Căng thẳng thương mại Hoa Kỳ–Trung có dấu hiệu hạ nhiệt khi cả hai bên phát tín hiệu sẵn sàng nối lại đối thoại, đặc biệt quanh chính sách kiểm soát xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc.
Tuyên bố mới của Bộ Thương mại Trung Quốc và thông điệp trấn an của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump mở ra kỳ vọng cho nhịp hồi trên thị trường, sau khi tiền điện tử vừa trải qua phiên thanh lý 24 giờ tồi tệ nhất trong lịch sử theo nội dung gốc.
- Trung Quốc nói sẵn sàng tăng cường đối thoại và cân nhắc miễn giấy phép trong kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, nhằm hỗ trợ thương mại và chuỗi cung ứng.
- Ông Trump phát tín hiệu hạ nhiệt trên Truth Social, dù trước đó tuyên bố áp thêm thuế 100% và nói không có lý do gặp Chủ tịch Tập tại APEC ở Seoul, Hàn Quốc, ngày 31/10.
- Nhà phân tích và lãnh đạo ngành tiền điện tử kỳ vọng nhịp bật tăng nếu leo thang được kiềm chế, sau cú sốc thanh lý kỷ lục 24 giờ theo nội dung gốc.
Vì sao căng thẳng thương mại Hoa Kỳ–Trung có dấu hiệu hạ nhiệt?
Cả hai phía phát đi tín hiệu sẵn sàng đối thoại. Bộ Thương mại Trung Quốc nói “sẵn sàng tăng cường đối thoại” quanh thương mại và chính sách xuất khẩu đất hiếm, cho thấy dư địa điều chỉnh để giảm căng thẳng.
Theo tuyên bố (bản dịch) của Bộ Thương mại Trung Quốc, Bắc Kinh sẽ “tích cực xem xét” các điều khoản tạo thuận lợi thương mại, kể cả “miễn giấy phép” trong kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, nhằm củng cố chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây là tín hiệu mềm mỏng sau giai đoạn căng thẳng leo thang vì thuế quan của Hoa Kỳ. Nguồn: Bộ Thương mại Trung Quốc.
Chính sách kiểm soát xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc nói gì?
Trung Quốc công bố kiểm soát xuất khẩu đất hiếm và để ngỏ khả năng miễn trừ giấy phép, nhằm cân bằng mục tiêu an ninh chuỗi cung ứng và duy trì thương mại.
Động thái kiểm soát đất hiếm ban đầu làm căng thẳng dâng cao, nhưng tuyên bố “tích cực xem xét” điều khoản thuận lợi hóa, bao gồm miễn giấy phép, cho thấy khả năng hiệu chỉnh để tránh gián đoạn chuỗi cung ứng. Điều này đặc biệt quan trọng với các ngành đòi hỏi vật liệu nam châm hiệu suất cao, điện gió, xe điện và thiết bị quốc phòng. Nguồn: Bộ Thương mại Trung Quốc.
Vì sao đất hiếm quan trọng với chuỗi cung ứng toàn cầu?
Đất hiếm là đầu vào cốt lõi cho nam châm vĩnh cửu, điện gió, xe điện và thiết bị điện tử. Trung Quốc chiếm tỷ trọng lớn trong khai thác và tinh luyện, nên mọi thay đổi chính sách đều tác động rộng.
Theo USGS 2024, Trung Quốc chiếm khoảng 70% sản lượng khai thác đất hiếm toàn cầu năm 2023. IEA cho biết Trung Quốc nắm hơn 85% công suất tinh luyện, tạo lợi thế trong các khâu hạ nguồn. Do đó, tín hiệu minh bạch về giấy phép hay miễn trừ có thể giảm rủi ro thắt cổ chai cho ngành công nghệ sạch. Nguồn: USGS, 2024; IEA, 2024.
Ông Trump nói gì và lập trường của Hoa Kỳ thay đổi ra sao?
Ông Trump gửi thông điệp trấn an rằng căng thẳng với Trung Quốc sẽ được giải quyết ổn thỏa, song trước đó ông thông báo thuế 100% như biện pháp đối ứng với kiểm soát đất hiếm.
Thông điệp Chủ nhật trên Truth Social của ông Trump hướng tới hạ nhiệt thị trường sau biến động mạnh. Trước đó, ông cho rằng “không có lý do” gặp Chủ tịch Tập tại APEC Seoul ngày 31/10 và tuyên bố áp thêm thuế 100% với Trung Quốc. Nguồn: Truth Social; The White House trên X.
“Đừng lo về Trung Quốc, mọi chuyện sẽ ổn! Chủ tịch Tập rất được tôn trọng chỉ vừa trải qua một khoảnh khắc không tốt. Ông ấy không muốn suy thoái cho đất nước mình, và tôi cũng vậy. Hoa Kỳ muốn giúp Trung Quốc, không muốn làm hại!!!”
– Donald Trump, Tổng thống Hoa Kỳ, Chủ nhật, nguồn: Truth Social
Tác động ngắn hạn đến thị trường tài chính và tiền điện tử là gì?
Thông tin kiểm soát đất hiếm khiến thị trường tiền điện tử rơi mạnh hôm thứ Sáu, dẫn đến sự kiện thanh lý 24 giờ tồi tệ nhất trong lịch sử tiền điện tử theo nội dung gốc. Tín hiệu hạ nhiệt sau đó giúp kỳ vọng hồi phục tăng lên.
Trong bối cảnh tài sản rủi ro nhạy cảm với tin vĩ mô, các thông điệp chính sách có thể gây dao động lớn. IMF từng ghi nhận mức độ đồng biến động cao hơn giữa tiền điện tử và cổ phiếu trong các giai đoạn biến động. Điều này khiến phát ngôn từ lãnh đạo và thay đổi chính sách có thể khuếch đại tâm lý thị trường. Nguồn: IMF, 2022.
Các nhà phân tích và lãnh đạo ngành kỳ vọng điều gì?
Các nhà phân tích kỳ vọng nhịp bật tăng nếu thông điệp hạ nhiệt được duy trì. The Kobeissi Letter nhấn mạnh mức độ nhạy cảm của thị trường với phát ngôn của ông Trump.
Jeff Park, cố vấn tại Bitwise, cho rằng cuộc gặp giữa ông Trump và ông Tập “chắc chắn sẽ diễn ra”, không phụ thuộc vào thuế, khi động lực của ông Trump là các ghi dấu lịch sử và nghi thức. Trong khi đó, kỳ vọng của thị trường đang đặt vào khả năng hai bên nối lại đối thoại thương mại thực chất. Nguồn: The Kobeissi Letter trên X; Jeff Park, Bitwise, trên X.
“Nếu ông Trump phản hồi và hạ nhiệt vào Chủ nhật, thị trường sẵn sàng cho cú bật mạnh vào thứ 2. Độ nhạy của thị trường với các bài đăng của ông Trump vẫn cực kỳ cao.”
– The Kobeissi Letter, nhóm phân tích thị trường, Chủ nhật, nguồn: X
Hệ quả với chuỗi cung ứng và kịch bản tiếp theo cần theo dõi
Nếu miễn trừ giấy phép và đối thoại được thúc đẩy, chuỗi cung ứng đất hiếm có thể ổn định hơn, giảm rủi ro thắt nghẽn cho công nghệ sạch và điện tử.
Do Trung Quốc giữ vai trò chủ đạo trong khai thác và tinh luyện đất hiếm, mọi nới lỏng thủ tục xuất khẩu có thể hạ nhiệt giá đầu vào và tâm lý rủi ro. Nhà đầu tư nên theo dõi: các chi tiết miễn trừ trong chính sách đất hiếm, cập nhật từ APEC Seoul ngày 31/10, và phản ứng thuế quan hai chiều. Nguồn: Bộ Thương mại Trung Quốc; USGS, 2024; IEA, 2024.
Những câu hỏi thường gặp
Đất hiếm là gì và được dùng vào đâu?
Đất hiếm là nhóm kim loại dùng cho nam châm vĩnh cửu, xe điện, điện gió và điện tử. Trung Quốc chiếm khoảng 70% khai thác và hơn 85% tinh luyện, nên thay đổi chính sách có thể tác động chuỗi cung ứng. Nguồn: USGS 2024, IEA 2024.
Vì sao tuyên bố của Trung Quốc ảnh hưởng mạnh đến thị trường?
Vì Trung Quốc là mắt xích lớn của đất hiếm. Tín hiệu nới lỏng như miễn giấy phép có thể giảm rủi ro chuỗi cung ứng, hạ nhiệt tâm lý, hỗ trợ tài sản rủi ro. Nguồn: Bộ Thương mại Trung Quốc.
Thông điệp của ông Trump có ý nghĩa gì?
Thông điệp trấn an cho thấy ý chí hạ nhiệt, trái ngược các tuyên bố cứng rắn trước đó về thuế. Thị trường thường phản ứng mạnh với phát ngôn của ông. Nguồn: Truth Social; The Kobeissi Letter.
Những mốc nào cần theo dõi tiếp?
Chi tiết miễn trừ trong chính sách đất hiếm, phản ứng thuế quan của Hoa Kỳ, và cập nhật quanh APEC Seoul ngày 31/10. Đây là những mốc có thể định hướng rủi ro ngắn hạn.
Tiền điện tử nhạy cảm với tin vĩ mô như thế nào?
Tiền điện tử ngày càng đồng biến động với cổ phiếu, nên dễ bị tác động bởi tin chính sách và rủi ro vĩ mô. Nguồn: IMF, 2022.
