Các nhà đầu tư tiền điện tử đang mê mẩn với sự xuất hiện của các tác nhân AI nhanh nhạy như Aixbt và các bot sáng tạo “schizo” như Zerebro và Truth Terminal. Tuy nhiên, những người hoài nghi đã nhanh chóng chỉ trích lĩnh vực non trẻ này, cho rằng hầu hết các tác nhân AI chỉ là những chatbot với Token vô dụng được gắn kèm.
“Sau khi nghiên cứu lĩnh vực tác nhân AI trong một tuần qua: Đó là 90% chatbot với một Meme Coin được gắn kèm,” Bitcoiner Mark Jeffrey viết trong một bài đăng trên X vào ngày 2 tháng 1.
“99% trong số này sẽ chết và 1% sẽ trở thành thứ gì đó tuyệt vời (có thể),” ông nói.
Nguồn: Mark Jeffrey
Arturo Rodriguez, giám đốc phát triển sản phẩm tại công ty AI và blockchain Úc NotCentralised, nói với TinTucBitcoin rằng bức tranh hiện tại về các tác nhân AI mang nhiều nét tương đồng với sự đầu cơ quá mức xung quanh memecoin:
Phần lớn những gì mà công chúng chú ý là tập trung vào memecoin.
“Sự giao thoa giữa AI và blockchain rất đa dạng. Một số dự án đang xây dựng các mô hình ngôn ngữ thực sự được đào tạo và thực thi onchain.”
“Một số khác đang xây dựng các khung thực thi tác nhân được điều khiển bởi các mô hình offchain như OpenAI, nơi mà các tác nhân có quyền truy cập vào ví onchain và có thể gửi và nhận Token.”
“Tôi cho rằng phần lớn các tác nhân AI thuộc loại thứ 2: một tác nhân offchain được liên kết với một nguồn dữ liệu như Twitter và có quyền truy cập vào một ví.”
Trong một bài đăng ngày 1 tháng 1 trên X liệt kê những dự đoán của mình về thị trường tiền điện tử năm 2025, Haseeb Qureshi, đối tác điều hành tại công ty đầu tư mạo hiểm tiền điện tử Dragonfly, có cách suy nghĩ tương tự với Rodriguez:
“Những [tác nhân AI] này không thực sự là tác nhân. Chúng chỉ là các chatbot với memecoin gắn kèm; chúng hầu như không có tính chất tác nhân nào ngoại trừ việc đăng lên Twitter.”
“Các ‘tác nhân AI’ hiện tại cũng chủ yếu là ‘tác nhân Phù thủy xứ Oz’ — có con người đứng sau đảm bảo rằng AI không đi chệch hướng,” thêm Qureshi.
Nguồn: Haseeb Qureshi
Tuy nhiên, các chuyên gia và nhà phân tích cho rằng chúng ta có thể đang ở trong giai đoạn đầu của sự bùng nổ của các tác nhân AI hữu ích một cách chân chính trong tiền điện tử, điều này có thể mang lại “tiện ích” mà các nhà phê bình tiền điện tử đã ủng hộ từ những ngày đầu của Mùa hè DeFi.
Kel Eleje, một cựu nhà phân tích nghiên cứu của Messari dự đoán rằng tổng vốn hóa thị trường cho các tác nhân và công nghệ AI có thể tăng lên 250 tỷ USD — một mức tăng 1.470% từ tổng vốn hóa thị trường Token AI hiện tại là 16 tỷ USD.
Nguồn: kel_xyz
Eleje dựa vào một “thiết lập lịch sử” cho công nghệ AI và tiền điện tử, nhấn mạnh một số yếu tố xúc tác có thể đẩy các tác nhân AI vào dòng chính.
Ông liệt kê việc bầu Donald Trump và bổ nhiệm crypto AI czar David Sacks giám sát tiền điện tử, các công ty đầu tư mạo hiểm ở Thung lũng Silicon chưa đầu tư vào tiền điện tử, sự thống trị của câu chuyện AI trong các thị trường tài chính truyền thống, và những đợt niêm yết sắp tới cho hàng loạt các Token AI mới.
Tương tự, Rodriguez nói rằng bất chấp sự hoài nghi của mình với cảnh quan tác nhân hiện tại được thúc đẩy bởi memes, ông vẫn cực kỳ tin tưởng vào xu hướng dài hạn của các tác nhân AI thực sự hữu ích trong không gian tiền điện tử.
“Các tác nhân AI sẽ giúp chúng ta giải quyết những vấn đề mà con người không thể giải vì chi phí cao hoặc thiếu kỹ năng — và chúng ta biết rằng có rất nhiều vấn đề như vậy.”
Cách hoạt động của các tác nhân AI như aixbt
Mặc dù các tác nhân AI tiền điện tử hoạt động theo nhiều cách khác nhau, quá trình tổng quát là khá giống nhau: một nhà phát triển xây dựng, bọc (hoặc jailbreak) một chatbot AI và đào tạo nó trên các tập dữ liệu khổng lồ, từ các bản ghi nền tảng mạng social, cho đến sách điện tử và podcast.
Sau đó, bot được nhắc nhở đưa ra ý tưởng, phân tích và trả lời các câu hỏi mà sau đó được chọn lọc theo thuật toán hoặc bởi nhà phát triển.
Điều quan trọng cần lưu ý là các nhà phát triển tác nhân AI liên tục “đẩy” các tác nhân của họ để khuyến khích một số hành vi nhất định và ngăn chặn những hành vi khác. Thêm vào đó, các tweet do tác nhân đăng tải thường được một người kiểm duyệt trước khi chúng xuất hiện trên nền tảng.
Một ví dụ kịp thời nhất về tác nhân social AI là aixbt — một bot hoạt động giống hệt một KOL tiền điện tử.
Nó đưa ra các lời khuyên đầu tư, nghiên cứu và phân tích thông qua các bài đăng công khai và trả lời trực tiếp các câu hỏi từ người dùng trên X.
Aixbt — được xây dựng bởi Virtuals Protocol trên ETH L2 Base — đã chiếm giữ đáng kể 4,29% sự chú ý của tất cả người dùng tiền điện tử trong tuần qua, theo dữ liệu từ startup AI tiền điện tử Kaito.
Aixbt là người dùng nhận được nhiều sự chú ý nhất từ các chuyên gia tiền điện tử trên X. Nguồn: Kaito
Trong khi đó, Token gốc aixbt (aixbt) có vốn hóa thị trường đáng kể là 500 USD — một điều khiến nhiều người hoài nghi tại sao các tác nhân AI lại cần một Token.
Mặc dù có những thiếu sót rõ ràng về mặt công nghệ, Qureshi cho rằng cơn sốt với các tác nhân như aixbt — mà ông mô tả là các tác nhân “Phù thủy xứ Oz” — sẽ tiếp tục kéo dài trong suốt năm 2025, nhưng cảnh báo rằng điều này cuối cùng sẽ kết thúc.
“Đây không phải là sự gián đoạn dài hạn cần chú ý từ AI, nhưng nó sẽ là sự cố định của [Crypto Twitter] vì nó là social nhất,” Qureshi nói.
Trong khi phần lớn sự chú ý thường ngày hướng về các chatbot social, có hai dự án chính tạo thành nền tảng của cơn sốt AI hiện tại, với AI bulls đặt cược rằng các giao thức này sẽ trở thành bệ phóng cho các trường hợp sử dụng AI hợp pháp vào năm 2025.
Những dự án này là Virtuals Protocol (VIRTUAL) trên Ethereum L2 Base và ai16z (ai16z) trên Solana, một sự nhại của công ty đầu tư mạo hiểm a16z của Marc Andreesen.
Ai16z — Một quỹ không chỉ là một quỹ
Ai16z tự tiếp thị mình như một quỹ đầu tư mạo hiểm phân quyền, nơi holder Token có thể trở thành “đối tác” bằng cách cung cấp tài sản của họ cho quỹ on-chain. Các trader cung cấp tài chính sẽ nhận được một phần lợi nhuận của quỹ cho đến khi tính năng chia sẻ lợi nhuận hết hạn vào tháng 10 năm 2025.
Quỹ này đã khóa hơn 31 triệu USD trong Token của người dùng tính đến ngày 3 tháng 1, theo dữ liệu từ daos.fun.
Tuy nhiên, bất chấp những lời chỉ trích nhắm vào việc định giá của nó đối với chỉ là một “quỹ” — ai16z cũng là nơi chứa khung Eliza giúp các nhà phát triển triển khai và quản lý các tác nhân AI tự động.
Vào ngày 30 tháng 12, các nhà phát triển ai16z đã bắt đầu cân nhắc xem có nên khởi chạy một blockchain mới được thiết kế đặc biệt để phục vụ cho các ứng dụng AI hay không.
Họ cũng thảo luận về việc tạo ra một nền tảng triển khai Token vào quý 1 năm nay, mà họ nói sẽ phục vụ như là nền tảng triển khai chính cho các tác nhân sử dụng khung Aliza.
Mã nguồn của ai16z và khung Eliza đã trở thành cơn sốt với các nhà phát triển khác, với kho chứa GitHub của nó tăng vọt lên hơn 3.000 “sao” — vượt qua cùng chỉ số trên Uniswap chỉ trong chưa đầy một tháng.
ai16z đã nhanh chóng trở thành hit với các nhà phát triển khác trên GitHub. Nguồn: Kel_xyz
Cơn sốt gần đây với mọi thứ liên quan đến trí tuệ nhân tạo đã khiến Token native ai16z (ai16z) tăng vọt lên tới 15.000% trong hai tháng qua, nhảy từ giá 0,015 USD vào ngày 3 tháng 11 lên 2,12 USD khi bài viết được công bố.
Ai16z đã tăng hơn 15.000% trong 60 ngày qua. Nguồn: CoinGecko
Virtuals Protocol: Nền tảng khởi chạy tác nhân AI trên Base
Một đường đi lên nhanh chóng tương tự cũng đã được Virtuals vạch ra.
Ra mắt vào ngày 16 tháng 10 năm 2023, giao thức này không chứng kiến bất kỳ động thái giá nào đáng kể cho đến một năm sau đó vào tháng 10 năm 2024, khi giá Token native VIRTUAL của nó tăng hơn 10.000% theo sự nổi tiếng đột ngột của các tác nhân khởi chạy trên nền tảng.
Hành động giá Virtuals Protocol từ khi thành lập. Nguồn: CoinGecko
Virtuals Protocol hiện là nền tảng tạo tác nhân AI lớn nhất theo vốn hóa thị trường, đạt tổng giá trị 4,6 tỷ USD.
Giao thức Virtuals hoạt động chủ yếu thông qua một khung gọi là G.A.M.E — vừa là một tác nhân vừa là một giao thức trên Virtuals.
GAME là một bộ công cụ mã thấp cho phép người dùng phát triển, khởi chạy và tùy chỉnh các tác nhân AI, và hiện đang nắm giữ hơn 32 triệu USD trong tài sản.
Các chuyên gia hoài nghi về các trường hợp sử dụng tác nhân AI hiện tại tin rằng các giao thức này được định vị tốt để tận dụng lợi thế và thực hiện lời hứa về tiện ích, nhưng họ sẽ phải thực hiện nhanh chóng.
“Tôi nghĩ rằng Virtuals và Ai16z sẽ nhanh chóng bắt đầu đối mặt với câu hỏi về tiện ích vì động lực từ meme thường không chuyển thành ‘tôn giáo’ như hầu hết các Token không có tiện ích khác đã tồn tại,” Rodriguez nói.
“Cả Virtuals và Ai16z đều có tiềm năng tốt, nhưng câu hỏi là liệu họ có thể cung cấp giá trị đủ nhanh để mọi người quên đi hoặc yêu cầu đòi hỏi (người ta thích kịch tính).”
Bên ngoài các nền tảng AI và các tác nhân “memecoin”, có một số lượng ngày càng tăng các dự án hạ tầng bao gồm những nền tảng như “trợ lý tác nhân” tự xưng mình là các nền tảng giúp điều hướng blockchain dễ dàng hơn.
Đó là Griffain (GRIFFAIN) và Orbit (GRIFT) trên Solana, cả hai đều sử dụng tác nhân để giúp người dùng với một loạt nhiệm vụ khác nhau, bao gồm nghiên cứu các Token mới, thực hiện các hành động phức tạp qua chuỗi và tìm ra các chiến lược cho farm airdrop.
Nguồn: Griffain
Sẽ ra sao nếu tác nhân AI biến xấu?
Mặc dù các tác nhân AI social có thể là những người yêu thích của cộng đồng tiền điện tử trên mạng social hiện nay — cung cấp thông tin có giá trị cho người dùng và chia sẻ thông tin bên lề — Qureshi nói rằng không mất nhiều thời gian để các tác nhân AI chuyển biến theo hướng “đen tối hơn.”
Ông nói rằng mặc dù các tác nhân AI đã chứng tỏ mình là những “wordcels” tuyệt vời — thuật ngữ internet chỉ những người có kỹ năng viết tốt và chỉ số thông minh ngôn ngữ cao — không khó để tưởng tượng cách mà những kỹ năng này có thể nhanh chóng bị các tác nhân xấu sử dụng cho mục đích xấu.
“Các cách tốt nhất để kiếm tiền như một wordcel trong tiền điện tử là gì? Đầu tiên là trở thành một người có ảnh hưởng, nhưng thứ 2 là trở thành một kẻ lừa đảo,” ông nói.
“Bạn sẽ bắt đầu thấy sự phát triển của các chatbot tự động lừa đảo. Chúng sẽ bùng nổ, tương tự như cách mà ransomware và crypto-jacking trở thành sau năm 2017. Hãy mong đợi điều này trở thành một vấn đề social thực sự,” Qureshi viết.
