Moody’s: Bùng nổ stablecoin đe dọa crypto hóa do luật rời rạc

Moody’s cảnh báo: stablecoin và tiền điện tử đang thúc đẩy “cryptoization”, đe dọa chủ quyền tiền tệ và ổn định tài chính tại các thị trường mới nổi.

Việc sử dụng stablecoin cho kiều hối, thanh toán di động và phòng vệ lạm phát bùng nổ tại Hoa Kỳ Latinh, Đông Nam Á, châu Phi. Trong khi châu Âu, Hoa Kỳ và Trung Quốc tăng tốc quản lý, phần lớn thế giới vẫn thiếu khung pháp lý thống nhất.

Moody’s cảnh báo điều gì về rủi ro stablecoin và tiền điện tử?

Moody’s cho rằng việc sử dụng stablecoin rộng rãi có thể làm suy yếu quyền kiểm soát chính sách tiền tệ, ổn định tỷ giá và gia tăng rủi ro hệ thống, nhất là tại thị trường mới nổi. Các ngân hàng nội địa có thể mất tiền gửi khi người dân chuyển sang ví tiền điện tử.

Báo cáo nêu rõ rủi ro “cryptoization” khi tài sản số thay thế dần nội tệ trong thanh toán và tích trữ. Sự dịch chuyển tiền tiết kiệm sang stablecoin làm giảm nguồn vốn rẻ, đẩy chi phí vốn của ngân hàng tăng. Nếu giám sát kém, cú sốc mất neo (depeg) có thể lan sang tài chính truyền thống.

“Tăng trưởng nhanh của stablecoin, dù được coi an toàn, đang tạo ra lỗ hổng hệ thống: thiếu giám sát có thể kích hoạt làn sóng rút dự trữ và buộc chính phủ phải giải cứu tốn kém nếu neo giá sụp đổ.”
– Moody’s Ratings, Báo cáo nghiên cứu về rủi ro chấp nhận tiền điện tử và stablecoin, Nguồn: Moody’s (liên kết trong bài)

Vì sao các thị trường mới nổi dễ tổn thương hơn?

Moody’s quan sát tăng trưởng nhanh nhất ở Hoa Kỳ Latinh, Đông Nam Á, châu Phi nhờ kiều hối, thanh toán di động và phòng vệ lạm phát. Đây cũng là nơi thể chế, dự trữ ngoại hối và khuôn khổ giám sát còn hạn chế.

Áp lực lạm phát, tỷ giá biến động và phí kiều hối cao khiến người dùng tìm đến stablecoin neo USD. Theo Chainalysis, chỉ số chấp nhận toàn cầu những năm gần đây nghiêng về các quốc gia thu nhập trung bình thấp, nơi nhu cầu thực dụng cao (Chainalysis, 2023–2024). Điều này giúp bao trùm tài chính nhưng tăng rủi ro nếu thiếu khung bảo vệ người dùng.

Khung pháp lý toàn cầu đang rời rạc đến mức nào?

Moody’s cho biết dưới 1/3 quốc gia đã ban hành khung toàn diện cho tài sản số, khiến nhiều nền kinh tế dễ tổn thương trước biến động và cú sốc hệ thống. Sự thiếu thống nhất gây khó cho quản trị rủi ro xuyên biên giới.

FSB đã công bố bộ khuyến nghị toàn cầu cho hoạt động tài sản số năm 2023 nhằm hài hòa quản lý rủi ro, nhưng tiến độ nội luật hóa khác biệt giữa các quốc gia (FSB, 2023). Khoảng trống giám sát, nhất là về dự trữ stablecoin, công bố thông tin và quản trị, là điểm yếu có thể kích hoạt “bank run” trong môi trường số.

Quy mô người dùng tài sản số đang tăng ra sao?

Năm 2024, ước tính 562 triệu người sở hữu tài sản số, tăng 33% so với năm trước. Quy mô này phản ánh nhu cầu thanh toán số và tích trữ tài sản toàn cầu.

Số liệu do nhiều tổ chức theo dõi, trong đó các ước tính độc lập cho thấy đà tăng tập trung mạnh ở khu vực mới nổi nhờ hạ tầng di động và ví điện tử phát triển. Quy mô người dùng lớn làm tăng tác động lan tỏa, đòi hỏi khung an toàn tương xứng về bảo vệ nhà đầu tư, dự trữ và quản trị rủi ro (tham khảo Triple-A, 2024).

MiCA của châu Âu đang dẫn dắt điều gì?

Ngày 30/12/2024, các điều khoản còn lại của MiCA chính thức có hiệu lực sau lộ trình triển khai theo giai đoạn. MiCA chuẩn hóa cấp phép nhà cung cấp dịch vụ và đặt yêu cầu dự trữ, công bố thông tin cho stablecoin.

MiCA nhằm giảm phân mảnh, nâng chuẩn minh bạch và bảo vệ người dùng trên phạm vi toàn EU. Yêu cầu dự trữ đầy đủ và báo cáo định kỳ giúp hạn chế rủi ro phá vỡ neo giá. Khuôn khổ nhất quán này có thể trở thành “mẫu tham chiếu” cho các khu vực khác đang thiết kế luật.

Hoa Kỳ đặt tiêu chuẩn gì với stablecoin?

Tại Hoa Kỳ, GENIUS Act trở thành luật vào ngày 18/7, thiết lập các tiêu chuẩn có thể thực thi cho việc phát hành và bảo chứng stablecoin. Đây là bước tiến để đưa stablecoin vào quỹ đạo giám sát rõ ràng hơn.

Kỳ vọng trọng tâm là chuẩn hóa yêu cầu tài sản dự trữ chất lượng cao, kiểm toán định kỳ và quản trị rủi ro. Khi khung ở Hoa Kỳ định hình, thị trường có thể dịch chuyển sang các nhà phát hành tuân thủ, giảm đứt gãy khi xảy ra biến động, đồng thời tăng tính tương thích với chuẩn quốc tế.

Trung Quốc đang đổi hướng như thế nào?

Sau lệnh cấm giao dịch và khai thác năm 2021, Trung Quốc mở rộng thí điểm Nhân dân tệ số (e-CNY) và, theo các báo cáo tháng 8/2025, đang cân nhắc stablecoin neo theo CNY với kiểm soát chặt chẽ.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) vừa mở trung tâm vận hành mới tại Thượng Hải cho e-CNY, tập trung dịch vụ blockchain và thanh toán xuyên biên giới khi phát triển stablecoin tiếp diễn. Động thái này ám chỉ chiến lược “công nghệ trước, rủi ro kiểm soát” để duy trì chủ quyền tiền tệ trong kỷ nguyên số.

Cryptoization là gì và hệ lụy với chính sách tiền tệ?

Cryptoization là xu hướng người dùng chuyển sang tài sản số để thanh toán, tích trữ thay vì nội tệ, làm giảm hiệu quả truyền dẫn chính sách lãi suất và kiểm soát tỷ giá của ngân hàng trung ương.

Tại thị trường mới nổi, độ mở tài chính và kỳ vọng lạm phát dễ dao động khiến cryptoization mạnh hơn. Khi nội tệ mất vai trò định giá, điều hành chính sách trở nên kém hiệu quả, trong khi cú sốc từ thị trường tiền điện tử có thể lan sang nợ công và tỷ giá nếu thiếu bộ đệm vĩ mô.

Nguy cơ xói mòn tiền gửi ngân hàng diễn ra ra sao?

Moody’s cảnh báo tiền gửi có thể rời khỏi hệ thống ngân hàng khi người dân giữ tài sản trong ví stablecoin. Nguồn vốn huy động giảm đẩy chi phí vốn tăng, thu hẹp tín dụng cho nền kinh tế thực.

Nếu xảy ra khủng hoảng niềm tin vào stablecoin, làn sóng rút tiền ở cả hai phía có thể khuếch đại. Khung quản trị dự trữ, khả năng chuyển đổi và công bố minh bạch là tuyến phòng thủ đầu tiên để giảm nguy cơ hiệu ứng lây lan.

Điều gì thúc đẩy chấp nhận stablecoin tại thị trường mới nổi?

Kiều hối nhanh, rẻ hơn; thanh toán di động; và phòng vệ lạm phát là động lực chính, theo Moody’s. Mục tiêu bao trùm tài chính đi kèm nhu cầu tiện ích thực tế.

Ở nơi hạ tầng ngân hàng truyền thống còn hạn chế, ví điện tử và mạng lưới P2P giúp stablecoin lan tỏa nhanh. Chuỗi cung ứng số hóa và thương mại điện tử xuyên biên giới cũng hỗ trợ. Tuy nhiên, thiếu khung bảo vệ người dùng làm tăng rủi ro lừa đảo và tổn thất do biến động.

Đâu là ưu tiên quản lý để cân bằng bao trùm và ổn định?

Moody’s nhấn mạnh nhu cầu khung giám sát theo kịp tốc độ đổi mới. Trọng tâm là chuẩn dự trữ, minh bạch, quản trị và khả năng chuyển đổi đối với stablecoin.

Khuyến nghị quốc tế như bộ khung của FSB (2023) ủng hộ tiếp cận dựa trên rủi ro, tương đương chức năng–tương đương quy định. Với thị trường mới nổi, phối hợp kiểm soát dòng vốn, quản lý ngoại hối và giám sát nhà cung cấp xuyên biên giới cần được tăng cường để tránh sốc hệ thống.

Tăng tốc điều tiết: châu Âu, Hoa Kỳ, Trung Quốc đang tạo khuôn mẫu?

EU hoàn thiện MiCA, Hoa Kỳ ban hành tiêu chuẩn thực thi cho stablecoin, Trung Quốc mở rộng e-CNY và cân nhắc stablecoin CNY kiểm soát chặt. Ba hướng tiếp cận khác nhau cùng tiến tới khung kỷ luật hóa thị trường.

Các thị trường khác có thể tham chiếu: EU ưu tiên tiêu chuẩn hóa, Hoa Kỳ chú trọng tiêu chuẩn thực thi và giám sát, Trung Quốc đặt ưu tiên chủ quyền tiền tệ qua CBDC và mô hình stablecoin nội địa. Sự hội tụ từng phần giúp giảm chênh lệch giám sát toàn cầu.

Những câu hỏi thường gặp

Cryptoization là gì?

Cryptoization là xu hướng người dùng chuyển sang tài sản số như stablecoin để thanh toán, tích trữ thay vì nội tệ, khiến điều hành lãi suất và tỷ giá kém hiệu quả. Khái niệm này được Moody’s và các tổ chức quốc tế cảnh báo ở các thị trường mới nổi.

Vì sao stablecoin có thể làm xói mòn tiền gửi ngân hàng?

Khi người dân chuyển tiền tiết kiệm sang ví stablecoin, ngân hàng mất nguồn vốn huy động rẻ. Điều này làm tăng chi phí vốn, thu hẹp tín dụng, và trong khủng hoảng có thể khuếch đại rủi ro rút tiền hàng loạt.

MiCA yêu cầu gì với stablecoin?

MiCA chuẩn hóa cấp phép và yêu cầu dự trữ, công bố thông tin đối với nhà phát hành stablecoin nhằm giảm rủi ro mất neo, tăng minh bạch và bảo vệ người dùng trong toàn khối EU.

Vì sao thị trường mới nổi dẫn đầu chấp nhận stablecoin?

Do nhu cầu kiều hối nhanh, thanh toán di động phổ biến, lạm phát cao và biến động tỷ giá, người dùng tìm đến stablecoin neo USD để bảo toàn sức mua và giao dịch xuyên biên giới.

CBDC có thay thế stablecoin không?

CBDC giúp tăng hiệu quả và chủ quyền tiền tệ, nhưng mức độ thay thế phụ thuộc thiết kế, tiện ích và mở rộng chấp nhận. Nhiều quốc gia vẫn cân nhắc đồng thời khung cho stablecoin tư nhân và phát triển CBDC.

Lưu ý: Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin, không phải khuyến nghị đầu tư. Vui lòng tự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm đối với mọi kết quả phát sinh từ quyết định đầu tư của bạn.