Thị trường tiền điện tử năm 2025 đang được dẫn dắt bởi dòng vốn tổ chức và sự trỗi dậy của stablecoin, dựa trên tiến bộ hạ tầng blockchain giúp mở rộng sử dụng đại chúng, theo báo cáo State of Crypto mới nhất của a16z.
Hạ tầng blockchain xử lý đến 3.400 giao dịch/giây, stablecoin tăng tốc trong thanh toán số, còn khung pháp lý dần rõ ràng tại Hoa Kỳ và Anh. Các tên tuổi như BlackRock, Visa, Fidelity, JPMorgan, cùng Stripe, PayPal, Robinhood đang mở rộng dịch vụ tài sản số.
- Dòng vốn tổ chức và ETF thúc đẩy áp dụng tiền điện tử, trong khi stablecoin trở thành ca sử dụng thực tiễn nhất.
- Hạ tầng blockchain tăng thông lượng hơn 100 lần trong 5 năm, đạt khoảng 3.400 giao dịch/giây.
- Stablecoin đạt 9 nghìn tỷ USD giao dịch 12 tháng qua, nắm khoảng 150 tỷ USD tín phiếu Kho bạc Hoa Kỳ.
Ai đang dẫn dắt thị trường tiền điện tử năm 2025?
Các định chế tài chính lớn và công ty fintech đang đóng vai trò đầu tàu, theo a16z: BlackRock, Visa, Fidelity, JPMorgan, cùng Stripe, PayPal, Robinhood đều tăng hiện diện trong tài sản số.
Động thái này mở rộng từ dịch vụ lưu ký, giao dịch, thanh toán đến sản phẩm đầu tư như ETF giao ngay. Việc các định chế tham gia giúp cải thiện niềm tin, chuẩn mực tuân thủ và chất lượng hạ tầng, từ đó đẩy nhanh áp dụng đại chúng.
Song song, fintech tích hợp stablecoin và ví số để tăng tốc thanh toán xuyên biên giới, giảm chi phí và thời gian hoàn tất, tạo ra các trải nghiệm tương tự tài chính truyền thống nhưng linh hoạt hơn.
Vì sao hạ tầng blockchain bứt tốc?
Nhờ cải tiến hạ tầng, một số mạng đã xử lý trên 3.400 giao dịch/giây, tăng hơn 100 lần thông lượng trong 5 năm, tạo nền cho ứng dụng quy mô lớn, theo a16z.
Thông lượng và khả năng mở rộng cao giúp phí giảm, độ trễ thấp, phù hợp thanh toán nhỏ lẻ lẫn khối lượng lớn. Khi chi phí giao dịch giảm mạnh, các mô hình như chuyển tiền xuyên biên giới, thương mại điện tử và trò chơi on-chain trở nên khả thi về kinh tế.
Các cải tiến ở lớp thực thi, tối ưu đồng thuận và hạ tầng dữ liệu giúp blockchain đáp ứng nhu cầu thực tế, thay vì chỉ phục vụ hoạt động đầu cơ như trước đây.
“Những năm trước, stablecoin chủ yếu dùng để tất toán giao dịch đầu cơ; vài năm trở lại đây, chúng trở thành cách nhanh nhất, rẻ nhất và mang tính toàn cầu nhất để gửi một đồng USD.”
– a16z Crypto, State of Crypto 2025, a16z.com
Stablecoin đang trở thành “lực lượng kinh tế vĩ mô toàn cầu” có đúng không?
Có. a16z cho biết hơn 1% tổng lượng USD hiện tồn tại dạng stablecoin trên blockchain công khai, và stablecoin nắm khoảng 150 tỷ USD tín phiếu Kho bạc Hoa Kỳ, tương đương nhóm nắm giữ lớn thứ 17.
Tether dẫn đầu với khoảng 127 tỷ USD tín phiếu Kho bạc, phản ánh mức độ tích hợp giữa thị trường vốn truyền thống và tài sản số. Tổng vốn hóa thị trường stablecoin đạt khoảng 316 tỷ USD (CoinMarketCap).
Bên cạnh USDT (Tether) và USDC (Circle) có tài sản bảo chứng đầy đủ, đồng USD tổng hợp USDe của Ethena đang tăng trưởng, nguồn cung lưu hành khoảng 11 tỷ USD, cho thấy nhu cầu đa dạng về cấu trúc và lợi ích sử dụng.
“Stablecoin đang trở thành một lực lượng kinh tế vĩ mô mang tính toàn cầu.”
– a16z Crypto, State of Crypto 2025, a16z.com
Stablecoin hiện được sử dụng như thế nào trong thực tế?
Stablecoin được dùng để chuyển tiền xuyên biên giới, thanh toán thương mại và quản lý thanh khoản doanh nghiệp với chi phí thấp, tốc độ gần thời gian thực, không phụ thuộc hạ tầng thanh toán truyền thống.
Theo a16z, tổng giá trị giao dịch stablecoin 12 tháng qua đạt 9 nghìn tỷ USD (điều chỉnh), tăng 87% so với năm trước; trên cơ sở chưa điều chỉnh đạt 46 nghìn tỷ USD. Quy mô này cho thấy stablecoin là ca sử dụng thực tiễn nhất của tiền điện tử hiện nay.
Các doanh nghiệp lớn đã tích hợp stablecoin vào luồng thanh toán và đối soát. Ví dụ, Visa đã thí điểm và mở rộng thanh toán bù trừ với USDC cùng Circle trên một số mạng từ 2023, nhắm đến hiệu quả và tốc độ trong quy trình quyết toán (Visa Newsroom, 2023).
Những stablecoin nào đang chiếm ưu thế và khác nhau ra sao?
USDT và USDC là stablecoin thế chấp đầy đủ, trong khi USDe là đồng USD tổng hợp dựa trên chiến lược phòng hộ. Sự khác biệt nằm ở cơ chế thế chấp, quản trị rủi ro và mục tiêu lợi suất.
USDT do Tether phát hành, nắm lượng lớn tín phiếu Kho bạc; USDC do Circle phát hành, định hướng tuân thủ cao; USDe của Ethena ứng dụng cơ chế tổng hợp, thu hút người dùng chấp nhận rủi ro kỹ thuật và thị trường cao hơn. Nhà đầu tư cần phân biệt loại tài sản cơ sở và cơ chế bảo chứng.
| Stablecoin | Loại | Tổ chức phát hành | Đặc điểm thế chấp | Ghi chú số liệu trong bài |
|---|---|---|---|---|
| USDT (USDt) | Thế chấp đầy đủ | Tether | Tiền mặt, tín phiếu Kho bạc ngắn hạn | Tether nắm khoảng 127 tỷ USD tín phiếu Kho bạc |
| USDC | Thế chấp đầy đủ | Circle | Tiền mặt, tín phiếu Kho bạc ngắn hạn | Định hướng minh bạch, tuân thủ |
| USDe | Đồng USD tổng hợp | Ethena | Chiến lược phòng hộ tổng hợp, không phải tiền pháp định dự trữ | Nguồn cung lưu hành khoảng 11 tỷ USD |
Vai trò của ETF giao ngay và người dùng hàng tháng tăng như thế nào?
ETF giao ngay và dịch vụ từ Citigroup, Fidelity, JPMorgan, Morgan Stanley đang mở rộng tiếp cận tài sản số cho khách hàng tổ chức, theo a16z. Số người dùng tiền điện tử hàng tháng ước tăng lên 40–70 triệu.
Tại Hoa Kỳ, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) chấp thuận các ETF giao ngay Bitcoin từ đầu 2024, tạo chuẩn mực sản phẩm được quản lý cho nhà đầu tư tổ chức (SEC, 2024). Điều này kéo theo hạ tầng lưu ký, tạo lập thị trường và báo cáo rủi ro tiến bộ nhanh.
Khi các kênh đầu tư minh bạch xuất hiện, thanh khoản tăng, chi phí sử dụng mạng giảm và hoạt động on-chain gắn hơn với tài chính truyền thống.
Khung pháp lý cho stablecoin tiến triển đến đâu?
Tại Hoa Kỳ, Đạo luật GENIUS mới được thông qua đặt ra giám sát và yêu cầu dự trữ cho tổ chức phát hành, hướng tới minh bạch và bảo vệ người tiêu dùng. Ở Anh, cơ quan quản lý đang hướng tới khung stablecoin vào cuối năm sau.
Trên bình diện quốc tế, Liên minh châu Âu đã ban hành MiCA, trong đó các quy tắc với Token tham chiếu tài sản và e-money Token bắt đầu có hiệu lực từ 2024 (Ủy ban châu Âu, 2023; EBA/ESMA, 2024). Sự hội tụ tiêu chuẩn giúp doanh nghiệp tự tin triển khai sản phẩm.
Khung pháp lý rõ ràng là điều kiện để các định chế có thể gia tăng tỷ trọng stablecoin trong vận hành, đồng thời giảm rủi ro hệ thống do thông tin dự trữ thiếu minh bạch.
Tác động thực tiễn với doanh nghiệp và người dùng là gì?
Doanh nghiệp có thể dùng stablecoin để quản trị tiền mặt đa tiền tệ, thanh toán nhà cung cấp, chi trả xuyên biên giới ngay trong ngày, với phí thấp và kiểm toán on-chain.
Người dùng cá nhân hưởng lợi ở chuyển tiền quốc tế nhanh, phí nhỏ, hoạt động 24/7, hạn chế lệ thuộc lịch ngân hàng. Theo a16z, stablecoin đang trở thành cách hiệu quả nhất để gửi USD trên phạm vi toàn cầu.
Với các nền tảng thương mại, tích hợp stablecoin giúp giảm tỷ lệ từ chối thanh toán, tối ưu hoàn tiền và giảm phụ thuộc trung gian, đặc biệt tại các thị trường thiếu hạ tầng ngân hàng.
Rủi ro và lưu ý khi sử dụng stablecoin là gì?
Rủi ro gồm: minh bạch dự trữ, quản trị tổ chức phát hành, rủi ro hợp đồng thông minh, rủi ro neo giá và rủi ro pháp lý tại từng khu vực pháp lý.
Stablecoin thế chấp đầy đủ phụ thuộc chất lượng tài sản dự trữ và báo cáo kiểm toán. Stablecoin tổng hợp như USDe phụ thuộc mô hình phòng hộ và điều kiện thị trường phái sinh, có thể biến động trong căng thẳng thanh khoản.
Nhà đầu tư nên ưu tiên tổ chức phát hành có công bố dự trữ, tuân thủ quy định và hạ tầng kỹ thuật đã kiểm định. Tham chiếu báo cáo từ a16z, cơ quan quản lý và dữ liệu thị trường để đánh giá rủi ro.
Kết luận
Stablecoin, cùng sự tham gia sâu của định chế, đang định hình chu kỳ tăng trưởng mới của tiền điện tử. Tiến bộ hạ tầng, khung pháp lý rõ ràng hơn và sản phẩm tài chính như ETF đang hợp thức hóa lớp tài sản này.
Dữ liệu về thông lượng, khối lượng giao dịch và nắm giữ tín phiếu Kho bạc cho thấy tiền điện tử đang tiến gần vai trò hạ tầng thanh toán số toàn cầu. Động lực áp dụng sẽ tiếp tục khi minh bạch, an toàn và trải nghiệm người dùng tiếp tục được cải thiện.
Câu hỏi thường gặp
Vì sao stablecoin bùng nổ trong năm 2025?
Do hạ tầng blockchain tăng thông lượng hơn 100 lần, phí thấp hơn và nhu cầu thanh toán xuyên biên giới. a16z ghi nhận 9 nghìn tỷ USD giao dịch stablecoin 12 tháng qua, tăng 87% so với năm trước.
Stablecoin có an toàn như tiền gửi ngân hàng không?
Không. Rủi ro phụ thuộc dự trữ, quản trị và khung pháp lý của tổ chức phát hành. Hoa Kỳ đã thông qua GENIUS Act, EU áp dụng MiCA, giúp tăng minh bạch nhưng không thay thế bảo hiểm tiền gửi.
ETF giao ngay ảnh hưởng gì đến nhà đầu tư tổ chức?
ETF giao ngay mang lại kênh tiếp cận tài sản số được quản lý, tiêu chuẩn báo cáo rõ ràng và lưu ký an toàn hơn. SEC phê duyệt ETF giao ngay từ 2024, hỗ trợ dòng vốn tổ chức.
Gửi tiền qua stablecoin có rẻ và nhanh hơn SWIFT?
Theo a16z, stablecoin là cách nhanh và rẻ để gửi USD toàn cầu, giao dịch diễn ra 24/7, thường hoàn tất trong vài phút với chi phí thấp hơn nhiều so với chuyển khoản quốc tế truyền thống.
USDe khác gì so với USDT và USDC?
USDe là đồng USD tổng hợp dựa trên phòng hộ phái sinh, không phải dự trữ tiền pháp định; USDT và USDC có tài sản bảo chứng đầy đủ. USDe có thể mang rủi ro mô hình và thị trường cao hơn.
