Intel, nguy cơ rời bỏ mảng sản xuất chip nếu không có đối tác công nghệ mới

Intel đang đứng trước nguy cơ phải rút khỏi mảng sản xuất chip tiên tiến nếu không đạt được cam kết lớn từ khách hàng cho quy trình 14A sắp tới.

Việc phát triển quy trình 14A là bước ngoặt quyết định định hướng tương lai của Intel trong ngành bán dẫn, ảnh hưởng mạnh mẽ tới vị thế công nghệ và sự tự chủ của Hoa Kỳ.

Vì sao tương lai sản xuất chip tiên tiến của Intel đang gặp rủi ro nghiêm trọng?

Intel có thể phải kết thúc tham vọng sản xuất chip tiên tiến nếu không đạt được hợp đồng lớn nào cho quy trình 14A, đe dọa tổn thất vật chất lên tới khoảng 100 tỷ USD đầu tư thiết bị.

Tôi sẽ chỉ triển khai những gì khách hàng thực sự cần và khi nào họ cần, xây dựng niềm tin bằng năng lực thực thi ổn định.
Lip-Bu Tan, CEO Intel, thông điệp nội bộ quý II/2025, theo Financial Times ngày 26/7/2025

Sau nhiều quý thua lỗ và thay đổi lãnh đạo, Intel xác định rằng phải có cam kết đặt hàng lớn mới dám tiếp tục phát triển dây chuyền 14A. Nếu không, toàn bộ dự án này và những công nghệ kế tiếp sẽ bị hủy hoặc tạm dừng vô thời hạn. Báo cáo tài chính quý II/2025 của Intel khẳng định: thành công của 14A là yếu tố then chốt để công ty duy trì vai trò cạnh tranh trong lĩnh vực Foundry.

Việc rời khỏi mảng sản xuất chip tiên tiến đồng nghĩa Intel đối mặt nguy cơ phải phụ thuộc vào các đối tác châu Á, nhất là TSMC (Đài Loan), đơn vị kiểm soát trên 55% thị phần Foundry thế giới (theo TrendForce 2024). Điều này là bước lùi lịch sử với Intel và ảnh hưởng lớn đến mục tiêu tự chủ công nghệ của Hoa Kỳ.

Những nguyên nhân khiến Intel đứng trước quyết định chiến lược chưa từng có?

Tín hiệu cảnh báo xuất hiện sau một năm đầy biến động với nhiều khoản lỗ lớn, các quyết định đảo ngược chiến lược và thay đổi mạnh về lãnh đạo cấp cao.

Các tháng vừa qua thực sự không dễ dàng. Chúng tôi phải chấp nhận giảm biên chế tới 15%, và thắt chặt chi phí để tồn tại.
Lip-Bu Tan, CEO Intel, thông điệp gửi nhân viên tháng 7/2025

Intel ghi nhận khoản lỗ ròng 2,9 tỷ USD cho quý II/2025 do chi phí cơ cấu lại và cắt giảm biên chế hàng loạt trong kế hoạch đổi mới của Tan. Dù doanh thu đạt 12,9 tỷ USD, vượt dự báo các nhà phân tích là 11,9 tỷ USD, triển vọng lâu dài của công ty vẫn bị đe dọa. Những lùm xùm liên quan đến quản trị, sai lầm trong quá trình đầu tư Foundry dưới thời Pat Gelsinger và trì hoãn quy trình 18A đã khiến Intel lãng phí nguồn lực và giảm sức cạnh tranh.

Ngoài ra, sự thiếu vắng các hợp đồng lớn, đặc biệt cho dây chuyền 14A, khiến việc chi đậm hàng trăm tỷ USD thiết bị sản xuất chip đã trở thành gánh nặng vật chất lớn nếu dự án không tiếp tục.

Nếu Intel dừng dự án 14A, những hệ quả trực tiếp nào có thể xảy ra?

Nếu quy trình 14A bị dừng hoặc hủy, Intel sẽ phải ghi nhận khoản mất giá khổng lồ trên hàng chục tỷ USD tài sản và phải gia tăng phụ thuộc vào TSMC hoặc đối thủ châu Á khác trong việc sản xuất chip tiên tiến.

Nếu Intel bỏ cuộc cuộc đua này, Hoa Kỳ khó lòng hiện thực hóa mục tiêu dẫn đầu công nghệ chip toàn cầu đã đề ra.
John Neuffer, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Hoa Kỳ, phát biểu tại hội nghị SEMICON West 2024

Mất đi vị thế chủ động về công nghệ không chỉ làm rung chuyển niềm tin của các cổ đông, còn khiến Intel và cả nước Hoa Kỳ rơi vào thế yếu trước rủi ro địa chính trị, chuỗi cung ứng bị ảnh hưởng hoặc mất quyền kiểm soát các công nghệ lõi.

Với tư cách là công ty duy nhất của Hoa Kỳ còn khả năng sản xuất chip tiên tiến, việc Intel yếu thế sẽ khiến Chính phủ Hoa Kỳ phải cân nhắc lại các biện pháp hỗ trợ như Chương trình CHIPS Act. Rủi ro lớn nhất là dòng thiết bị hàng trăm tỷ USD không thể hoàn vốn, ảnh hưởng sâu rộng đến dòng vốn đầu tư, nhân sự và tham vọng ngành bán dẫn nội địa.

Việc tập trung vào thị trường Hoa Kỳ thay vì mở rộng châu Âu ảnh hưởng gì tới chiến lược toàn cầu của Intel?

Trong báo cáo quý II/2025, Intel công bố đã chính thức hủy các dự án nhà máy bán dẫn ở Đức và Ba Lan; cùng lúc đó, công ty cũng giảm tốc độ xây dựng ở Ohio, tập trung nguồn lực về Hoa Kỳ.

Chiến lược rút lui khỏi châu Âu và dồn vốn cho thị trường Hoa Kỳ có thể giúp Intel tối ưu chi phí ngắn hạn nhưng lại giảm đi tính cạnh tranh toàn cầu, khi bỏ lỡ các ưu đãi đầu tư tài chính của châu Âu đồng thời nhường sân chơi cho các đối thủ mạnh như Samsung, TSMC mở rộng vị trí tại đây. Quyết định này cũng phản ánh mục tiêu ngắn hạn tập trung vào tái cấu trúc và củng cố hoạt động cốt lõi thay vì đầu tư trải rộng nhiều khu vực.

Việc từ bỏ các dự án lớn ở châu Âu là bước lùi chiến lược trong bối cảnh toàn cầu hóa ngành chip ngày càng mạnh mẽ.
James Sanders, Chuyên gia phân tích bán dẫn tại TechInsights, tháng 7/2025, theo CNBC

Tuy nhiên, điều này phần nào phản ánh tình hình tài chính khó khăn cũng như ảnh hưởng từ các chính sách thương mại của Hoa Kỳ ảnh hưởng quyết định phân bổ dòng vốn ở thời điểm hiện tại.

Làm thế nào để Intel có thể đảo ngược tình hình hiện tại và giữ được vị thế cạnh tranh trước TSMC?

Kế hoạch mới của CEO Lip-Bu Tan tập trung vào xây dựng quy trình 14A “song hành cùng khách hàng ngay từ đầu”, tránh các thất bại trong triển khai quy trình 18A trước đây và tăng niềm tin vào năng lực giao hàng đúng hạn.

Tôi khá tự tin rằng lần này chúng tôi có các đối tác đang tham gia từ rất sớm trong dự án 14A.
Lip-Bu Tan, CEO Intel, cuộc họp công bố kết quả kinh doanh quý 2/2025, theo Financial Times

Ví dụ thực tiễn: Dưới thời Gelsinger, Intel dùng cách đầu tư lớn, nhưng thiếu cam kết ràng buộc với khách hàng cho Foundry 18A, dẫn tới trì hoãn sản xuất và thất bại về tiến độ. Bài học này khiến Tan chuyển hướng: cam kết song hành cùng khách hàng lớn ngay từ giai đoạn đầu, đồng thời siết chặt quy trình kiểm soát nội bộ. Cách làm này đang đem lại kết quả bước đầu khả quan, thể hiện qua số lượng đối tác tiềm năng tăng lên trong các cuộc đàm phán hợp đồng 14A.

Cạnh tranh với TSMC lúc này chủ yếu xoay quanh việc bảo đảm hệ sinh thái khách hàng lớn, tích hợp chuỗi cung ứng và thúc đẩy đổi mới công nghệ lõi – các yếu tố sống còn với mỗi nhà sản xuất Foundry trong top đầu toàn cầu.

Thực trạng ngành Foundry toàn cầu: Intel đang thua thiệt so với ai?

Theo báo cáo của TrendForce 2024, TSMC nắm trên 55% thị phần Foundry toàn cầu, vượt xa Samsung (17%) và Intel (dưới 5%). Các xưởng đúc ở Đài Loan không chỉ có ưu thế về giá thành, tốc độ và năng lực công nghệ, mà còn sở hữu hệ sinh thái khách hàng cực kỳ bền vững (Apple, Nvidia, AMD, Qualcomm).

Intel từ lâu tự hào kiểm soát toàn bộ chuỗi sản xuất, nhưng hiện tại đang yếu thế so với các đối thủ châu Á về mặt tiến bộ công nghệ, sản lượng lẫn tốc độ đổi mới. Việc phải phụ thuộc vào TSMC để sản xuất chip cho các dòng Xeon hay GPU mới chính là bằng chứng rõ ràng cho thấy sự lùi bước của Intel.

Dự báo – Tương lai ngành bán dẫn Hoa Kỳ và vai trò của Intel sẽ ra sao nếu mất vị trí chủ đạo?

Nhiều chuyên gia như Daniel Newman (Futurum Research) cảnh báo nếu Intel phải rời bỏ quá trình phát triển công nghệ chủ chốt như 14A, Hoa Kỳ sẽ ngay lập tức đánh mất cơ hội tối ưu hóa chuỗi cung ứng nội địa, tăng rủi ro phụ thuộc nước ngoài và khó hỗ trợ các ngành công nghệ quốc phòng, AI, ô tô trong nước.

Mất Intel đồng nghĩa Hoa Kỳ mất đi một trong số rất ít năng lực nội địa trong sản xuất chip lõi, ảnh hưởng toàn ngành công nghệ cao.
Daniel Newman, CEO Futurum Research, nhận định trong chương trình CNBC, tháng 7/2025

Bối cảnh hiện nay còn phức tạp bởi căng thẳng địa chính trị Đài Loan-Trung Quốc, rủi ro chuỗi cung ứng gián đoạn càng lớn… Khi Intel bị thu hẹp vai trò, các ngành sản xuất quốc phòng của Hoa Kỳ sẽ phải tìm nguồn cung ứng ở bên ngoài, mất động lực đẩy mạnh đổi mới sáng tạo nội địa. Các nhà đầu tư quốc tế, theo khảo sát của Bloomberg Intelligence tháng 6/2025, cũng giảm tỷ trọng cho cổ phiếu Intel, lo ngại rủi ro về tương lai Foundry Hoa Kỳ.

Dự báo đến 2030, nếu không có giải pháp mạnh mẽ, thị phần nội địa Hoa Kỳ trong sản xuất chip tiên tiến có thể giảm về dưới 8%. Vai trò “mỏ vàng công nghệ” của Hoa Kỳ vì thế có nguy cơ bị thu hẹp đáng kể.

Bài học nào từ thất bại và cơ hội phục hồi của Intel trong giai đoạn mới?

Việc dám chủ động cắt giảm đầu tư, thu hẹp hoạt động ở khu vực không hiệu quả, và tập trung xây dựng sản phẩm cùng khách hàng lớn, được xem là hướng đi thực tế hơn của Intel lúc này.

Bài học từ sai lầm đổ tiền vào dự án thiếu cam kết (như 18A Foundry) buộc Intel phải thay đổi. Cơ cấu lại mô hình quản trị, lấy hiệu quả hợp tác làm trọng tâm, là cách để hồi phục lòng tin khách hàng và cổ đông. Nếu thành công, Intel có thể giữ lại những khách hàng lõi như Amazon, đồng thời duy trì vị trí chiến lược trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.

Các chuyên gia cho rằng: đầu tư vào năng lực con người, ưu tiên hệ sinh thái hợp tác thực chất với các Big Tech, cùng sự hỗ trợ của chính phủ – là những yếu tố quan trọng giúp Intel tránh xa vết xe đổ và phục hồi vị thế doanh nghiệp sản xuất chip chủ lực của Hoa Kỳ.

Những câu hỏi thường gặp

Intel có thực sự phải rút khỏi lĩnh vực sản xuất chip tiên tiến nếu quy trình 14A thất bại?

Theo lãnh đạo Intel, nếu không đạt cam kết lớn cho dự án 14A, khả năng công ty phải rút khỏi mảng sản xuất chip tiên tiến là rất cao.

100 tỷ USD đầu tư thiết bị chip của Intel đối mặt với rủi ro gì nếu bỏ cuộc?

Khoản đầu tư gần 100 tỷ USD sẽ bị mất giá mạnh, doanh nghiệp ghi nhận lỗ vật chất trực tiếp lên bảng cân đối tài chính.

Intel dừng phát triển ở châu Âu tác động ra sao tới ngành chip thế giới?

Việc này làm giảm sức cạnh tranh của Intel trên thị trường toàn cầu, tạo lợi thế mở rộng cho TSMC, Samsung tại thị trường chiến lược này.

TSMC mạnh hơn Intel về những khía cạnh nào?

TSMC dẫn đầu về sản lượng, tiến bộ công nghệ quy trình, giá thành và sở hữu hệ sinh thái khách hàng vững chắc toàn cầu.

Những biện pháp nào giúp Intel chống lại đà suy thoái hiện nay?

Intel tái tập trung nội lực, hợp tác sâu với khách hàng lớn từ đầu dự án, dừng đầu tư lan man và làm mới quản trị để lấy lại niềm tin thị trường.

Hoa Kỳ chịu ảnh hưởng gì từ việc Intel yếu thế trên thị trường bán dẫn?

Sự suy yếu của Intel gia tăng rủi ro phụ thuộc vào châu Á trong cung ứng chip, giảm khả năng chủ động đổi mới công nghệ chiến lược của Hoa Kỳ.

Triển vọng phục hồi của Intel có khả thi không?

Có, nếu công ty thành công thu hút khách hàng lớn cam kết sớm, cải tổ chất lượng dự án và nhận được chính sách hỗ trợ phù hợp từ chính phủ Hoa Kỳ.