Directed Acyclic Graph là gì? Tìm hiểu về khái niệm DAG

Directed Acyclic Graph (DAG) là một mô hình dữ liệu dạng đồ thị có hướng và không chu trình, được ứng dụng mạnh mẽ trong lĩnh vực tiền điện tử để tăng tốc độ xử lý và giảm chi phí giao dịch.

Khác với blockchain sắp xếp dữ liệu theo từng khối nối chuỗi, DAG tổ chức giao dịch như một mạng lưới đồ thị, cho phép nhiều giao dịch được xác thực đồng thời, từ đó mở ra tiềm năng mở rộng quy mô và ứng dụng trong Internet of Things (IoT) cũng như các hệ thống tài chính phi tập trung.

Directed Acyclic Graph là gì?

Directed Acyclic Graph (DAG) là cấu trúc dữ liệu dạng đồ thị có hướng và không tạo vòng lặp, được áp dụng để ghi nhận giao dịch trong hệ thống tiền điện tử.

Mỗi giao dịch mới tham chiếu đến các giao dịch trước đó, thay cho khái niệm block.

Điểm mạnh của DAG là khả năng xử lý nhiều giao dịch song song, khác với blockchain vốn bị giới hạn bởi blocktime. Điều này khiến DAG phù hợp cho các hệ thống yêu cầu tốc độ và hiệu suất cao.

Blockchain khác gì với DAG?

Blockchain lưu trữ dữ liệu trong các block xếp chuỗi, trong khi DAG tổ chức dữ liệu như một đồ thị. Điều này giúp DAG loại bỏ cạnh tranh đào block, giao dịch được xác thực nhanh và đồng thời.

Theo báo cáo của Deloitte (2021), blockchain truyền thống có thể xử lý 7–15 giao dịch/giây, trong khi một số hệ thống DAG thử nghiệm đạt trên 1.000 giao dịch/giây. Đây là lý do DAG được đánh giá là mô hình tiềm năng cho các ứng dụng mới.

“DAG mở ra một cách tiếp cận hoàn toàn khác với blockchain, giúp giảm chi phí và tăng tốc độ xử lý giao dịch.”

Dominik Schiener – Đồng sáng lập IOTA Foundation, 2020 (Nguồn: IOTA Blog)

DAG hoạt động như thế nào?

Mỗi giao dịch trong DAG được biểu diễn bằng một đỉnh trong đồ thị. Khi thêm giao dịch mới, nó phải tham chiếu đến ít nhất hai giao dịch cũ hơn, qua đó xác thực và duy trì tính toàn vẹn hệ thống.

Không có block miner hay validator cạnh tranh, người dùng khi gửi giao dịch đồng thời tham gia xác thực. Cách hoạt động này khiến DAG có tính đồng bộ cao, giảm độ trễ trong xác nhận giao dịch.

Ứng dụng của DAG trong tiền điện tử

Hiện tại, DAG được ứng dụng nổi bật trong hai dự án: IOTA và Nano. Cả hai đều tận dụng DAG để tối ưu tốc độ, chi phí và khả năng mở rộng.

IOTA tập trung vào hệ sinh thái IoT, trong khi Nano xây dựng block-lattice – một mô hình kết hợp DAG và blockchain, cho phép mỗi người dùng quản lý blockchain cá nhân.

IOTA ứng dụng DAG như thế nào?

IOTA triển khai kiến trúc DAG gọi là Tangle, cho phép tất cả người dùng tham gia xác thực giao dịch. Điều này giúp loại bỏ phí giao dịch và tăng khả năng mở rộng.

Từ 2016, IOTA đã nhắm đến việc xử lý giao dịch IoT giá trị nhỏ với tốc độ gần như tức thì, giúp nó trở thành nền tảng được các tập đoàn lớn như Bosch hay Volkswagen nghiên cứu ứng dụng.

Nano ứng dụng DAG ra sao?

Nano sử dụng cấu trúc block-lattice, nơi mỗi người dùng có một blockchain riêng. Chỉ họ mới có quyền cập nhật sổ cái cá nhân, giúp giao dịch được xác nhận nhanh chóng.

Mô hình này giảm tải cho mạng lưới, loại bỏ phí giao dịch và phù hợp cho thanh toán vi mô toàn cầu, đặc biệt trong các ứng dụng thương mại điện tử.

“Với block-lattice, Nano đạt tốc độ giao dịch tức thì và không cần phí, điều mà các blockchain truyền thống khó đạt được.”

Colin LeMahieu – Nhà sáng lập Nano, 2018 (Nguồn: Nano Foundation)

Ưu điểm của DAG là gì?

DAG có nhiều ưu điểm vượt trội: tốc độ cao, không blocktime, không phí hoặc phí rất thấp, tiêu thụ năng lượng ít và khả năng mở rộng mạnh mẽ.

Theo nghiên cứu của European Blockchain Observatory (2021), DAG tiêu thụ ít hơn 99% năng lượng so với blockchain PoW như Bitcoin, góp phần giảm tác động môi trường.

Những hạn chế của DAG là gì?

Bên cạnh ưu điểm, DAG vẫn tồn tại hạn chế: chưa hoàn toàn phi tập trung, dễ bị tấn công spam do phí gần như bằng không, và khả năng hỗ trợ hợp đồng thông minh còn hạn chế.

Nhiều chuyên gia cho rằng DAG cần cơ chế bảo mật bổ sung và quản trị cộng đồng mạnh mẽ để trở thành nền tảng bền vững trong dài hạn.

“DAG có tiềm năng lớn, nhưng tính phi tập trung và an ninh mạng là hai thách thức chính cần giải quyết.”

Vitalik Buterin – Nhà sáng lập Ethereum, 2019 (Nguồn: Diễn đàn Devcon5)

Những câu hỏi thường gặp

DAG có thay thế blockchain không?

DAG chưa thể thay thế blockchain hoàn toàn mà chỉ phù hợp cho các ứng dụng yêu cầu tốc độ cao, phí thấp và giao dịch vi mô.

IOTA và Nano có phải là blockchain không?

Không. IOTA và Nano đều ứng dụng DAG, trong đó IOTA dùng Tangle, còn Nano dùng block-lattice kết hợp DAG và blockchain.

DAG có phí giao dịch không?

Trong đa số hệ thống DAG, phí giao dịch bằng 0 hoặc rất thấp, phù hợp với thanh toán vi mô.

DAG có hỗ trợ hợp đồng thông minh không?

Hỗ trợ còn hạn chế, DAG chủ yếu tập trung vào xử lý giao dịch nhanh thay vì khả năng lập trình như Ethereum.

DAG có an toàn như blockchain không?

DAG có rủi ro bị tấn công spam, nhưng nhiều dự án đang phát triển cơ chế bảo mật và xác thực mới để khắc phục.

Lưu ý: Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin, không phải khuyến nghị đầu tư. Vui lòng tự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm đối với mọi kết quả phát sinh từ quyết định đầu tư của bạn.