Mục lục

Multichain Self-Custody là gì?

Multichain self-custody là việc quản lý tài sản kỹ thuật số trên nhiều hệ thống blockchain mà không cần dựa vào các đơn vị bảo quản bên thứ 3.

Nó kết hợp khả năng tự quản lý — quyền kiểm soát trực tiếp tài sản tiền điện tử thông qua quyền sở hữu khóa cá nhân — với sự kết nối mượt mà trên các mạng blockchain khác nhau như Ethereum Virtual Machine (EVM}, Solana Virtual Machine (SVM) và các hệ sinh thái mới như Aptos và Sui.

Bằng cách sử dụng ví đa chuỗi hoặc các công cụ phi tập trung, người dùng có thể gom lại quản lý tài sản vào một giao diện duy nhất, giảm bớt sự phức tạp.

Điều này trái ngược với việc bảo quản của bên thứ 3, trong đó một đơn vị trung ương giữ và quản lý khóa cá nhân của người dùng. Khóa cá nhân rất quan trọng trong việc truy cập và chuyển giao tiền điện tử.

Trong mô hình tự bảo quản, chúng được lưu trữ an toàn bởi người dùng trong ví phần cứng, ví phần mềm hoặc các phương pháp bảo mật khác. Ví dụ về ví tự bảo quản bao gồm Ledger, Trezor và MetaMask.

Multichain self-custody đặc biệt quan trọng khi DeFi (DeFi), Token không thể thay thế (NFTs) và các giao thức liên chuỗi ngày càng phổ biến, đòi hỏi người dùng phải quản lý tài sản trên nhiều nền tảng blockchain một cách hiệu quả và an toàn.

Tự quản lý vs. Quản lý bởi bên thứ 3

Tự quản lý đảm bảo người dùng giữ quyền sở hữu tài sản của mình, bảo vệ họ khỏi các rủi ro của sự kiểm soát tập trung, như phá sản của nền tảng, chiếm đoạt bởi cơ quan pháp lý hoặc các cuộc tấn công mạng nhắm vào đơn vị bảo quản.

Sự khác biệt giữa tự quản lý và quản lý bởi bên thứ 3 rất quan trọng vì nó quyết định ai có quyền kiểm soát cuối cùng trên tài sản.

Trong khi tự quản lý loại bỏ các rủi ro đối tác, nó tạo ra những rủi ro khác. Khoảng 3 triệu–4 triệu Bitcoin (BTC) đã bị mất do quên khóa cá nhân.

Dù tự quản lý loại bỏ rủi ro từ quản lý sai của bên thứ 3, nó đặt gánh nặng phải bảo mật khóa cá nhân hoàn toàn lên người dùng. Mất quyền vào khóa cá nhân dẫn đến mất tài sản vĩnh viễn. Các đơn vị quản lý bên thứ 3 có thể áp đặt hạn chế hoặc phí và có thể thiếu minh bạch về cách tài sản được quản lý. Tự quản lý cung cấp sự minh bạch và quyền tự chủ hoàn toàn trong việc ra quyết định.

Những sự sụp đổ thảm khốc của các sàn giao dịch tập trung như FTX, Celsius và BlockFi trong năm 2022 đã nâng cao nhận thức về rủi ro liên quan đến việc quản lý bởi bên thứ 3, thúc đẩy nhiều người dùng chuyển sang các giải pháp tự quản lý.

Sự trỗi dậy của Hệ sinh thái Đa chuỗi

Một tương lai đa chuỗi hình dung một hệ sinh thái blockchain, nơi nhiều chuỗi độc lập cùng tồn tại, tương tác và cho phép chuyển giao mượt mà tài sản và dữ liệu.

Không giống như niềm tin trước đây vào một cảnh quan blockchain “chiến thắng mọi thứ”, nơi một blockchain chính yếu có thể sẽ vượt qua và thay thế những cái khác, tương lai đa chuỗi chấp nhận sự tồn tại cùng nhau của nhiều blockchain, mỗi cái phục vụ cho những mục đích riêng biệt.

Dưới đây là một số hệ sinh thái blockchain then chốt định hình thực tại đa chuỗi này:

Ethereum và các chuỗi tương thích EVM như BNB Smart Chain, Avalanche và Polygon là các hệ sinh thái blockchain hiện có.
Các chuỗi dựa trên Rust như Solana và các chuỗi tương thích SVM nổi tiếng với tốc độ, khả năng mở rộng và ma sát giao dịch thấp.
Các blockchain mới nổi như Aptos và Sui đều dựa trên ngôn ngữ lập trình Move.

Một hệ sinh thái đa chuỗi có ý nghĩa vì các blockchain khác nhau xuất sắc trong các mục đích sử dụng khác nhau, chẳng hạn như DeFi, NFTs hoặc theo dõi chuỗi cung ứng. Hỗ trợ tương tác và chức năng liên chuỗi có thể kích hoạt tiềm năng đáng kể cho việc áp dụng rộng rãi và đổi mới.

Một số xu hướng và số liệu cho thấy một tương lai đa chuỗi đang dần hình thành.

Sự gia tăng của các blockchain layer-1 không phải Ethereum như Solana, Polkadot và Avalanche cho thấy nhu cầu người dùng đối với các lựa chọn thay thế giải quyết các vấn đề mở rộng của Ethereum.
Sự chấp nhận ngày càng tăng của các công nghệ cầu bắc qua chuỗi như Wormhole, LayerZero và Axelar thể hiện nhu cầu ngày càng tăng đối với khả năng tương tác.
Dữ liệu cho thấy tổng giá trị bị khóa (TVL) lên tới 121 tỷ USD trên nhiều chuỗi, không chỉ riêng Ethereum, phản ánh sự đa dạng hóa hoạt động DeFi.
Các chuỗi như Solana và Polygon đã nổi lên trong không gian NFT, tạo ra các hệ sinh thái độc lập với sự thống trị của Ethereum.
Aptos và Sui đang thu hút sự chú ý nhờ khả năng mở rộng và tính an toàn, thu hút nhà phát triển và nhà đầu tư.
Chuỗi Base do Coinbase hậu thuẫn đã chứng kiến sự tăng trưởng ấn tượng tới năm 2024. Base, cùng với Solana, đã góp phần tăng vốn hóa thị trường của Memecoin lên 106 tỷ USD.

Những chỉ số này phản ánh sự ham muốn của thị trường đối với các hệ sinh thái blockchain đa dạng và các công cụ để kết nối chúng. Do đó, người dùng sẽ cần có khả năng tương tác liền mạch và huy động tài sản qua các chuỗi này.

Bạn có biết? Năm 2022, Wormhole đã bị tấn công với tổn thất 321 triệu USD, bộc lộ những rủi ro khi bắc cầu tài sản qua các mạng khác nhau. Tương tự, đã có những lo ngại về nguy cơ khai thác giao thức của LayerZero, vì nó hoạt động như một lớp nhắn tin toàn cầu kết nối các chuỗi khác nhau.

Cách Ví Đa Chuỗi Hỗ Trợ Tự Quản Trong Hệ Sinh Thái Phi Tập Trung

Khi các tương tác đa chuỗi trở nên phổ biến hơn, ví sẽ phát triển để hỗ trợ tài sản và ứng dụng trên nhiều hệ sinh thái khác nhau. Ví dụ về ví đa chuỗi bao gồm MetaMask, Phantom và Exodus.

Sự cạnh tranh giữa các ví để cung cấp chức năng đa chuỗi liền mạch làm nổi bật vai trò ngày càng quan trọng của trải nghiệm người dùng trong thế giới đa chuỗi và giúp thúc đẩy tự quản lý là cách chính yếu để quản lý tài sản. Trong môi trường đa chuỗi, tự quản lý trở nên quan trọng hơn khi người dùng quản lý tài sản qua các hệ sinh thái blockchain đa dạng.

Dưới đây là lý do tại sao tự quản lý phù hợp với nhu cầu của môi trường đa chuỗi:

Người dùng thường cần phải chuyển giao tài sản hoặc tương tác với ứng dụng phi tập trung (DApps) trên các chuỗi khác nhau. Ví tự quản lý giúp quá trình này đơn giản hơn mà vẫn đảm bảo quyền kiểm soát.
Việc quản lý tài sản trên nhiều blockchain có thể tăng tiếp xúc với các rủi ro như khai thác cầu nối. Tự quản lý giảm bớt sự phụ thuộc vào các đơn vị trung gian tập trung.
Tự quản lý trao quyền cho người dùng quản lý tài sản một cách độc lập, không bị kiểm soát tập trung, đảm bảo chủ quyền tài chính.

Các ví đa chuỗi cho phép người dùng quản lý tài sản qua các hệ sinh thái dưới một giao diện duy nhất trong khi giữ quyền tự quản lý, đảm bảo tài sản không thể bị đóng băng hoặc tịch thu bởi bên thứ 3, duy trì chủ quyền tài chính.

Những Tiến Bộ Mới Trong Multichain Self-Custody

Các ví đa chuỗi đã có những bước phát triển đáng kể vào năm 2024, nâng cao trải nghiệm người dùng và mở rộng hỗ trợ blockchain.

Dưới đây là một số tiến bộ nổi bật:

Trust Wallet đã mở rộng hỗ trợ lên hơn 100 blockchain, củng cố vị thế của mình như một ví đa chuỗi hàng đầu. Sự hỗ trợ rộng rãi này cho phép người dùng quản lý một loạt tài sản kỹ thuật số đa dạng trong một nền tảng.
UXUY đã tích hợp dịch vụ ví của mình vào Telegram, cho phép người dùng quản lý tài sản tiền điện tử trực tiếp trong ứng dụng nhắn tin này. Sự tích hợp này nhằm đơn giản hóa trải nghiệm người dùng bằng cách kết hợp giao tiếp social với quản lý tài chính.
.
SafePal cung cấp một ví phần cứng hỗ trợ nhiều chuỗi, mang lại cho người dùng một phương thức an toàn để lưu trữ và quản lý tài sản kỹ thuật số ngoại tuyến. Giải pháp này phù hợp với người dùng chú trọng đến an ninh muốn bảo vệ đầu tư khỏi các mối đe dọa mạng.
MathWallet đã phát triển một hệ sinh thái đa chuỗi toàn diện, hỗ trợ nhiều blockchain và cung cấp các tính năng như trao đổi Token liên chuỗi và truy cập DApp.
Phantom, ban đầu là một ví tập trung vào Solana, đã mở rộng hỗ trợ sang Ethereum, Bitcoin, Sui và Polygon, cho phép người dùng quản lý tài sản trên các blockchain này. Phantom cũng được xếp hạng là một trong bảy ứng dụng miễn phí hàng đầu trên Apple Store vào tháng 11 năm 2024 và tự hào có một cơ sở người dùng trên 7 triệu.
Backpack là một ví đa chuỗi tối giản có sẵn cho Solana, Ethereum và Arbitrum. Nó cung cấp các tính năng như xNFTs, là các ứng dụng phi tập trung hoạt động trong ví, và khóa bộ sưu tập NFT để tăng cường bảo mật.

Rủi Ro Liên Quan Đến Multichain Self-Custody

Multichain self-custody đi kèm với các rủi ro như mất khóa cá nhân, các lỗ hổng bảo mật, lỗi người dùng, thiếu bảo hiểm và tiếp xúc với các cuộc tấn công ở cầu nối.

Hãy hiểu rõ hơn về những rủi ro này:

Mất khóa cá nhân sẽ dẫn đến mất quyền truy cập vào tài sản hoàn toàn. Việc quản lý khóa một cách an toàn đòi hỏi sự cẩn trọng đáng kể.
Tự quản lý có thể là một thách thức đối với người dùng không chuyên, tăng khả năng mắc phải những lỗi như tấn công lừa đảo hoặc chuyển nhượng sai lầm.
Việc truyền tài sản giữa các chuỗi có thể khiến người dùng dễ bị tổn thương với các lỗ hổng trong các giao thức cầu nối, đòi hỏi sự cẩn trọng cao.
Không như các giải pháp bảo quản, tự quản lý không có khả năng khôi phục cho tài sản đã mất, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giáo dục người dùng.
Trong khi các đơn vị quản lý dưới sự quy định cung cấp bảo hiểm cho ít nhất một phần tài sản, các sản phẩm bảo hiểm cho tự quản lý chưa phổ biến.

Bạn có biết? Vào tháng 3 năm 2022, tin tặc đã khai thác Ronin Bridge, kết nối Mạng Ronin với Ethereum, đánh cắp hơn 600 triệu USD tài sản. Lỗ hổng xảy ra do khóa cá nhân bị lộ, làm nổi bật rủi ro liên quan đến việc bắc cầu tài sản giữa các blockchain khác nhau.

Các lựa chọn thay thế cho tự quản lý

Đối với những người dùng thấy tự quản lý quá phức tạp hoặc rủi ro, có các lựa chọn thay thế dưới dạng giải pháp bảo quản bên thứ 3.

Những lựa chọn này phục vụ cả người dùng cá nhân và tổ chức, cung cấp các mức độ tiện lợi, an toàn và kiểm soát khác nhau. Các sàn giao dịch như Coinbase, Binance và Kraken cung cấp dịch vụ bảo quản nơi các khóa cá nhân của người dùng được quản lý bởi các sàn.

Những sàn này là lựa chọn thay thế phổ biến nhất cho người dùng cá nhân. Giao diện thân thiện với người dùng và quản lý tài sản đơn giản hóa trải nghiệm cho những ai không muốn quản lý khóa cá nhân.

Nhiều đơn vị bảo quản cung cấp bảo hiểm cho tài sản và cung cấp các dịch vụ như giao dịch, staking và cho vay. Tuy nhiên, người dùng cần phải chấp nhận rủi ro đối tác và phụ thuộc vào tính thanh khoản và chính sách bảo mật của sàn.

Một số công ty cũng cung cấp dịch vụ bảo quản chuyên nghiệp dành cho các nhà đầu tư tổ chức, đưa ra các biện pháp bảo mật cao cấp và tuân thủ quy định. Mặc dù những nhà cung cấp này có tiêu chuẩn bảo mật và bảo vệ khách hàng cao, nhưng họ đắt đỏ và không phù hợp cho các nhà đầu tư nhỏ.

Sự gia tăng của các ví đa chuỗi đang làm giảm bớt sự phức tạp trong quản lý tài sản qua các hệ sinh thái, đưa tầm nhìn về một thế giới đa chuỗi đến gần thực tại hơn. Khi cảnh quan này trưởng thành, hiểu và chấp nhận tự quản lý sẽ là điều cần thiết cho bất kỳ ai muốn điều hướng thế giới phi tập trung với sự tự tin và an toàn.