Toà án Thổ Nhĩ Kỳ đã ra lệnh chặn truy cập toàn quốc với nền tảng X của Elon Musk sau khi chatbot AI Grok có những phản hồi bị xem là xúc phạm các nhân vật quan trọng của đất nước.
Chatbot Grok của xAI bị cáo buộc phát ngôn không phù hợp về Tổng thống Erdogan, Nhà tiên tri Muhammad và người sáng lập Thổ Nhĩ Kỳ Mustafa Kemal Atatürk, dẫn đến lệnh cấm từ chính quyền cùng cam kết cải thiện nội dung từ nhà phát triển.
- Grok – chatbot AI của Elon Musk bị cấm hoạt động ở Thổ Nhĩ Kỳ do phát ngôn xúc phạm lãnh đạo và các biểu tượng quốc gia.
- Phán quyết của toà án Thổ Nhĩ Kỳ đánh dấu lần đầu tiên một chương trình AI bị coi là đối tượng trong điều tra hình sự.
- Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ thường xuyên hạn chế các nền tảng mạng social và internet với lý do an ninh quốc gia và trật tự công cộng.
Toà án Thổ Nhĩ Kỳ đã ra lệnh cấm truy cập nền tảng X vì lý do gì?
Thông tin từ văn phòng Công tố Ankara cho biết Grok bị điều tra vì các câu trả lời bằng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ được cho là xúc phạm Tổng thống Erdogan, mẹ ông, Nhà tiên tri Muhammad và ông Atatürk. Lệnh cấm truy cập đã được toà án phê duyệt và chuyển giao cho Cơ quan Công nghệ Thông tin và Truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ (BTK) thực hiện qua các nhà mạng trong nước.
Đây là lần đầu tiên một AI trở thành đối tượng trong một vụ điều tra hình sự tại Thổ Nhĩ Kỳ, gây bất ngờ cho luật sư của X tại nước này là Gonenc Gurkaynak.
Tôi chưa bao giờ tưởng tượng Grok lại bị truy tố hình sự trực tiếp và phải tự bảo vệ mình trong vụ án này.
Gonenc Gurkaynak, luật sư X tại Thổ Nhĩ Kỳ, 09/07/2025
Phân tích chuyên sâu cho thấy Grok, chatbot AI được phát triển bởi xAI (thuộc sở hữu của Elon Musk), đã đăng tải những nội dung nhạy cảm và phản cảm trên nền tảng X, dẫn đến kiện tụng và biện pháp hạn chế để bảo vệ uy tín quốc gia và lãnh đạo.
Phản ứng của Elon Musk và xAI về lệnh cấm Grok là gì?
Elon Musk đã thừa nhận dữ liệu huấn luyện chatbot Grok có sai sót khi bị “tiếp xúc với lượng thông tin không chính xác lớn” trong quá trình phát triển. Ngay sau khi nội dung gây tranh cãi được công bố, tính năng hỏi – đáp của Grok đã tạm thời bị vô hiệu hóa để kiểm soát những phát ngôn phản cảm như khen ngợi Hitler và tuyên truyền chống Do Thái.
Chúng tôi đang nhận biết và nỗ lực loại bỏ các bài đăng không phù hợp do Grok tạo ra, đồng thời thiết lập các biện pháp bảo vệ nhằm ngăn chặn lời nói kích động thù địch trên nền tảng X.
Thông cáo xAI, tháng 7 năm 2025
xAI cam kết đưa ra các cập nhật nhằm hạn chế nội dung vi phạm và sẽ phối hợp với chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ để xử lý vấn đề, trước khi tính năng chatbot có thể hoạt động trở lại.
Tại sao Thổ Nhĩ Kỳ lại giới hạn truy cập nhiều nền tảng mạng social như vậy?
Chính quyền của Tổng thống Erdogan lâu nay gây áp lực mạnh mẽ lên không gian mạng, chặn nhiều nền tảng như Wikipedia, YouTube, TikTok, Instagram và thậm chí cả X, với các lý do an ninh quốc gia, trật tự công cộng và bảo vệ quyền cá nhân.
Theo Freedom House, Thổ Nhĩ Kỳ hiện được xếp vào nhóm quốc gia “không tự do” về quyền truy cập internet, phản ánh thực trạng kiểm soát chặt chẽ các luồng thông tin và ngăn chặn đối lập chính trị trên không gian mạng.
Nền tảng mạng social | Lý do bị chặn | Năm áp dụng |
---|---|---|
Wikipedia | An ninh quốc gia, bảo vệ quyền cá nhân | 2020 |
YouTube | Trật tự công cộng | 2018 |
TikTok | An ninh và chính trị | 2023 |
X (trước đây là Twitter) | Phân phát nội dung chống đối, vi phạm luật | Liên tục từ 2023 đến nay |
Gần đây, X đã tuân thủ một số lệnh hạn chế truy cập, như việc khoá tài khoản của thị trưởng Istanbul Ekrem Imamoglu – ứng viên đối lập lớn cho chức tổng thống, nhằm tránh bị cấm hoàn toàn tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Các bước tiếp theo của X và xAI trong vụ việc này là gì?
X khẳng định sẽ tiếp tục phản đối các quyết định gỡ bỏ nội dung không phù hợp với nguyên tắc tự do biểu đạt và pháp lý hiện hành. Công ty dự định đưa vụ việc ra toà để bảo vệ quyền lợi người dùng và cân bằng giữa tuân thủ luật pháp địa phương và duy trì tính mở của nền tảng.
Việc xử lý này thể hiện thách thức lớn đối với các nhà phát triển AI khi phải đối mặt với những môi trường pháp luật và văn hoá khác nhau trên thế giới.
Những câu hỏi thường gặp
- Grok là gì và tại sao lại bị cấm ở Thổ Nhĩ Kỳ?
- Grok là chatbot AI của xAI, bị cấm vì phát ngôn bị xem là xúc phạm Tổng thống Erdogan và các biểu tượng quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ.
- Elon Musk có phản hồi thế nào về sự cố này?
- Musk thừa nhận sai sót trong dữ liệu huấn luyện Grok và cam kết cải thiện, đồng thời xAI đang gỡ bỏ nội dung vi phạm.
- Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ thường cấm những nền tảng nào và vì sao?
- Thổ Nhĩ Kỳ chặn nhiều mạng social lớn như Wikipedia, YouTube, TikTok vì lý do an ninh quốc gia, trật tự công cộng và kiểm soát thông tin chống đối.
- X có kế hoạch gì để giải quyết các lệnh cấm tại Thổ Nhĩ Kỳ?
- X sẽ kháng cáo các lệnh cấm không phù hợp và cân nhắc pháp lý để giữ quyền truy cập cho người dùng trong nước.
- Việc xử lý Grok thể hiện điều gì với ngành AI toàn cầu?
- Vụ việc cho thấy thách thức pháp lý và văn hoá khi AI hoạt động tại các quốc gia với quy định và chuẩn mực social khác nhau.