Arthur Hayes là ai? Tìm hiểu về nhà đồng sáng lập BitMEX

Arthur Hayes là đồng sáng lập sàn BitMEX – một trong những sàn giao dịch tiền điện tử phái sinh đầu tiên, từng đạt khối lượng giao dịch hàng nghìn tỷ USD và biến ông trở thành tỷ phú gốc Phi đầu tiên trong lĩnh vực này.

Arthur Hayes không chỉ là biểu tượng của sự đổi mới trong công nghệ tài chính mà còn là nhân vật gây tranh cãi khi bị cáo buộc vi phạm quy định chống rửa tiền tại Hoa Kỳ, khởi đầu cho một cuộc tranh luận sâu sắc giữa đổi mới công nghệ và giới hạn pháp lý.

Arthur Hayes là ai?

Arthur Hayes là một banker người Mỹ gốc Phi, đồng sáng lập và cựu CEO của sàn giao dịch tiền điện tử BitMEX, từng đạt khối lượng giao dịch hơn 1 nghìn tỷ USD/năm.

Ông được xem là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực tài chính kỹ thuật số.

Sinh năm 1985 tại Buffalo (Hoa Kỳ), Hayes tốt nghiệp Wharton – ngôi trường danh giá đào tạo nhiều CEO hàng đầu thế giới.

Trước khi dấn thân vào tiền điện tử, ông từng làm việc tại Deutsche Bank và Citibank với vai trò nhà tạo lập thị trường cho ETF, nền tảng giúp ông hiểu sâu về cấu trúc phái sinh và thanh khoản.

“Arthur Hayes không chỉ tạo ra BitMEX, ông còn tạo ra cả một thế hệ trader chuyên nghiệp trong thế giới tiền điện tử.”
— Meltem Demirors, Giám đốc chiến lược CoinShares, 2019

Con đường từ banker đến nhà tiên phong tiền điện tử

Sau khi bị sa thải vào năm 2013, Hayes chuyển hướng sang Bitcoin – lĩnh vực mới mẻ và chưa được quản lý chặt chẽ.

Ông bắt đầu bằng việc kinh doanh chênh lệch giá Bitcoin giữa các sàn, đặc biệt là ở Trung Quốc, nơi giá cao hơn đáng kể so với phương Tây.

Khi chứng kiến vụ sụp đổ của Mt. Gox năm 2014 – vụ hack 500 triệu USD Bitcoin lớn nhất thời điểm đó – Hayes nhận ra điểm yếu chí mạng của các sàn giao dịch.

Từ đây, ông nảy ra ý tưởng xây dựng một nền tảng phái sinh an toàn và minh bạch hơn: BitMEX.

BitMEX ra đời như thế nào?

Đầu năm 2014, Hayes hợp tác với Ben Delo – nhà toán học người Anh, và Sam Reed – lập trình viên người Mỹ để thành lập BitMEX (Bitcoin Mercantile Exchange).

Ba người khởi nghiệp trong một quán Starbucks ở Hong Kong, viết code và thảo luận về sản phẩm mỗi ngày.

BitMEX ra mắt chính thức với mô hình “giao dịch ngang hàng các hợp đồng tương lai Bitcoin có đòn bẩy tới 100x”, cho phép trader kiếm lời lớn chỉ với một phần nhỏ vốn đầu tư.

Đòn bẩy cao giúp BitMEX nhanh chóng trở thành sàn giao dịch hấp dẫn nhất trong giới crypto.

Sự trỗi dậy của BitMEX cũng phản ánh xu hướng bùng nổ của giao dịch phái sinh trong thị trường crypto.

Ngày nay, các nền tảng tiên tiến như BingX tiếp nối di sản đó bằng cách cung cấp công cụ phái sinh, copy trading và phân tích thị trường chuyên sâu, giúp trader cá nhân dễ dàng tiếp cận mô hình mà Arthur Hayes từng tiên phong.

“Giao dịch không đòn bẩy giống như lái một chiếc Lamborghini ở số một – an toàn hơn, nhưng không phải lý do bạn mua xe.”
— Arthur Hayes, Blog BitMEX, 2016

BitMEX đã thay đổi thị trường tiền điện tử ra sao?

Từ năm 2015 đến 2018, BitMEX phát triển bùng nổ, đạt khối lượng giao dịch hàng tỷ USD mỗi ngày. Năm 2019, công ty đạt kỷ lục 16 tỷ USD trong 24 giờ – mức mà chỉ NASDAQ hoặc NYSE mới chạm tới. BitMEX định hình lại khái niệm “giao dịch chuyên nghiệp” trong crypto.

Nhờ hệ thống giao dịch nhanh và đòn bẩy cao, BitMEX thu hút hàng triệu nhà đầu tư toàn cầu. Tuy nhiên, sự tăng trưởng này cũng khiến sàn đối mặt với cáo buộc thao túng thị trường và vi phạm quy định chống rửa tiền (AML/KYC) của Mỹ.

“Những đổi mới như BitMEX vượt quá tốc độ mà quy định có thể theo kịp.”
— J. Christopher Giancarlo, cựu Chủ tịch CFTC, 2018

Arthur Hayes và cuộc đối đầu với giới quản lý tài chính

Mặc dù BitMEX tuyên bố không có khách hàng Mỹ, cơ quan chức năng Mỹ phát hiện hàng nghìn người sử dụng VPN để giao dịch.

Năm 2020, FBI khởi tố Arthur Hayes và các đồng sáng lập vì “không tuân thủ quy định chống rửa tiền”.

Hayes bị buộc tội vi phạm Đạo luật Bảo mật Ngân hàng, với mức án tối đa 5 năm tù. Cuối cùng, ông nhận án 2 năm quản chế và 6 tháng giam giữ tại nhà vào năm 2022, đồng thời nộp phạt dân sự.

Dù vậy, nhiều người trong ngành coi ông là “vật tế thần” cho sự chậm trễ trong việc cập nhật luật tài chính.

“Chính phủ Mỹ đang gửi đi thông điệp rằng: đổi mới không thể đứng ngoài luật pháp.”
— Rimon, Luật sư và chuyên gia tiền điện tử, 2022

Tranh cãi về công bằng trong xử lý pháp lý

Nhiều chuyên gia cho rằng vụ BitMEX là minh chứng cho tiêu chuẩn kép của hệ thống tài chính. Trong khi các ngân hàng lớn như HSBC từng rửa gần 1 tỷ USD cho băng đảng ma túy Sinaloa chỉ bị phạt tiền, thì Hayes – người sáng lập startup – lại phải ra tòa.

Điều này đặt ra câu hỏi: liệu các cơ quan pháp lý đang bảo vệ trật tự tài chính hay bảo vệ quyền lợi của các ngân hàng truyền thống?

Nhiều nhà đầu tư cho rằng BitMEX bị trừng phạt vì dám “phá vỡ cấu trúc quyền lực” vốn chi phối ngành tài chính hàng thập kỷ.

Arthur Hayes – phản diện hay người tiên phong?

Arthur Hayes là hình mẫu điển hình của một nhà sáng tạo tài chính dám thách thức giới hạn. Với BitMEX, ông đã mở ra kỷ nguyên giao dịch phái sinh tiền điện tử, dù điều đó khiến ông trở thành mục tiêu của giới quản lý.

Dù từng bị coi là “kẻ ngoài vòng pháp luật”, Hayes vẫn được giới đầu tư kính trọng nhờ tầm nhìn và ảnh hưởng sâu rộng.

Sau khi rời BitMEX, ông tiếp tục viết blog, đầu tư vào các dự án Web3 và DeFi, thể hiện quan điểm rằng “crypto sẽ là tương lai của hệ thống tài chính toàn cầu”.

“Lịch sử không tử tế với những người đi trước, nhưng họ là những người viết lại tương lai.”
— Meltem Demirors, CoinShares, 2021

Những câu hỏi thường gặp

1. Arthur Hayes hiện đang làm gì?

Sau khi rời BitMEX, Arthur Hayes tập trung vào đầu tư và viết phân tích vĩ mô về tiền điện tử, đăng tải trên blog cá nhân và các tạp chí tài chính lớn.

2. BitMEX hiện còn hoạt động không?

Có. Dù Hayes và các đồng sáng lập rời khỏi ban điều hành, BitMEX vẫn hoạt động với mô hình tuân thủ pháp lý chặt chẽ hơn, tập trung vào sản phẩm phái sinh và spot trading.

3. Arthur Hayes bị kết án bao nhiêu năm tù?

Hayes bị kết án 2 năm quản chế, trong đó có 6 tháng giam tại nhà, sau khi thỏa thuận nhận tội vào năm 2022.

4. BitMEX có thật sự phạm luật không?

Các nhà chức trách Mỹ cho rằng BitMEX không tuân thủ đầy đủ quy định AML/KYC. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng quy định thời điểm đó còn mơ hồ, khiến việc xác định ranh giới pháp lý trở nên khó khăn.

5. Tài sản của Arthur Hayes hiện trị giá bao nhiêu?

Dù không công bố chính thức, theo Forbes 2023, tài sản của Arthur Hayes ước tính khoảng 500 triệu USD, chủ yếu từ Bitcoin và đầu tư Web3.

Lưu ý: Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin, không phải khuyến nghị đầu tư. Vui lòng tự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm đối với mọi kết quả phát sinh từ quyết định đầu tư của bạn.