88% airdrop tiền điện tử thất bại, cách phá lời nguyền

88% Token từ airdrop mất giá trong 3 tháng theo DappRadar, phơi bày khoảng cách giữa cơn sốt ngắn hạn và tính bền vững dài hạn của dự án.

Thành công của airdrop phụ thuộc vào phân phối Token, phù hợp thị trường và tiện ích thực tế, cùng thiết kế thanh khoản bền vững để duy trì gắn kết cộng đồng sau khi niêm yết.

Vì sao 88% Token airdrop mất giá sau 3 tháng?

Dữ liệu DappRadar cho thấy đa số Token airdrop suy giảm giá nhanh vì thiếu nền tảng sản phẩm, tiện ích, và thiết kế phân phối, thanh khoản chưa bền vững. Từ 2017, hơn 20 tỷ USD đã được airdrop, nhưng 88% mất giá chỉ trong vài tháng.

Báo cáo của DappRadar nhấn mạnh khoảng cách giữa cơn sốt ngắn hạn và khả năng duy trì giá trị, nhất là khi người nhận sớm xả Token. Xu hướng thị trường cũng tác động mạnh đến định giá airdrop, khiến những đợt phát hành trong giai đoạn đi ngang hoặc giảm giá dễ suy yếu.

“Điều này nhấn mạnh khoảng cách giữa cơn sốt ngắn hạn và tính bền vững dài hạn.”
– Sara Gherghelas, Nhà phân tích DappRadar, Báo cáo ngày 18/09, DappRadar

Điểm khởi đầu của airdrop nằm ở đâu?

Airdrop xuất hiện sớm từ 2014 với Auroracoin, phân phối AUR như một lựa chọn tại Iceland thay thế Bitcoin. Từ đó, airdrop trở thành thông lệ phổ biến để thu hút người dùng mới.

Trong thập kỷ qua, airdrop nở rộ ở chu kỳ thị trường tăng và tiến hóa qua các tiêu chí tương tác onchain, chiến dịch mạng social, cung cấp thanh khoản. Mục tiêu là đặt Token vào tay Holder dài hạn, thay vì các “thợ săn airdrop” chỉ nhằm bán nhanh.

Điều gì quyết định thành bại của một airdrop?

Phân phối, phù hợp thị trường và tiện ích Token là ba yếu tố cốt lõi. Những airdrop thành công thường áp dụng phân phối theo giai đoạn như Optimism hoặc nhắm mục tiêu rất chọn lọc để hạn chế áp lực bán.

Xu hướng thị trường ảnh hưởng mạnh đến định giá. Quan trọng hơn, dự án cần giữ cộng đồng tiếp tục quan tâm sau khi Token ra mắt, thông qua tiện ích rõ ràng, lộ trình sản phẩm, và cơ chế khuyến khích gắn kết hợp lý.

Vì sao cần chọn lọc người nhận thay vì phát đại trà?

Chọn lọc dựa trên dữ liệu onchain, hành vi giao dịch và “reputation” mạng social giúp giảm săn/farm airdrop. Nhiều dự án đã tích hợp tiêu chí tương tác và dùng nền tảng thưởng để phân phối một phần suất airdrop.

Cách làm này chuyển trọng tâm từ số lượng ví nhận sang chất lượng người dùng, khuyến khích người tham gia thực sự sử dụng sản phẩm. Nhờ đó, áp lực bán đầu kỳ giảm, thanh khoản ổn định hơn.

Dự án kém nền tảng thì airdrop khó bền vững

Theo Jackson Denka, CEO Azura (nền tảng DeFi được hậu thuẫn bởi anh em Winklevoss), nhiều Token airdrop mất giá vì dự án thiếu nền tảng vững chắc, không có người dùng thực và không tạo doanh thu.

Ông cho rằng không công thức khuyến khích nào có thể thay thế giá trị nội tại: tài sản tốt sẽ vượt trội theo thời gian. Trong dài hạn, ông kỳ vọng airdrop giảm dần vai trò khi mô hình ICO quay lại, nhà đầu tư trả phí để mua Token trước khi lên sàn, tương tự IPO nhưng dưới dạng Token.

Có những ví dụ airdrop nào đáng chú ý gần đây?

Optimism là ví dụ về phân phối theo giai đoạn, giúp hạn chế bán tháo và khuyến khích người dùng gắn bó. Hyperliquid được ca ngợi là màn ra mắt airdrop hiệu quả vào 11/2024 nhờ loại trừ quỹ đầu tư mạo hiểm và thúc đẩy cộng đồng tham gia chặt chẽ.

Điểm chung là thiết kế nhằm kéo dài vòng đời giá trị: khuyến khích sử dụng thực tế, tiêu chí nhận công bằng và đo lường được, cùng lịch trả Token hợp lý để tránh sốc cung.

Thanh khoản có phải là nút thắt lớn nhất của airdrop?

Có. Theo Kanny Lee, CEO SecondSwap, nhiều airdrop mất giá vì dự án bơm thanh khoản quá nhanh, làm ngập thị trường. Hai ví dụ gần đây thành công nhờ thưởng cho hoạt động liên tục và mở khóa theo giai đoạn để nguồn cung vào thị trường theo đợt.

Cả hai cách đều hướng đến nguyên tắc: giá trị bền vững khi người dùng ở lại và thanh khoản được bồi đắp dần. Mục tiêu của thiết kế airdrop nên là thanh khoản bền vững, ưu tiên thời gian Token hoạt động trong thị trường hơn là số lượng ví nhận.

Làm sao thiết kế airdrop giảm “xả” và tăng bền vững?

Thiết kế phân phối theo giai đoạn, khóa và mở khóa dần, tiêu chí lựa chọn dựa trên onchain và độ uy tín social, kèm cơ chế thưởng cho hoạt động thực. Kết hợp nền tảng “engage-to-earn” để phân bổ một phần suất cho người dùng có đóng góp.

Đồng thời, minh bạch về tiện ích Token, lộ trình sản phẩm, và chiến lược thanh khoản. Tránh bơm cung ồ ạt trong thời gian ngắn; thay vào đó đặt mốc mở khóa gắn với mốc phát triển và mức độ sử dụng.

Airdrop có sớm bị thay thế bởi ICO?

Quan điểm từ Denka cho rằng airdrop sẽ “dịch” về vai phụ khi nhà đầu tư chấp nhận mô hình trả tiền để sở hữu Token sớm giống IPO. Lý do: không thị trường tài chính truyền thống nào tặng miễn phí cổ phần đại trà cho người dùng.

Dù vậy, airdrop vẫn sẽ tồn tại ở vai trò phù hợp: khởi động cộng đồng, mời gọi thử nghiệm, và phân quyền cho người dùng cốt lõi. Khi gắn với sản phẩm tốt và thiết kế hợp lý, airdrop vẫn có thể tạo giá trị dài hạn.

Những bài học chính cho đội ngũ dự án và nhà đầu tư

Với dự án: tập trung phù hợp thị trường và tiện ích thực; chọn lọc người nhận, phân phối theo giai đoạn; mở khóa dần và thưởng cho gắn kết liên tục; đo lường và điều chỉnh theo tín hiệu thanh khoản.

Với nhà đầu tư: đánh giá chất lượng sản phẩm, cộng đồng, doanh thu và lịch mở khóa; cảnh giác với nguồn cung bơm nhanh; ưu tiên dự án duy trì hoạt động onchain thực, có kế hoạch thanh khoản bền vững và tầm nhìn dài hạn.

Những câu hỏi thường gặp

Vì sao đa số Token airdrop mất giá nhanh?

DappRadar ghi nhận 88% Token airdrop mất giá sau 3 tháng do khoảng cách giữa cơn sốt ngắn hạn và giá trị bền vững, cộng thêm thiết kế phân phối và thanh khoản chưa hợp lý.

Phân phối theo giai đoạn có giúp hạn chế bán tháo?

Có. Trường hợp như Optimism cho thấy trả Token theo nhiều đợt và nhắm mục tiêu người nhận giúp giảm áp lực xả, kéo dài vòng đời giá trị và gắn kết cộng đồng tốt hơn.

Làm sao hạn chế “airdrop farming”?

Dùng dữ liệu onchain, hành vi giao dịch và “reputation” mạng social để chọn lọc. Phân bổ một phần qua nền tảng tương tác và phần thưởng cho hoạt động thực giúp loại bớt ví chỉ săn airdrop.

Thanh khoản ảnh hưởng thế nào đến giá airdrop?

Nếu cung bị bơm ồ ạt, giá dễ sụt. Lịch mở khóa theo giai đoạn và thưởng cho hoạt động liên tục giúp bồi đắp thanh khoản, tránh biến động mạnh sau phân phối hàng loạt.

Airdrop có biến mất khi ICO trở lại?

Khả năng airdrop giảm vai trò, nhường chỗ cho ICO như nhận định của Jackson Denka. Tuy nhiên, airdrop vẫn có chỗ đứng khi gắn với sản phẩm tốt và thiết kế khuyến khích đúng.

Lưu ý: Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin, không phải khuyến nghị đầu tư. Vui lòng tự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm đối với mọi kết quả phát sinh từ quyết định đầu tư của bạn.