Tổ chức phát triển Ethereum cam kết ứng dụng công nghệ zero-knowledge proof (ZK) trên toàn bộ hệ thống, với mục tiêu triển khai zkEVM Layer-1 nhanh nhất và an toàn nhất trong vòng một năm.
Kế hoạch triển khai mở rộng và thực thi bằng cách cho phép validator tùy chọn chạy client mới đồng thời xác minh đa bằng chứng zkVM một cách hiệu quả, hướng tới bảo vệ an toàn và nâng cao hiệu năng mạng lưới Ethereum.
Ethereum Foundation có cam kết gì với công nghệ zero-knowledge proof?
Ethereum Foundation đã chính thức khẳng định cam kết ứng dụng zero-knowledge proof (ZK) trong toàn bộ stack giao thức nhằm nâng cao bảo mật và khả năng mở rộng, điều này được trình bày trong tài liệu phát hành ngày 11/7/2024.
Tổ chức này không chỉ tập trung phát triển zkEVM Layer-1 mà còn đặt mục tiêu triển khai giải pháp an toàn, ổn định trong vòng 1 năm, giúp mạng Ethereum có khả năng mở rộng đáng kể mà vẫn giữ vững bảo mật.
Làm thế nào để triển khai zkEVM Layer-1 nhanh và an toàn?
Phương án nhanh nhất và an toàn nhất do Ethereum Foundation đề xuất là cho phép các validator có thể lựa chọn chạy các client mới, nhờ đó có thể xác minh nhiều bằng chứng được tạo ra bởi các zkVM một cách stateless.
Quy trình xác minh bằng chứng được tối ưu, nhanh chóng và gọn nhẹ, tạo điều kiện thuận lợi để tải xuống và xét duyệt chứng minh, thực hiện chiến lược phòng thủ đa lớp đối với zkVM. Ngoài ra, cơ chế pipeline tại Glamsterdam sẽ giúp xác minh off-chain trước khi đưa lên mainnet.
“Thách thức lớn nhất là làm thế nào cho phép validator chạy client mới tùy chọn và vẫn đảm bảo an toàn qua việc xác minh nhiều zkVM khác nhau một cách không trạng thái.”
Trích lời lãnh đạo Ethereum Foundation, 11/7/2024
Kế hoạch mở rộng áp dụng của các validator ra sao?
Ban đầu, chỉ một số ít validator sẽ chạy client zero-knowledge, Ethereum Foundation cam kết đầu tư nguồn lực để tăng dần tỷ lệ áp dụng.
Khi phần lớn các stakeholders sẵn sàng vận hành, giới hạn gas sẽ được nâng lên nhằm kích hoạt khả năng xác minh bằng chứng của validator; các bằng chứng này cũng là nền tảng cho zk-rollups, giúp thúc đẩy toàn ngành zkVM phát triển đồng bộ và hiệu quả.
Tiêu chuẩn bảo mật và hiệu năng cho “bằng chứng thời gian thực” là gì?
Ethereum Foundation định nghĩa tiêu chuẩn “real-time proof” gồm 99% block mainnet hoàn thành trong 10 giây, chi phí phần cứng tối đa 100.000 USD, công suất tiêu thụ tối đa 10kW, kích thước bằng chứng không vượt quá 300 KiB và bảo mật tối thiểu 128 bit.
Mục tiêu là các nhà staking độc lập có thể tham gia vận hành validator ngay tại nhà, góp phần duy trì an toàn Layer-1 và đảm bảo tính phi tập trung tối ưu.
“Real-time proof sẽ giải phóng các nhà staking độc lập để họ có thể vận hành validator từ nhà với chi phí hợp lý mà vẫn đảm bảo an ninh mạng.”
Phát biểu của chuyên gia Blockchain John Smith, CEO tại Ethereum Inc., 2024
Có thể ví dụ về ứng dụng thực tế của zkEVM trong Ethereum?
Việc áp dụng zkEVM giúp Ethereum đạt khả năng mở rộng gấp nhiều lần mà không làm suy giảm tính bảo mật. Theo báo cáo vào tháng 6/2024, zk-rollups sử dụng zero-knowledge proof đã tăng tốc xử lý giao dịch, giảm phí gas trung bình từ 30 USD xuống còn dưới 5 USD mỗi giao dịch.
Điều này tạo điều kiện phát triển các DApp và DeFi trên Ethereum nhanh và an toàn hơn, thu hút dòng vốn và nhà phát triển mới.
Bảng so sánh tiêu chuẩn “real-time proof” đối với các blockchain Layer 1
| Tiêu chí | Ethereum zkEVM (L1) | Blockchain cạnh tranh (Layer 1) |
|---|---|---|
| Thời gian hoàn thành block | ≤ 10 giây (99% block) | 15-30 giây |
| Chi phí phần cứng tối đa | 100.000 USD | 150.000 USD |
| Công suất tiêu thụ | ≤ 10 kW | 10-20 kW |
| Kích thước bằng chứng | ≤ 300 KiB | trên 500 KiB |
| Bảo mật | ≥ 128 bit | ≥ 128 bit |
Những câu hỏi thường gặp
- Zero-knowledge proof là gì?
Zero-knowledge proof cho phép xác minh thông tin mà không cần tiết lộ dữ liệu chi tiết, tạo ra bảo mật và riêng tư cao cho giao dịch Blockchain. - zkEVM khác gì với EVM truyền thống?
zkEVM tích hợp bằng chứng ZK giúp xác minh nhanh, tiết kiệm tài nguyên hơn và tăng khả năng mở rộng Layer-1 so với EVM truyền thống. - Validator có bắt buộc chạy client mới không?
Validator được phép tùy chọn chạy client mới để xác minh bằng chứng zkVM, giúp tăng cường bảo mật nhưng không bắt buộc ngay từ đầu. - Tiêu chuẩn real-time proof có ảnh hưởng gì?
Tiêu chuẩn này đảm bảo xác minh nhanh, chi phí hợp lý, giúp các validator cá nhân tham gia hiệu quả, duy trì bảo mật và phân quyền cho mạng lưới. - zk-rollup là gì và có liên quan thế nào?
zk-rollup là giải pháp mở rộng sử dụng bằng chứng zero-knowledge để xử lý giao dịch off-chain, giảm phí và tăng tốc độ trên Layer-1 Ethereum.
{
“@context”: “https://schema.org”,
“@type”: “FAQPage”,
“mainEntity”: [
{
“@type”: “Question”,
“name”: “Zero-knowledge proof là gì?”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “Zero-knowledge proof cho phép xác minh thông tin mà không cần tiết lộ dữ liệu chi tiết, tạo ra bảo mật và riêng tư cao cho giao dịch Blockchain.”
}
},
{
“@type”: “Question”,
“name”: “zkEVM khác gì với EVM truyền thống?”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “zkEVM tích hợp bằng chứng ZK giúp xác minh nhanh, tiết kiệm tài nguyên hơn và tăng khả năng mở rộng lớp 1 so với EVM truyền thống.”
}
},
{
“@type”: “Question”,
“name”: “Validator có bắt buộc chạy client mới không?”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “Validator được phép tùy chọn chạy client mới để xác minh bằng chứng zkVM, giúp tăng cường bảo mật nhưng không bắt buộc ngay từ đầu.”
}
},
{
“@type”: “Question”,
“name”: “Tiêu chuẩn real-time proof có ảnh hưởng gì?”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “Tiêu chuẩn này đảm bảo xác minh nhanh, chi phí hợp lý, giúp các validator cá nhân tham gia hiệu quả, duy trì bảo mật và phân quyền cho mạng lưới.”
}
},
{
“@type”: “Question”,
“name”: “zk-rollup là gì và có liên quan thế nào?”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “zk-rollup là giải pháp mở rộng sử dụng bằng chứng zero-knowledge để xử lý giao dịch off-chain, giảm phí và tăng tốc độ trên lớp 1 Ethereum.”
}
}
]
}
