Alibaba công bố hợp tác với JPMorgan

Alibaba.com đang hợp tác với JPMorgan để đưa tiền gửi ngân hàng dạng token (tokenized deposit) bằng USD và Euro lên blockchain, nhằm rút ngắn thời gian thanh toán xuyên biên giới, giảm trung gian và chi phí cho thương mại B2B toàn cầu.

Sự kết hợp giữa token hóa tiền gửi, hạ tầng blockchain của JPMorgan và các tính năng AI mới như “agentic pay” cho thấy bước dịch chuyển rõ rệt của Alibaba.com từ hạ tầng thanh toán truyền thống sang mô hình thanh toán thời gian thực, tuân thủ quy định nhưng vẫn tận dụng được lợi thế của công nghệ chuỗi khối.

Alibaba.com đưa token hóa tiền gửi vào thanh toán B2B xuyên biên giới

Alibaba.com đang chuẩn bị triển khai hệ thống thanh toán toàn cầu dựa trên tokenized deposit bằng USD và euro, sử dụng hạ tầng blockchain của JPMorgan, nhằm rút ngắn thời gian chuyển tiền và đơn giản hóa quy trình thanh toán cho người mua – nhà cung cấp trên toàn cầu.

Trong mô hình hiện nay, một doanh nghiệp Mỹ thanh toán cho nhà cung cấp Trung Quốc thường phải đi qua nhiều ngân hàng trung gian, đối mặt với phí cao và thời gian xử lý từ 48 đến 72 giờ cho mỗi giao dịch quốc tế.

Với tokenized deposit, khoản tiền gửi USD hoặc euro tại ngân hàng đối tác sẽ được biểu diễn bằng token trên blockchain, cho phép chuyển trực tiếp giữa các bên tham gia, thay vì phải qua nhiều lớp bù trừ và chuyển mạch truyền thống.

Cách tiếp cận này giúp Alibaba.com duy trì kết nối với hệ thống ngân hàng truyền thống, nhưng tận dụng được tốc độ và khả năng hoạt động 24/7 của blockchain, phù hợp cho một nền tảng B2B kết nối hàng triệu doanh nghiệp trên toàn cầu.

Alibaba.com sử dụng tokenized USD và EUR để tăng tốc thanh toán

Giai đoạn đầu, Alibaba.com sẽ thử nghiệm tokenized deposit bằng USD và euro cho các giao dịch trên nền tảng, hướng đến triển khai rộng rãi từ tháng 12, với mục tiêu cho phép người mua và người bán giao dịch gần như theo thời gian thực với chi phí thấp hơn.

Theo chia sẻ với CNBC, Chủ tịch Alibaba.com Kuo Zhang cho biết công ty đang tận dụng công nghệ tokenization trên blockchain để cho phép thanh toán 24/7 và giảm phí cho cả người mua lẫn nhà cung cấp.

Việc chọn USD và Euro trước tiên phản ánh đây là hai đồng tiền phổ biến nhất trong thanh toán thương mại quốc tế, chiếm tỷ trọng lớn trong giao dịch trên Alibaba.com, giúp hệ thống mới nhanh chóng tạo ra giá trị thiết thực cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Trong tương lai, Zhang cho biết Alibaba cũng đang cân nhắc khả năng hỗ trợ stablecoin, nhưng ưu tiên hiện tại vẫn là tokenized deposit do ngân hàng phát hành để đảm bảo rõ ràng về pháp lý và vận hành trước.

“Chúng tôi cảm nhận sự cấp bách phải dùng AI để thiết kế lại cách con người làm thương mại toàn cầu. Đây sẽ là một bước chuyển mang tính mô hình cho thương mại điện tử B2B.”
– Kuo Zhang, Chủ tịch Alibaba.com, phỏng vấn CNBC về hệ thống thanh toán token hóa, 11/2025 (trích qua The Defiant)

Tokenized payment giúp giảm trung gian và rủi ro cho doanh nghiệp

Trong mô hình mới, doanh nghiệp có thể chuyển token đại diện cho tiền gửi USD hoặc euro trên blockchain của JPMorgan, thay vì chờ lệnh chuyển khoản đi qua nhiều ngân hàng đại lý, qua đó giảm độ trễ, chi phí và sai sót trong đối soát.

Các giao dịch tokenized có thể được thiết kế để tự động bù trừ và ghi nhận trên cùng một sổ cái phân tán, giúp giảm rủi ro “thanh toán lệch pha” giữa nhiều múi giờ, điều vốn là vấn đề lớn trong thương mại toàn cầu.

Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, việc giảm thời gian nhận tiền từ vài ngày xuống gần như tức thì giúp cải thiện dòng tiền, giảm nhu cầu vay ngắn hạn để “chờ tiền về”, từ đó giảm chi phí tài chính và rủi ro thanh khoản.

Do tokenized deposit vẫn là tiền gửi tại ngân hàng, doanh nghiệp có thể hạch toán và báo cáo tài chính theo chuẩn mực truyền thống, nhưng được hưởng trải nghiệm thanh toán giống tiền điện tử – nhanh, xuyên biên giới và hoạt động 24/7.

Tokenized deposit của JPMorgan khác gì stablecoin truyền thống

Tokenized deposit mà Alibaba.com sử dụng là token đại diện cho tiền gửi tại ngân hàng như JPMorgan, được coi là nghĩa vụ nợ được quản lý của ngân hàng, khác biệt với stablecoin do các tổ chức phi ngân hàng phát hành và thường được bảo chứng bằng tài sản như trái phiếu kho bạc.

JPMorgan đã phát triển hạ tầng này qua các sản phẩm như JPM Coin và deposit token JPMD, dành cho khách hàng tổ chức, cho phép thanh toán trên blockchain nhưng vẫn nằm trong khung pháp lý của ngân hàng truyền thống.

Khác với stablecoin phổ thông, tokenized deposit được thiết kế để xử lý các yêu cầu như KYC, AML và có khả năng được hưởng bảo hiểm tiền gửi hoặc được công nhận rõ ràng hơn trong báo cáo kế toán của tổ chức.

Điều này giúp giải thích vì sao Alibaba, trong bối cảnh Trung Quốc siết chặt stablecoin tư nhân, lại chọn đồng hành với một ngân hàng toàn cầu như JPMorgan để phát triển hệ thống thanh toán mới.

Tokenized deposit là gì và vì sao Alibaba ưu tiên giải pháp ngân hàng phát hành

Theo Cryptonomist, deposit token là công cụ trên blockchain đại diện cho quyền đòi nợ trực tiếp với tiền gửi tại ngân hàng thương mại, được ghi nhận như một khoản nợ được quản lý trên bảng cân đối kế toán của ngân hàng đó.

Về mặt chức năng, tokenized deposit gần giống stablecoin ở chỗ cho phép chuyển giá trị số ổn định, nhưng điểm khác biệt then chốt là chủ thể phát hành là ngân hàng được cấp phép, không phải công ty tiền điện tử.

Alibaba.com ưu tiên mô hình này vì nó cung cấp một “đường ray” thanh toán mới nhưng vẫn nằm trong hệ sinh thái ngân hàng, giúp đơn giản hóa việc tuân thủ, kiểm toán và hợp tác với cơ quan quản lý tại các thị trường trọng điểm như Trung Quốc và Hồng Kông.

Việc làm việc với JPMorgan – ngân hàng có vốn hóa lớn nhất thế giới – cũng giúp Alibaba tận dụng kinh nghiệm triển khai thanh toán trên blockchain đã được kiểm chứng trong các giao dịch tổ chức trị giá khoảng 1 tỷ USD mỗi ngày thông qua JPM Coin.

“JPM Coin mang lại sự an toàn của tiền gửi ngân hàng và cơ chế thanh toán, đồng thời kết hợp tốc độ cùng sự đổi mới của giao dịch blockchain gần như thời gian thực 24/7, giúp tăng hiệu quả và mở khóa thanh khoản.”
– Naveen Mallela, Đồng Giám đốc toàn cầu Kinexys by J.P. Morgan, bài viết The Fintech Times về JPMD, 11/2025

So sánh tokenized deposit, stablecoin và chuyển khoản quốc tế truyền thống

Ở góc độ doanh nghiệp, tokenized deposit, stablecoin và chuyển khoản truyền thống đều nhằm giải quyết nhu cầu chuyển giá trị, nhưng khác nhau rõ rệt về cơ chế bảo chứng, tuân thủ và trải nghiệm thanh toán.

Chuyển khoản truyền thống dựa trên hệ thống ngân hàng đại lý và mạng lưới như SWIFT, vốn mạnh về độ phủ toàn cầu nhưng hạn chế về tốc độ, chi phí và thời gian hoạt động chỉ trong giờ làm việc của từng khu vực.

Stablecoin thì linh hoạt, hoạt động 24/7 trên nhiều blockchain công khai, nhưng nguy cơ về quản trị, minh bạch tài sản bảo chứng và rủi ro pháp lý khiến nhiều cơ quan quản lý thận trọng, đặc biệt tại Trung Quốc.

Tokenized deposit cố gắng dung hòa hai phía: vẫn hưởng lợi từ tốc độ của blockchain, nhưng được phát hành và kiểm soát bởi ngân hàng được cấp phép, tạo cảm giác an toàn hơn cho cả cơ quan quản lý lẫn doanh nghiệp lớn như Alibaba.

Trung Quốc siết stablecoin và lý do Alibaba chọn đường đi “tokenized deposit”

Động thái của Alibaba diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc thể hiện lập trường cứng rắn với stablecoin tư nhân, khi nhiều tập đoàn lớn như Ant Group và JD.com phải tạm dừng kế hoạch liên quan tới stablecoin tại Hồng Kông sau các tín hiệu không thuận lợi từ Bắc Kinh.

Theo Cryptonomist, các nhà chức trách Trung Quốc muốn tránh sự xuất hiện của “tiền tư nhân” cạnh tranh với hệ thống tiền tệ do nhà nước kiểm soát, nhưng vẫn cho phép thử nghiệm các mô hình có kiểm soát, đặc biệt là công cụ do ngân hàng phát hành và hoạt động chủ yếu ngoài đại lục.

Trong khung này, tokenized deposit trở thành lựa chọn trung gian hợp lý: vẫn dựa trên ngân hàng thương mại, do đó dễ điều chỉnh hơn, nhưng đủ linh hoạt để phục vụ các kịch bản thanh toán xuyên biên giới phức tạp mà Alibaba đang đối mặt.

Alibaba kỳ vọng giải pháp mới vừa giúp doanh nghiệp xuất khẩu và SME tận dụng hạ tầng thanh toán hiện đại, vừa không mâu thuẫn với định hướng kiểm soát rủi ro hệ thống mà Trung Quốc đặt ra đối với stablecoin và tiền điện tử.

Trung Quốc thận trọng với stablecoin nhưng mở cửa cho mô hình ngân hàng phát hành

Các báo cáo gần đây cho thấy cơ quan quản lý Trung Quốc đã yêu cầu doanh nghiệp hạn chế nghiên cứu và truyền thông về stablecoin, đồng thời ngầm khuyến khích các mô hình thử nghiệm tập trung vào kênh ngoại biên như stablecoin neo vào nhân dân tệ ở thị trường quốc tế.

Ở chiều ngược lại, các công cụ ngân hàng phát hành như deposit token của JPMorgan được xem là “cầu nối được điều tiết” giữa tài chính truyền thống và nền kinh tế on-chain, giúp nhà quản lý dễ chấp nhận hơn so với stablecoin tư nhân.

Điều này tạo khoảng trống cho các tập đoàn như Alibaba vừa đổi mới trong thanh toán, vừa duy trì quan hệ hợp tác mật thiết với ngân hàng toàn cầu và các cơ quan quản lý trọng yếu tại châu Á.

Nếu triển khai thành công, mô hình Alibaba – JPMorgan có thể trở thành hình mẫu cho các doanh nghiệp châu Á muốn ứng dụng blockchain và tokenization mà vẫn tuân thủ chặt chẽ khung pháp lý hiện hành.

Blockchain và AI “agentic pay” định hình trải nghiệm thanh toán mới trên Alibaba.com

Bên cạnh tokenized deposit, Alibaba.com còn công bố kế hoạch ra mắt tính năng “agentic pay” – sử dụng smart contract tích hợp AI để tự động hóa quy trình thanh toán, đối soát, xử lý tranh chấp và giải ngân trên nền tảng B2B.

Cách tiếp cận này kết hợp tốc độ và tính lập trình được của blockchain với khả năng phân tích bối cảnh, đánh giá rủi ro và đưa ra quyết định linh hoạt của AI, nhằm giảm tải khối lượng công việc thủ công trong xử lý đơn hàng quốc tế.

Đối với người mua, AI có thể hỗ trợ xác minh điều kiện giao hàng, trạng thái vận chuyển và tự động kích hoạt thanh toán khi điều kiện hợp đồng được đáp ứng. Với nhà cung cấp, hệ thống giúp họ nhận tiền sớm hơn và minh bạch hơn.

Về phía Alibaba, việc tích hợp AI và blockchain giúp công ty tạo lợi thế cạnh tranh mới trong mảng thương mại B2B, trong bối cảnh nhiều tập đoàn tài chính – công nghệ khác cũng đang đẩy mạnh tokenization và tự động hóa quy trình tài chính.

AI smart contract giảm ma sát trong chuỗi cung ứng toàn cầu

“Agentic pay” được thiết kế để tự động hóa các bước như xác nhận giao hàng, giải quyết khiếu nại nhỏ và giải ngân từng phần theo tiến độ, thông qua smart contract có khả năng “nhìn” dữ liệu vận chuyển và tài liệu giao nhận.

Ví dụ, khi dữ liệu từ đơn vị vận chuyển cho thấy hàng đã đến cảng và thông quan, smart contract có thể tự động giải ngân một phần tiền cho nhà cung cấp, trong khi giữ phần còn lại đến khi người mua xác nhận chất lượng hàng.

Cách này giảm nhu cầu xử lý thủ công qua email, điện thoại, file excel giữa nhiều bên, qua đó rút ngắn thời gian vòng đời đơn hàng, giảm tỷ lệ tranh chấp và nâng cao trải nghiệm cho cả hai phía.

Với quy mô mạng lưới thương mại trị giá hàng chục tỷ USD mà Alibaba đang vận hành, mỗi phần trăm hiệu quả tăng thêm từ AI và blockchain có thể chuyển hóa thành lợi thế đáng kể về chi phí và tốc độ so với đối thủ.

JPM Coin, JPMD và tham vọng của JPMorgan trong dòng vốn token hóa

Hệ thống mà Alibaba sử dụng được xây dựng trên nền tảng blockchain và tokenized deposit của JPMorgan, kết tinh trong các sản phẩm như JPM Coin và deposit token JPMD, do bộ phận Kinexys triển khai cho khách hàng tổ chức.

JPM Coin đã được sử dụng cho khoảng 1 tỷ USD giao dịch mỗi ngày vào tháng 10/2023, chủ yếu giữa các khách hàng tổ chức, chứng minh khả năng vận hành của mô hình “tiền gửi trên blockchain” ở quy mô lớn.

Năm 2025, JPMorgan tiếp tục ra mắt JPMD – deposit token neo theo USD trên mạng Base (Layer 2 của Ethereum do Coinbase xây dựng), cho phép thanh toán 24/7 gần như tức thì với chi phí thấp, kèm khả năng tích hợp smart contract phức tạp.

Việc Alibaba lựa chọn hạ tầng này cho thấy doanh nghiệp không chỉ tìm kiếm giải pháp thanh toán nhanh hơn, mà còn muốn đứng trên vai một nền tảng đã được thử nghiệm, được ngân hàng và các đối tác như Mastercard, Coinbase sử dụng rộng rãi.

JPMorgan xây dựng “cầu nối được điều tiết” giữa tài chính truyền thống và on-chain

Thông qua Kinexys, JPMorgan xác định tokenized deposit là trụ cột quan trọng trong chiến lược đưa tài sản truyền thống – từ tiền gửi, quỹ đầu tư đến trái phiếu – lên blockchain, với mục tiêu mở khóa thanh khoản và tự động hóa quy trình tài chính.

Ngân hàng này đã thử nghiệm tokenization trong thanh toán, tài trợ thương mại và thanh toán quỹ, và hiện mở rộng sang công khai hơn với việc phát hành JPMD trên Base, đồng thời hợp tác với DBS ở Singapore để xây dựng khung tương tác cho tokenized deposit xuyên biên giới.

Trong hệ sinh thái đó, việc Alibaba tham gia với vai trò một trong những nền tảng thương mại B2B lớn nhất thế giới cho thấy tokenized deposit không còn là thử nghiệm nội bộ, mà đang bước vào các kịch bản dòng tiền thực, gắn với hàng hóa và chuỗi cung ứng.

Tuy vậy, một số phân tích – như từ Financial Times – cũng nhấn mạnh deposit token chỉ phát huy tối đa tác dụng khi hai bên cùng nằm trong hệ sinh thái của cùng một ngân hàng, và còn nhiều câu hỏi về khả năng mở rộng sang mô hình “tiền toàn cầu” như tiền ngân hàng trung ương.

Những câu hỏi thường gặp

Alibaba.com sẽ triển khai hệ thống tokenized deposit khi nào?

Theo phỏng vấn độc quyền với CNBC được The Defiant trích dẫn, Alibaba.com đặt mục tiêu triển khai hệ thống thanh toán tokenized fiat dựa trên công nghệ của JPMorgan từ tháng 12, bắt đầu với tokenized USD và euro cho khách hàng B2B.

Tokenized deposit có an toàn hơn stablecoin không?

Tokenized deposit như JPM Coin hoặc JPMD đại diện cho tiền gửi tại ngân hàng thương mại, được ghi nhận trên bảng cân đối kế toán và chịu khung quản lý ngân hàng, nên nhiều chuyên gia xem đây là mô hình dễ kiểm soát rủi ro và minh bạch hơn so với phần lớn stablecoin tư nhân.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ được lợi gì từ hệ thống mới của Alibaba?

SME có thể nhận tiền nhanh hơn nhiều so với chuyển khoản quốc tế truyền thống, giảm thời gian chờ 48–72 giờ xuống gần như thời gian thực, từ đó cải thiện dòng tiền, giảm phụ thuộc vào vay ngắn hạn và hạn chế rủi ro thanh khoản trong mùa cao điểm đơn hàng.

Người dùng cá nhân có thể sử dụng các token của Alibaba và JPMorgan không?

Hiện tại, cả Alibaba.com lẫn JPMorgan đều tập trung vào khách hàng tổ chức và doanh nghiệp; JPM Coin và JPMD được thiết kế cho khách hàng tổ chức của ngân hàng, còn hệ thống tokenized deposit trên Alibaba.com nhắm vào thanh toán B2B, không hướng trực tiếp đến người tiêu dùng cá nhân.

Hệ thống này có thay thế hoàn toàn SWIFT và chuyển khoản quốc tế truyền thống không?

Trong ngắn hạn, tokenized deposit chủ yếu bổ sung và tối ưu một số dòng tiền, đặc biệt là thanh toán B2B trong hệ sinh thái Alibaba và khách hàng JPMorgan; các mạng truyền thống như SWIFT vẫn giữ vai trò quan trọng, nhất là khi bên nhận không thuộc hệ sinh thái ngân hàng phát hành token.

Lưu ý: Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin, không phải khuyến nghị đầu tư. Vui lòng tự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm đối với mọi kết quả phát sinh từ quyết định đầu tư của bạn.