn mạnh trong bài blog ngày 21/09/2025.
Vì sao Vitalik nói Ethereum có thể “làm tốt hơn” Google?
Vì Ethereum có thể chọn “động cơ doanh thu” không xung đột đạo đức, như DeFi rủi ro thấp, thay vì mô hình quảng cáo dễ gây áp lực thu thập dữ liệu. Nguồn: Vitalik Buterin, 21/09/2025.
Lãi suất Aave cho stablecoin nói lên điều gì?
Theo Buterin, lãi gửi khoảng 5% với USDT/USDC và trên 10% với stablecoin rủi ro cao hơn, cho thấy tiềm năng tạo phí bền vững từ sản phẩm ít rủi ro, nếu quản trị và bảo mật tốt.
TVL Ethereum vượt 100 tỷ USD có ý nghĩa gì?
Đó là cột mốc phục hồi lần đầu từ đầu 2022, phản ánh nhu cầu thật với DeFi. Tuy vậy, một số chỉ số vẫn chưa theo kịp đà tăng của Token layer 1. Nguồn: DefiLlama.
Basket currencies và flatcoins khác gì stablecoin neo USD?
Basket currencies theo giỏ tiền tệ, giúp đa dạng rủi ro quốc gia; flatcoins neo CPI, bám sát sức mua. Cả hai nhằm giảm lệ thuộc vào USD và chống lạm phát tốt hơn. Nguồn: bài blog Vitalik Buterin (21/09/2025).
