BRC-20 là gì? Tổng quan về tiêu chuẩn Token BRC-20 trên Bitcoin

BRC-20 là tiêu chuẩn token thử nghiệm cho phép tạo và giao dịch token trên mạng Bitcoin thông qua việc ghi dữ liệu vào satoshi, không sử dụng Smart Contract như ERC-20 của Ethereum.

BRC-20 mở ra khả năng phát hành token trên Bitcoin nhưng còn nhiều hạn chế về chức năng, rủi ro bảo mật và chủ yếu mang tính đầu cơ, chưa chứng minh được giá trị ứng dụng thực tiễn.

BRC-20 là gì?

BRC-20 là một tiêu chuẩn token thử nghiệm cho phép người dùng tạo và giao dịch token trên mạng Bitcoin bằng cách ghi dữ liệu vào satoshi, đơn vị nhỏ nhất của Bitcoin, mà không cần sử dụng Smart Contract.

BRC-20 được phát triển dựa trên ý tưởng của tiêu chuẩn ERC-20 trên Ethereum nhưng có nhiều điểm khác biệt về công nghệ và chức năng. Theo báo cáo của TinTucBitcoin, BRC-20 sử dụng Ordinals và Inscriptions để triển khai, phát hành và chuyển token, giúp mở rộng khả năng của Bitcoin nhưng vẫn còn nhiều hạn chế.

BRC-20 là một thử nghiệm thú vị, mở ra hướng đi mới cho Bitcoin nhưng còn rất nhiều thách thức về bảo mật, ứng dụng và giá trị thực tiễn.
Domodata, Người tạo BRC-20, Twitter, 8/3/2023

BRC-20 hoạt động như thế nào trên mạng Bitcoin?

BRC-20 hoạt động bằng cách ghi các tệp JSON chứa thông tin token lên satoshi thông qua Ordinals, cho phép phát hành, chuyển nhượng và quản lý token mà không cần Smart Contract.

Cụ thể, mỗi token BRC-20 được xác định bằng một tệp JSON ghi lại tên, tổng cung, số thập phân và giới hạn phát hành. Việc phát hành và chuyển token đều thực hiện bằng cách ghi dữ liệu mới lên các satoshi khác nhau, tạo ra lịch sử giao dịch minh bạch trên blockchain Bitcoin. Tuy nhiên, do không có Smart Contract, các chức năng nâng cao như staking, lending hay tích hợp DApp đều bị hạn chế.

Việc ghi dữ liệu lên satoshi giúp tận dụng tính bảo mật của Bitcoin, nhưng đồng thời làm tăng phí giao dịch và chiếm dụng không gian khối, ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng.
Glassnode, Báo cáo Blockchain, 2023

Ai là người tạo ra BRC-20 và mục đích ban đầu là gì?

BRC-20 được tạo ra bởi người dùng Twitter @domodata vào ngày 8/3/2023 với mục đích thử nghiệm khả năng phát hành token trên Bitcoin mà không cần Smart Contract.

Domodata lấy cảm hứng từ ERC-20 của Ethereum nhưng nhấn mạnh rằng BRC-20 chỉ là một thử nghiệm công nghệ, không nhằm mục đích tạo ra giá trị tài chính thực sự. Tuy nhiên, sự quan tâm của cộng đồng đầu cơ đã khiến nhiều token BRC-20 nhanh chóng tăng giá và thu hút sự chú ý trên thị trường.

Tôi không khuyến khích đầu tư vào BRC-20 như một tài sản lâu dài, đây chỉ là một thử nghiệm công nghệ trên Bitcoin.
Domodata, Twitter, 8/3/2023

BRC-20 khác gì so với ERC-20 trên Ethereum?

BRC-20 khác ERC-20 ở chỗ không sử dụng Smart Contract, chức năng hạn chế, lưu trữ dữ liệu trực tiếp trên satoshi và phụ thuộc hoàn toàn vào mạng Bitcoin.

Trong khi ERC-20 là nền tảng cho hàng nghìn token, DApp và giao thức tài chính phi tập trung trên Ethereum, BRC-20 chỉ cho phép lưu trữ và chuyển token cơ bản, không hỗ trợ các chức năng phức tạp như staking, lending, voting hay tích hợp với các ứng dụng khác. Điều này khiến BRC-20 kém linh hoạt và khó mở rộng so với ERC-20.

BRC-20 có phải là tiêu chuẩn token duy nhất trên Bitcoin?

BRC-20 không phải là tiêu chuẩn token duy nhất trên Bitcoin, nhưng là tiêu chuẩn đầu tiên được cộng đồng chú ý nhờ tính thử nghiệm và khả năng phát hành token dễ dàng.

Ngoài BRC-20, còn có các giải pháp khác như RGB, Omni Layer, tuy nhiên chúng ít phổ biến hơn do phức tạp hoặc thiếu sự hỗ trợ từ cộng đồng. Sự xuất hiện của BRC-20 đã tạo ra làn sóng mới trong việc phát hành token trên Bitcoin, dù còn nhiều tranh cãi về giá trị thực sự.

Bitgert BRC-20 là gì và có liên quan gì đến BRC-20 trên Bitcoin?

Bitgert BRC-20 là tiêu chuẩn token trên mạng Bitgert, một blockchain EVM riêng biệt, không liên quan trực tiếp đến BRC-20 trên Bitcoin.

Bitgert phát triển mạng lưới riêng với token gốc BRISE, cho phép phát hành token BRC-20 trên nền tảng của họ. Tuy nhiên, đây là một mạng tập trung, phí giao dịch thấp và không có sự liên kết về công nghệ hay giá trị với BRC-20 gốc trên Bitcoin. Nhà đầu tư cần cảnh giác để tránh nhầm lẫn giữa các tiêu chuẩn này.

Token BRC-20 đầu tiên là gì? Có gì đặc biệt?

Token BRC-20 đầu tiên là ordi, được phát hành với tổng cung 21 triệu token, giới hạn 1.000 token mỗi lần phát hành.

Ordi nhanh chóng trở thành biểu tượng của làn sóng BRC-20, được các ví như UniSat hỗ trợ phát hành và giao dịch. Trong vòng chưa đầy 18 giờ, toàn bộ 21 triệu token ordi đã được phát hành, cho thấy sức hút mạnh mẽ của tiêu chuẩn này dù chỉ là thử nghiệm.

Làm thế nào để tạo token BRC-20?

Để tạo token BRC-20, người dùng cần có kiến thức về JSON, ví Bitcoin hỗ trợ Ordinals và thực hiện các bước ghi tệp JSON lên satoshi để xác định thông tin token.

Quy trình gồm ba bước: triển khai hợp đồng token bằng tệp JSON, phát hành thêm token bằng các tệp JSON mới và chuyển token bằng cách ghi dữ liệu chuyển nhượng lên satoshi. Tuy nhiên, quy trình này tiềm ẩn nhiều rủi ro bảo mật và dễ bị khai thác nếu không có kinh nghiệm.

Việc phát hành token BRC-20 quá dễ dàng khiến hàng nghìn token vô giá trị xuất hiện, tạo môi trường thuận lợi cho lừa đảo và đầu cơ.
Chainalysis, Báo cáo rủi ro tiền điện tử, 2023

Làm thế nào để mua hoặc bán token BRC-20?

Để mua hoặc bán token BRC-20, nhà đầu tư cần ví Bitcoin hỗ trợ Taproot và kết nối với các sàn giao dịch hỗ trợ Ordinals, Inscriptions và BRC-20 như UniSat, Ordinals Wallet hoặc Ordswap.

Quá trình giao dịch yêu cầu có Bitcoin để trả phí, thanh khoản thường thấp và rủi ro bị lừa đảo cao hơn so với các token trên Ethereum. Ngoài ra, nhà đầu tư có thể chuyển token BRC-20 giữa các ví hoặc đốt token bằng cách gửi đến địa chỉ không hợp lệ.

BRC-20 có những rủi ro và hạn chế gì?

BRC-20 tiềm ẩn nhiều rủi ro như bảo mật kém, dễ bị lừa đảo, giá trị biến động mạnh, thiếu ứng dụng thực tiễn và phụ thuộc vào công nghệ Bitcoin.

Sự kiện UniSat Wallet bị khai thác lỗ hổng vào ngày 24/4/2023 cho thấy nguy cơ mất tài sản khi sử dụng các ví và sàn giao dịch chưa được kiểm chứng. Ngoài ra, sự dễ dàng trong phát hành token khiến thị trường tràn ngập các token meme, đa phần không có giá trị thực.

BRC-20 có ứng dụng thực tiễn hay chỉ là đầu cơ?

Hiện tại, BRC-20 chủ yếu phục vụ mục đích đầu cơ, chưa chứng minh được giá trị ứng dụng thực tiễn như ERC-20 trên Ethereum.

Các token BRC-20 nổi bật như SHIB, PEPE chủ yếu thu hút nhà đầu tư nhờ hiệu ứng meme và kỳ vọng tăng giá nhanh, nhưng thiếu nền tảng công nghệ hỗ trợ các ứng dụng tài chính phi tập trung, staking hay tích hợp DApp.

BRC-20 hiện vẫn là một trò chơi đầu cơ, chưa có đóng góp thực sự cho hệ sinh thái Bitcoin ngoài việc tăng phí giao dịch và thu hút nhà đầu tư ngắn hạn.
Vitalik Buterin, Đồng sáng lập Ethereum, 2023, phỏng vấn với Decrypt

So sánh giá trị thị trường và thanh khoản của BRC-20 với các tiêu chuẩn khác

Tính đến tháng 5/2023, tổng giá trị các token BRC-20 vượt 100 triệu USD, nhưng thanh khoản thấp, dễ bị thao túng giá và wash trading.

Các token BRC-20 như SHIB, PEPE từng đạt giá trị lần lượt 4 triệu USD và 24 triệu USD, nhưng khối lượng giao dịch thực tế thấp, dễ bị thao túng bởi một số cá nhân hoặc nhóm đầu cơ. Điều này khác biệt hoàn toàn với các token ERC-20 vốn có thanh khoản cao, được niêm yết trên nhiều sàn giao dịch lớn và tích hợp sâu vào hệ sinh thái DeFi.

BRC-20 ảnh hưởng thế nào đến mạng Bitcoin?

BRC-20 làm tăng phí giao dịch, chiếm dụng không gian khối và gây tranh cãi về mục đích sử dụng của mạng Bitcoin.

Việc ghi dữ liệu lên satoshi để phát hành token khiến nhiều giao dịch cạnh tranh không gian khối, đẩy phí giao dịch Bitcoin lên cao, ảnh hưởng đến người dùng truyền thống. Nhiều chuyên gia cho rằng BRC-20 đi ngược lại triết lý ban đầu của Bitcoin là hệ thống thanh toán phi tập trung, bảo mật và hiệu quả.

BRC-20 có thể phát triển thành xu hướng lâu dài không?

BRC-20 có thể tiếp tục thu hút sự chú ý trong ngắn hạn nhờ hiệu ứng đầu cơ, nhưng khó trở thành xu hướng lâu dài nếu không cải thiện chức năng, bảo mật và ứng dụng thực tiễn.

Các chuyên gia nhận định rằng chỉ khi nào BRC-20 tích hợp được các tính năng như Smart Contract, hỗ trợ DApp hoặc DeFi, tiêu chuẩn này mới có thể cạnh tranh với ERC-20 hoặc các giải pháp Layer 2 trên Bitcoin.

Nhà đầu tư nên lưu ý gì khi tham gia thị trường BRC-20?

Nhà đầu tư cần thận trọng với rủi ro lừa đảo, biến động giá mạnh, thiếu thanh khoản và khả năng mất trắng tài sản khi đầu tư vào token BRC-20.

Nên ưu tiên sử dụng các ví và sàn giao dịch uy tín, kiểm tra kỹ thông tin token, tránh FOMO và chỉ đầu tư số vốn có thể chấp nhận mất. Ngoài ra, cần cập nhật liên tục các thay đổi về công nghệ Bitcoin để tránh rủi ro token bị vô hiệu hóa.

Những câu hỏi thường gặp về BRC-20

BRC-20 là gì?

BRC-20 là tiêu chuẩn token thử nghiệm cho phép phát hành và giao dịch token trên mạng Bitcoin bằng cách ghi dữ liệu lên satoshi, không dùng Smart Contract.

BRC-20 có giống ERC-20 không?

Không. BRC-20 không sử dụng Smart Contract, chức năng hạn chế hơn nhiều so với ERC-20 trên Ethereum.

Làm sao để mua token BRC-20?

Bạn cần ví Bitcoin hỗ trợ Taproot và sử dụng các sàn giao dịch như UniSat, Ordinals Wallet hoặc Ordswap để mua token BRC-20.

BRC-20 có an toàn không?

BRC-20 tiềm ẩn nhiều rủi ro bảo mật, dễ bị lừa đảo, mất token do lỗi công nghệ hoặc bị khai thác lỗ hổng.

BRC-20 có ứng dụng thực tiễn gì?

Hiện tại, BRC-20 chủ yếu phục vụ mục đích đầu cơ, chưa có ứng dụng tài chính phi tập trung hay DApp thực sự.

BRC-20 có thể bị mất giá trị không?

Có. Nếu Bitcoin thay đổi công nghệ hoặc cộng đồng không còn quan tâm, token BRC-20 có thể mất giá trị hoàn toàn.

Có nên đầu tư vào BRC-20 không?

Chỉ nên đầu tư với số vốn nhỏ, chấp nhận rủi ro cao và không kỳ vọng giá trị lâu dài từ token BRC-20.