Arthur Hayes cho rằng chu kỳ 4 năm của Bitcoin đã lỗi thời; động lực thật sự nằm ở thanh khoản tiền tệ Hoa Kỳ và Trung Quốc, không phải halving.
Ông lập luận các chu kỳ trước kết thúc khi điều kiện tiền tệ bị siết lại. Hiện tại, chính sách mở rộng ở Hoa Kỳ và chuyển hướng tại Trung Quốc khiến bức tranh khác trước, nên mô hình 4 năm “sẽ thất bại lần này”.
- Hayes: Chu kỳ Bitcoin bị chi phối bởi USD và Nhân dân tệ, không phải halving hay thời điểm 4 năm.
- Chu kỳ hiện tại khác vì Hoa Kỳ bơm thanh khoản, kỳ vọng cắt giảm lãi suất tăng, Trung Quốc chuyển từ giảm phát sang hỗ trợ.
- Một số tổ chức vẫn tin vào chu kỳ 4 năm; tranh luận tiếp diễn giữa mô hình lịch sử và biến số vĩ mô.
Chu kỳ 4 năm của Bitcoin có còn đúng?
Theo Arthur Hayes, mô hình 4 năm từng đúng, nhưng không còn áp dụng vì động lực cốt lõi là cung tiền và thanh khoản toàn cầu, đặc biệt từ Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Ông nhấn mạnh các đợt tăng, giảm lớn của Bitcoin trùng khớp với giai đoạn nới lỏng, thắt chặt tiền tệ hơn là lịch halving. Khi điều kiện bị siết lại, chu kỳ kết thúc, bất kể thời điểm. Lập luận này đặt trọng tâm vào USD và Nhân dân tệ như biến số dẫn dắt, thay vì diễn giải đơn giản về nhu cầu tổ chức hay chu kỳ blockchain.
Cách tiếp cận dựa trên thanh khoản giúp giải thích vì sao các đỉnh đáy thường lệch so với kỳ vọng lịch sử. Nó cũng phù hợp với dữ liệu vĩ mô gần đây từ Fed và PBoC.
“Hãy lắng nghe các nhà hoạch định tiền tệ ở Washington và Bắc Kinh. Họ nói rõ rằng tiền sẽ rẻ hơn và dồi dào hơn. Do đó, Bitcoin tiếp tục tăng, đón trước kịch bản rất có khả năng này. Nhà vua đã chết, nhà vua muôn năm!”
Arthur Hayes, Đồng sáng lập BitMEX, bài viết trên blog CryptoHayes, 2024, nguồn: cryptohayes.substack.com
Vì sao Hayes nói chu kỳ hiện tại khác trước?
Ông cho rằng Hoa Kỳ đang bơm thanh khoản ròng khi Bộ Tài chính rút khoảng 2,5 nghìn tỷ USD khỏi chương trình Reverse Repo của Fed bằng cách phát hành T-bill, cùng khuynh hướng “nới lỏng để tăng trưởng” và kế hoạch nới quy định để thúc đẩy cho vay.
Thêm vào đó, Fed đã nối lại việc cắt giảm lãi suất dù lạm phát còn trên mục tiêu, trong khi thị trường phái sinh dự đoán 94% xác suất cắt giảm vào tháng 10 và 80% vào tháng 12, theo CME FedWatch. Khi điều kiện tài chính nới lỏng, tài sản rủi ro như Bitcoin thường được hưởng lợi do chi phí vốn giảm và thanh khoản tăng.
Sự kết hợp giữa phát hành T-bill hút tiền khỏi RRP, kỳ vọng chính sách dễ dãi và tín hiệu giảm lãi suất tạo nền thanh khoản khác hẳn các giai đoạn siết chặt trước kia.
Reverse Repo là gì và vì sao tác động đến thanh khoản?
Reverse Repo (RRP) là công cụ Fed dùng để hấp thụ hoặc cung cấp thanh khoản ngắn hạn cho thị trường tiền tệ. Khi số dư RRP giảm mạnh, tiền quay trở lại hệ thống tài chính, hỗ trợ giá tài sản.
Dữ liệu New York Fed cho thấy số dư RRP đã sụt mạnh từ đỉnh, phản ánh dòng vốn rút khỏi RRP khi T-bill hấp dẫn hơn. Điều này giải phóng thanh khoản vào thị trường, thường tạo cầu cho tài sản rủi ro, bao gồm Bitcoin. Nền tảng cơ bản: chi phí vốn thấp hơn và dòng tiền mặt nhàn rỗi được kích hoạt.
Nguồn tham khảo: New York Fed – Overnight Reverse Repo FAQs và dữ liệu công bố (newyorkfed.org).
Lãi suất Hoa Kỳ, kỳ vọng cắt giảm và tác động đến Bitcoin?
Thị trường tương lai lãi suất CME phản ánh xác suất cao cho các đợt cắt giảm sắp tới, dù lạm phát chưa về 2%. Kỳ vọng nới lỏng thường là gió thuận cho tài sản rủi ro.
Theo CME FedWatch Tool, xác suất cắt giảm vào tháng 10 là 94%, tháng 12 là 80%. Khi lãi suất thực giảm, khẩu vị rủi ro tăng, dòng tiền dễ chảy sang tài sản tăng trưởng, trong đó có Bitcoin. Điều này phù hợp với quan điểm của Hayes rằng chu kỳ hiện tại được dẫn dắt bởi thanh khoản USD thay vì lịch halving.
Nguồn: CME FedWatch Tool (cmegroup.com/markets/interest-rates/cme-fedwatch-tool.html).
Điều gì thực sự dẫn dắt các chu kỳ trước của Bitcoin?
Hayes lập luận: chu kỳ 1 gắn với QE của Fed và nở rộng tín dụng Trung Quốc; chu kỳ 2 (ICO) chịu ảnh hưởng chính từ nới lỏng và phá giá Nhân dân tệ; chu kỳ 3 (COVID-19) do USD bơm thanh khoản, kết thúc khi Fed siết lại cuối 2021.
Minh chứng bổ trợ: Fed triển khai QE sau khủng hoảng tài chính và thu hẹp mua tài sản vào cuối 2013; Trung Quốc phá giá Nhân dân tệ năm 2015 và tăng tín dụng sau đó; chu kỳ COVID-19 chứng kiến nới lỏng USD lớn, trước khi Fed tăng lãi suất từ tháng 3/2022. Các điểm mốc này giúp giải thích dao động mạnh của Bitcoin theo hướng đi của thanh khoản.
Nguồn: Fed 2013 Taper (federalreserve.gov), Reuters về phá giá CNY 2015, Lộ trình nâng lãi 2022 của Fed.
| Chu kỳ | Động lực chính | Kết thúc khi | Nguồn tham chiếu |
|---|---|---|---|
| 2009–2013 | QE của Fed, tín dụng Trung Quốc mở rộng | Fed/PBoC giảm tốc nới lỏng cuối 2013 | Fed Taper 12/2013; dữ liệu tín dụng Trung Quốc |
| 2015–2017 (ICO) | Bùng nổ tín dụng CNY, phá giá 2015 | Tín dụng Trung Quốc chậm lại, USD thắt chặt | Reuters 08/2015 về CNY; số liệu PBoC |
| 2020–2021 (COVID-19) | Thanh khoản USD lớn, Trung Quốc kiềm chế hơn | Fed chuyển sang thắt chặt cuối 2021–2022 | Fed tăng lãi từ 03/2022 |
Trung Quốc sẽ không “giết” chu kỳ lần này?
Hayes cho rằng Bắc Kinh không còn là lực cản: thay vì tiếp tục rút thanh khoản, nhà làm chính sách hướng tới chấm dứt giảm phát, quay về trạng thái trung lập hoặc hơi hỗ trợ, qua đó không triệt tiêu hiệu ứng mở rộng từ Hoa Kỳ.
Trong năm qua, Trung Quốc đối mặt áp lực giảm phát, bất động sản suy yếu. PBoC đã có các động thái nới lỏng chọn lọc như cắt tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR) năm 2024 để hỗ trợ tăng trưởng. Nếu chính sách không còn là gió ngược mạnh, thanh khoản USD có thể dẫn dắt giá Bitcoin theo luận điểm của Hayes.
Nguồn: Reuters 01/2024 về cắt giảm RRR của PBoC.
Vì sao nhiều thị trường vẫn tin vào chu kỳ 4 năm?
Một số tổ chức phân tích on-chain như Glassnode ghi nhận hành vi giá Bitcoin vẫn vang vọng mẫu hình cũ. Đại diện Gemini khu vực APAC cũng nhận định khả năng cao chu kỳ dạng nào đó vẫn tiếp diễn.
Quan điểm ủng hộ chu kỳ 4 năm thường dựa vào cung phát hành giảm sau halving, tâm lý thị trường và dữ liệu quá khứ. Tuy nhiên, nhóm coi trọng vĩ mô lưu ý rằng lịch sử không bảo đảm tương lai khi bối cảnh thanh khoản thay đổi. Tranh luận giữa hai trường phái khiến nhà đầu tư cần theo dõi cả on-chain lẫn dữ liệu lãi suất, tín dụng và USD.
“Từ góc nhìn chu kỳ, hành vi giá của Bitcoin cũng vang vọng các mẫu hình trước đây.”
Glassnode, Báo cáo The Week On-chain, tháng 8/2024, nguồn: insights.glassnode.com
Bức tranh cân bằng: Halving, thanh khoản và kỳ vọng thị trường
Tựu trung, halving có thể là chất xúc tác tâm lý, nhưng thanh khoản mới là biến số trọng yếu định hình biên độ và thời điểm. Khi USD rẻ hơn và dồi dào, tài sản rủi ro có xu hướng phản ứng sớm.
Thông điệp chính của Hayes: quan sát túi tiền của Washington và Bắc Kinh. Nếu cả hai đều không siết mạnh, mô hình 4 năm dễ “giảm nhịp”. Dù vậy, rủi ro đảo chiều chính sách, sốc lạm phát hay biến động tín dụng Trung Quốc luôn có thể thay đổi quỹ đạo.
Nhà đầu tư nên kết hợp chỉ báo on-chain với theo dõi Fed, Kho bạc Hoa Kỳ, PBoC, cùng công cụ như CME FedWatch để cập nhật kỳ vọng lãi suất.
Các nguồn tham khảo uy tín
– CME FedWatch Tool: Dự báo xác suất thay đổi lãi suất (cmegroup.com/markets/interest-rates/cme-fedwatch-tool.html).
– New York Fed: Reverse Repo FAQs và dữ liệu số dư RRP (newyorkfed.org).
– Reuters: Trung Quốc cắt giảm RRR 01/2024 (reuters.com).
– Federal Reserve: Thông cáo 12/2013 về Taper và lộ trình tăng lãi 2022 (federalreserve.gov).
– Glassnode Insights: Phân tích on-chain tháng 8/2024 (insights.glassnode.com).
Những câu hỏi thường gặp
Hayes có phủ nhận hoàn toàn tác động của halving?
Không. Ông nhấn mạnh halving không phải động lực chính của chu kỳ. Theo trải nghiệm thị trường, thanh khoản USD và CNY mới quyết định độ dài và điểm kết thúc chu kỳ.
Reverse Repo giảm thì Bitcoin có luôn tăng?
Không có bảo đảm. RRP giảm thường đồng nghĩa thanh khoản tăng, hỗ trợ tài sản rủi ro. Nhưng giá còn phụ thuộc kỳ vọng lãi suất, tăng trưởng và tâm lý thị trường.
Các xác suất cắt giảm lãi suất từ CME có đáng tin?
CME FedWatch phản ánh định giá của thị trường tương lai, được giới chuyên nghiệp dùng rộng rãi. Tuy nhiên, đó là kỳ vọng, có thể thay đổi theo dữ liệu và phát biểu của Fed.
Trung Quốc “kết thúc giảm phát” nghĩa là gì?
Ý là chuyển từ định hướng thắt chặt sang trung lập/hỗ trợ để kích hoạt cầu trong nước. Các động thái như cắt RRR của PBoC là ví dụ, nhưng quy mô và hiệu lực còn tùy bối cảnh.
Vì sao vẫn có người tin vào chu kỳ 4 năm?
Do lịch sử cho thấy mô hình lặp lại quanh các kỳ halving và on-chain hỗ trợ. Tuy vậy, dữ liệu vĩ mô hiện tại khiến nhiều chuyên gia ưu tiên theo dõi thanh khoản hơn.
