Ý kiến từ: Mohammed AlKaff AlHashmi, Đồng sáng lập của Haqq Network.

Thế giới đang dần chấp nhận cuộc cách mạng Web3. Cùng lúc đó, Indonesia không chỉ tham gia mà còn đang trải qua một cuộc cách mạng Web3 toàn diện. Nhờ vào sự chấp nhận tiền điện tử rộng rãi, dân số trẻ am hiểu công nghệ và môi trường pháp lý hỗ trợ, Indonesia sẵn sàng trở thành ngôi sao dẫn đầu trong đổi mới Web3 toàn cầu trong các năm tới. Tuy nhiên, khi thị trường địa phương phát triển, cần tìm kiếm thêm các giải pháp phù hợp với các giá trị văn hóa và đạo đức độc đáo của dân số Indonesia.

Cách mạng trong những con số

Indonesia thể hiện sự tăng trưởng đáng kể trong thị trường tiền điện tử toàn cầu. Đứng thứ 3 trong Chỉ số Chấp nhận Tiền điện tử Toàn cầu của Chainalysis, chỉ sau Ấn Độ và Nigeria. Ngành công nghiệp tiền điện tử của Indonesia đã thu hút 157 tỷ USD giá trị từ năm 2023 đến 2024, trở thành người dẫn đầu tại Trung và Nam Á, cũng như Châu Đại Dương. Thị trường tiền điện tử tại đây tăng trưởng nhanh nhất khu vực, tăng gần 200% so với năm trước.

Một phần lớn hoạt động của thị trường tiền điện tử Indonesia đến từ giao dịch. Vào năm 2024, sự bùng nổ trong các giao dịch tiền điện tử, đặc biệt là memecoin, là rất rõ rệt. Đáng chú ý, phần lớn khối lượng này đến từ các sản phẩm phi tập trung. Tỷ lệ giao dịch qua sàn giao dịch phi tập trung (DEX) tại Indonesia cao hơn rõ rệt so với khu vực và toàn cầu (43,6% so với 27,8% toàn cầu).

Chính sách và sự hỗ trợ từ chính phủ

Chính phủ Indonesia sở hữu thái độ tích cực đối với tiền điện tử, hỗ trợ sự tăng trưởng này. Các nhà quản lý đã phân loại lại tiền điện tử từ hàng hóa vào tài sản tài chính kỹ thuật số, bổ sung thêm vào khung pháp lý tiền điện tử của quốc gia. Cơ quan Quy định Giao dịch Hàng hóa Tương lai Indonesia (Bappebti), nổi tiếng với sự cởi mở trong cấp phép cho người chơi thị trường, dự kiến chuyển giao quyền giám sát cho Cơ quan Dịch vụ Tài chính (OJK), sẽ tăng sự nhận biết, cải thiện minh bạch và bảo vệ nhà đầu tư.

Tiền điện tử cũng đang dần thâm nhập vào các ngành khác của kinh tế Indonesia. Đến năm 2024, số lượng giao dịch tiền điện tử trong ngành thương mại điện tử của nước này — ngành công nghiệp 80 tỷ USD — đã gia tăng mạnh mẽ. Hơn nữa, tiền điện tử mang lại lợi ích thiết thực cho người dùng, giúp giảm phí chuyển tiền: Mỗi năm, người dân Indonesia tiết kiệm tới 300 triệu USD trong việc chuyển tiền.

Tiến xa hơn mức 8%

Đối với nhiều người dân Indonesia, tiền điện tử không chỉ là nơi duy trì giá trị mà còn là phương thức để thực hiện thanh toán xuyên biên giới tốt nhất. Khi ngày càng quen thuộc với các sản phẩm tiền điện tử đơn giản, người dân dần chấp nhận các cơ chế phức tạp hơn như yield farming và staking. Đây là cơ hội dễ dàng tiếp cận tài chính cho giới trẻ Indonesia.

Indonesia có dân số rất trẻ — nhóm tuổi từ 10–19 chiếm phần lớn và sớm sẽ là người tham gia hệ thống tài chính. Trong khi đó, một phần ba dân số 277.5 triệu của Indonesia vẫn chưa tiếp cận ngân hàng. Các thành viên kinh tế mới này có khả năng sẽ chuyển sang tiền điện tử thay vì các sản phẩm tài chính truyền thống, những sản phẩm mà thậm chí cha mẹ họ cũng chưa có quyền truy cập. Đây là tiềm năng đầu tư độc đáo cho bất cứ ai muốn bước vào thị trường Web3 của Indonesia.

Với vị thế dẫn đầu toàn cầu trong việc chấp nhận tiền điện tử, Indonesia hiện chỉ có 21,3 triệu người dùng tiền điện tử, ít hơn 8% dân số. Ngành công nghiệp này cần phát triển đa dạng hóa các trường hợp sử dụng và giải pháp tiền điện tử phù hợp với hệ sinh thái văn hóa và đạo đức độc đáo của đất nước để duy trì vị trí dẫn đầu và hội nhập với 92% dân số còn lại.

Đồng thuận với giá trị Hồi giáo

Với 87% dân số Indonesia nhận diện là người Hồi giáo, hành vi tài chính của họ chịu ảnh hưởng từ các nguyên tắc Hồi giáo, áp đặt những yêu cầu cụ thể cho những dịch vụ họ sử dụng hàng ngày. Trong khi kinh tế truyền thống cung cấp rất nhiều sản phẩm như vậy, thị trường tiền điện tử cần nhanh chóng tạo các giải pháp mà người dân Indonesia có thể sử dụng mà không làm tổn hại đến giá trị Hồi giáo.

Thứ nhất, các giải pháp tuân theo Shariah có thể là một sự lựa chọn. Trong tài chính Hồi giáo, lãi suất bị cấm, hạn chế khả năng vay, cho vay và cung cấp thanh khoản cho người Hồi giáo. Các nền tảng DeFi cho ngân hàng Hồi giáo có thể giải quyết vấn đề này bằng việc cung cấp công cụ tài chính phù hợp với các giá trị Hồi giáo. Các hệ thống phân phối zakat dựa trên blockchain sẽ tăng minh bạch và hiệu quả cho các khoản quyên góp Hồi giáo.
thứ 2, các sáng kiến giáo dục tập trung vào tài chính Hồi giáo có thể làm sáng tỏ tiền điện tử và giải quyết những lo ngại chung về đạo đức và an ninh, đặc biệt là cho thế hệ già và các khu vực nông thôn nơi sự hoài nghi về tài sản kỹ thuật số có thể cao hơn.
thứ 3, khi xu hướng gia tăng các mối liên kết giữa nền kinh tế tiền điện tử và tiền mặt trở thành xu hướng toàn cầu — và Indonesia không phải ngoại lệ — hợp tác với các tổ chức địa phương sẽ cung cấp động lực bổ sung. Sự kết hợp của ngân hàng và các công ty công nghệ tài chính Indonesia sẽ giúp tạo ra giải pháp hợp nhất, tích hợp các hệ thống tài chính truyền thống với công nghệ blockchain.
Cuối cùng, ngành công nghiệp nên tập trung vào các trường hợp sử dụng thực tế. Nếu nhiều sản phẩm đáp ứng nhu cầu cấp thiết của địa phương hơn, như kiều hối xuyên biên giới, chứng nhận hoặc tài chính vi mô phi tập trung cho các doanh nghiệp nhỏ, việc chấp nhận tiền điện tử có thể đạt đến tầm cao mới.

Các giải pháp ưu tiên đạo đức có thể đáp ứng nhu cầu tài chính của người dân Indonesia và giới thiệu lợi ích của nền kinh tế tiền điện tử đến dân số đứng thứ 4 thế giới. Điều này sẽ giúp mở ra sự tăng trưởng ngành công nghiệp tại Indonesia và duy trì vị trí dẫn đầu của quốc gia này trên quy mô toàn cầu.

Mohammed AlKaff AlHashmi là đồng sáng lập của Haqq Network. Mohammed có hơn 18 năm kinh nghiệm trong khoa học máy tính và kỹ thuật, tập trung vào Công nghiệp 4.0, trí tuệ nhân tạo, máy học, tự động hóa công nghiệp và Internet vạn vật.