Volatility là gì? Tìm hiểu về khái niệm volatility

Volatility là thước đo thể hiện mức độ dao động giá của một tài sản trong thời gian nhất định, phản ánh mức rủi ro và sự ổn định của thị trường.

Trong thị trường crypto, volatility thường cao hơn nhiều so với cổ phiếu hay vàng, do quy mô nhỏ, thanh khoản thấp, yếu tố đầu cơ mạnh và ảnh hưởng lớn từ tin tức, khiến giá biến động nhanh và khó lường.

Volatility là gì?

Volatility (sự biến động giá) đo lường mức độ dao động giá của một tài sản trong một khoảng thời gian nhất định. Nó cho thấy tài sản đó ổn định hay biến động mạnh, ảnh hưởng đến rủi ro đầu tư.

Trong thị trường tài chính, volatility càng cao thì rủi ro càng lớn. Cổ phiếu, vàng và crypto là những tài sản thường có độ biến động khác nhau tùy vào điều kiện kinh tế và tâm lý thị trường.

Volatility trong thị trường Crypto là gì?

Thị trường crypto có mức độ biến động cao hơn nhiều so với các loại tài sản truyền thống. Theo JP Morgan (2021), Bitcoin có thể biến động gấp 4–10 lần so với cổ phiếu hoặc vàng.

“Độ lệch chuẩn của Bitcoin dao động từ 60% đến 100%, cao gấp 3–5 lần so với chỉ số VIX của S&P 500.”
— JP Morgan, Báo cáo thị trường tiền điện tử năm 2021

Điều này khiến crypto trở thành kênh đầu tư hấp dẫn nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt với nhà đầu tư ngắn hạn hoặc thiếu kinh nghiệm.

Vì sao Volatility trong Crypto cao hơn thị trường truyền thống?

1. Quy mô thị trường nhỏ

Vốn hóa thị trường crypto chỉ khoảng 1.000 tỷ USD (tháng 1/2023), trong khi thị trường chứng khoán toàn cầu đạt hơn 94.000 tỷ USD. Quy mô nhỏ khiến mỗi giao dịch lớn đều tác động mạnh đến giá.

Ví dụ, chỉ cần một “cá mập” bán lượng lớn Bitcoin, thị trường có thể giảm sâu và gây hiệu ứng bán tháo lan rộng.

2. Thanh khoản thấp

Thanh khoản của thị trường crypto, đặc biệt ở các altcoin, thấp hơn nhiều so với thị trường chứng khoán. Ngay cả Bitcoin cũng chỉ có khối lượng giao dịch hàng ngày 30–50 tỷ USD (2022).

Trong khi đó, các sàn chứng khoán toàn cầu có khối lượng giao dịch hàng nghìn tỷ USD/ngày (theo BIS, 2022). Điều này khiến giá crypto dễ bị ảnh hưởng bởi các giao dịch quy mô lớn.

3. Tính chất đầu cơ cao

Chainalysis (2021) cho biết hơn 80% giao dịch crypto mang tính đầu cơ ngắn hạn. Nhà đầu tư thường chạy theo lợi nhuận nhanh, khiến giá dễ biến động mạnh.

“Tâm lý đầu cơ là động lực chính khiến giá crypto biến động dữ dội trong ngắn hạn.”
— Chainalysis, Báo cáo Thị trường Crypto 2021

4. Ảnh hưởng của tin tức và quy định pháp lý

Thị trường crypto rất nhạy cảm với tin tức và chính sách. Ví dụ, ngày 12/5/2021, Bitcoin giảm 12% sau khi Elon Musk tuyên bố Tesla ngừng chấp nhận Bitcoin vì lo ngại khí thải carbon.

Không lâu sau, Trung Quốc tuyên bố mạnh tay với tiền điện tử, khiến giá Bitcoin rơi từ 41.000 USD xuống 37.000 USD và vốn hóa toàn thị trường giảm hàng trăm tỷ USD.

“Mỗi khi Trung Quốc hoặc Mỹ siết quy định, thị trường crypto thường chứng kiến các đợt bán tháo mạnh.”
— Bloomberg Intelligence, Báo cáo Thị trường Crypto 2022

Ảnh hưởng của Volatility đến nhà đầu tư Crypto

Volatility vừa mang lại cơ hội lợi nhuận cao, vừa chứa đựng rủi ro lớn. Nghiên cứu của Investopedia (2020) cho thấy nhà đầu tư ngắn hạn có thể lãi 10–50% chỉ trong một ngày nhờ volatility cao.

Tuy nhiên, sự biến động này cũng khiến nhiều người mất trắng. Tháng 5/2021, Bitcoin giảm 30% trong một tuần, khiến vốn hóa toàn thị trường bốc hơi gần 800 tỷ USD (Chainalysis).

Tác động tâm lý và FOMO

Volatility ảnh hưởng mạnh đến cảm xúc nhà đầu tư. Khi giá tăng, FOMO (Fear of Missing Out) khiến họ mua đỉnh; khi giá giảm, họ hoảng sợ bán tháo.

The Journal of Behavioral Finance ghi nhận hiện tượng này là nguyên nhân chính gây thua lỗ cho nhà đầu tư nhỏ lẻ.

“FOMO là yếu tố thúc đẩy các đợt tăng giá ngắn hạn, nhưng cũng khiến nhiều nhà đầu tư mua đỉnh, bán đáy.”
— The Journal of Behavioral Finance, 2020

Cách quản lý rủi ro từ Volatility trong Crypto

1. Đa dạng hóa danh mục đầu tư

Phân bổ vốn vào nhiều loại tài sản giúp giảm thiểu rủi ro. Nhà đầu tư có thể kết hợp Bitcoin, Ethereum và stablecoin để bảo toàn giá trị khi thị trường biến động mạnh.

Stablecoin, được gắn với USD, giúp bảo vệ vốn trong thời điểm thị trường sụt giảm. Ví dụ, khi Bitcoin giảm 30% năm 2021, giá stablecoin vẫn ổn định.

2. Sử dụng lệnh Stop Loss

Lệnh stop loss tự động bán khi giá giảm đến ngưỡng định sẵn, giúp hạn chế thiệt hại. Đây là công cụ phổ biến giúp nhà đầu tư kiểm soát rủi ro trong thị trường biến động mạnh.

3. Áp dụng chiến lược HODL

Chiến lược HODL phù hợp với nhà đầu tư dài hạn. Thay vì phản ứng với biến động ngắn hạn, họ giữ tài sản lâu dài và tin vào xu hướng tăng trưởng.

Người mua Bitcoin năm 2013 và giữ đến 2021 có thể đạt lợi nhuận hàng nghìn phần trăm.

“Kiên nhẫn và niềm tin vào công nghệ là hai yếu tố giúp nhà đầu tư vượt qua các chu kỳ biến động.”
— Michael Saylor, CEO MicroStrategy, 2021

4. Nghiên cứu kỹ dự án đầu tư

Hiểu rõ dự án, đội ngũ phát triển và tầm nhìn giúp nhà đầu tư tự tin hơn khi ra quyết định. Nghiên cứu kỹ giúp tránh đầu tư theo tin đồn, giảm rủi ro mất vốn do thiếu thông tin.

Những câu hỏi thường gặp về Volatility trong Crypto

Volatility cao có nghĩa là gì?

Volatility cao nghĩa là giá tài sản biến động mạnh trong thời gian ngắn, mang lại cơ hội lợi nhuận lớn nhưng cũng tăng rủi ro thua lỗ.

Vì sao thị trường crypto dễ biến động hơn chứng khoán?

Do quy mô nhỏ, thanh khoản thấp, tính đầu cơ cao và chịu ảnh hưởng lớn từ tin tức và mạng xã hội.

Volatility có hoàn toàn xấu không?

Không. Volatility mang đến cơ hội giao dịch sinh lời nhanh, nhưng nhà đầu tư cần biết cách quản lý rủi ro để tránh thua lỗ.

Stablecoin có giúp giảm rủi ro từ Volatility không?

Có. Stablecoin giữ giá trị ổn định theo USD, giúp nhà đầu tư tránh ảnh hưởng khi thị trường biến động mạnh.

Làm sao để quản lý rủi ro khi thị trường biến động?

Áp dụng đa dạng hóa danh mục, sử dụng stop loss, giữ stablecoin và đầu tư dài hạn với chiến lược HODL.

Lưu ý: Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin, không phải khuyến nghị đầu tư. Vui lòng tự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm đối với mọi kết quả phát sinh từ quyết định đầu tư của bạn.