Chủ tịch ECB kêu gọi xử lý rủi ro từ stablecoin ngoài EU

Chủ tịch ECB Christine Lagarde kêu gọi bịt các lỗ hổng quản lý stablecoin ngoài phạm vi MiCA, đặc biệt với trường hợp đồng phát hành giữa thực thể EU và ngoài EU.

Bà đề xuất chỉ cho phép hoạt động tại EU khi có “chế độ tương đương mạnh”, đảm bảo nhà đầu tư EU luôn đổi ngang mệnh giá và nhà phát hành dự trữ đầy đủ, nhằm ngăn rủi ro dòng đổi tập trung và chênh lệch quy định.

Christine Lagarde đang cảnh báo điều gì về quản lý stablecoin?

Bà Lagarde cảnh báo lỗ hổng với stablecoin phát hành ngoài khuôn khổ MiCA và các trường hợp đồng phát hành giữa thực thể thuộc MiCA với thực thể ngoài EU, kêu gọi thiết lập chế độ tương đương chặt chẽ trước khi cho phép hoạt động tại EU.

Thông điệp nhấn mạnh ưu tiên bảo vệ nhà đầu tư EU và an toàn hệ thống khi stablecoin có cấu trúc phát hành xuyên biên giới. Theo bà, yêu cầu cốt lõi gồm quyền đổi ngang mệnh giá cho nhà đầu tư EU và dự trữ đầy đủ của nhà phát hành.

Bối cảnh này phản ánh xu hướng toàn cầu: khung của EU (MiCA/MiCAR) đã “robust”, trong khi các khu vực khác đang tăng tốc xây dựng luật chơi cho stablecoin.

Khi stablecoin được đồng phát hành giữa thực thể EU và ngoài EU, rủi ro gì phát sinh?

Rủi ro chính là chênh lệch bảo vệ nhà đầu tư và yêu cầu dự trữ giữa hai khu vực pháp lý, tạo động cơ “arbitrage” và rủi ro dòng đổi tập trung vào EU nơi bảo vệ mạnh hơn.

Nếu một phần dự trữ nằm ngoài EU, làn sóng đổi đột ngột có thể vượt quá phần dự trữ trong EU, gây căng thẳng thanh khoản. Vì vậy, ECB đề xuất chỉ cho phép hoạt động khi có chế độ tương đương đủ mạnh về dự trữ, minh bạch và quyền đổi.

Thiết kế quản trị, giám sát và nơi lưu ký dự trữ cũng cần tương thích để tránh lỗ hổng pháp lý khi xảy ra biến động thị trường.

Vì sao cần chế độ tương đương mạnh (robust equivalence) cho stablecoin ngoài EU?

Để bảo đảm tiêu chuẩn bảo vệ nhà đầu tư EU không bị “pha loãng” bởi các thực thể phát hành ở nơi kém chặt chẽ hơn, đồng thời hạn chế rủi ro hệ thống do khác biệt quy định.

“Tương đương” ở đây theo gợi ý của ECB gồm: cho phép nhà đầu tư EU đổi ngang mệnh giá mọi lúc và yêu cầu nhà phát hành dự trữ đầy đủ. Mục tiêu là đồng mức an toàn với MiCAR, tránh “né” quy định bằng cấu trúc pháp nhân.

Khi chuẩn mực tương đương được công nhận, luồng vốn và quyền đổi sẽ vận hành mượt hơn, giảm rủi ro gián đoạn xuyên biên giới cho người dùng và tổ chức tài chính.

MiCAR quy định gì về đổi ngang mệnh giá và phí đổi?

Theo phát biểu của bà Lagarde, MiCAR cấm phí đổi và đặt ra bảo vệ mạnh mẽ cho nhà đầu tư, trong đó có quyền đổi ngang mệnh giá.

“Trong trường hợp xảy ra làn sóng rút tiền, nhà đầu tư sẽ có xu hướng đổi ở khu vực pháp lý có biện pháp bảo vệ mạnh nhất, nhiều khả năng là EU, nơi MiCAR cũng cấm phí đổi. Nhưng lượng dự trữ nắm giữ tại EU có thể không đủ để đáp ứng nhu cầu tập trung như vậy.”
– Christine Lagarde, Chủ tịch ECB, Hội nghị thường niên lần thứ 9 của ESRB, 03/09/2025, ECB

MiCA/MiCAR hướng tới yêu cầu dự trữ cao, quyền đổi và giám sát chặt nhằm giảm rủi ro đổ vỡ dây chuyền khi xảy ra biến động. Theo Ủy ban châu Âu (2023), khuôn khổ này đặt chuẩn mực cấp phép, dự trữ và minh bạch cho các Token tham chiếu tài sản và Token tiền điện tử có tính ổn định.

Việc cấm phí đổi giúp loại bỏ rào cản khi nhà đầu tư cần thanh khoản nhanh, nhưng đồng thời đặt áp lực lên cơ chế quản trị dự trữ và cung ứng thanh khoản ngay tại EU.

Luật stablecoin mới của Hoa Kỳ tác động thế nào đến EU?

Việc Quốc hội Hoa Kỳ thông qua luật khung stablecoin tháng 7 có thể tạo lợi thế cho stablecoin neo USD và gia tăng sức hút dòng vốn, đặt EU trước áp lực cạnh tranh về phí, dữ liệu và vai trò đồng USD.

“Chính sách của chính phủ Hoa Kỳ có thể dẫn tới không chỉ mất thêm phí và dữ liệu, mà còn khiến tiền gửi bằng euro chuyển sang Hoa Kỳ và củng cố hơn nữa vai trò của đồng USD trong thanh toán xuyên biên giới.”
– Piero Cipollone, Thành viên Ban điều hành ECB, 08/04/2025, ECB

Khi Hoa Kỳ có khung pháp lý rõ ràng, nhà phát hành neo USD thuận lợi mở rộng quy mô, chuẩn hóa kiểm soát rủi ro và tích hợp vào hạ tầng thanh toán. Điều này củng cố thanh khoản USD trong hệ sinh thái tiền điện tử toàn cầu.

EU vì thế cần vừa hoàn thiện MiCAR, vừa bảo đảm tương thích quốc tế để tránh dịch chuyển tiền gửi và thanh toán xuyên biên giới về phía USD.

Trung Quốc có đang xem xét stablecoin neo Nhân dân tệ?

Theo các báo cáo tháng 8, Trung Quốc được cho là cân nhắc một stablecoin neo renminbi sau tiến độ chậm của đồng nhân dân tệ số; đến đầu tuần gần nhất, giới chức chưa xác nhận kế hoạch này.

Nếu triển khai, một stablecoin neo CNY do nhà nước hậu thuẫn có thể bổ sung vai trò của đồng nhân dân tệ trong thanh toán số, bên cạnh e-CNY. Tuy nhiên, không có xác nhận chính thức nên triển vọng và thời điểm vẫn bỏ ngỏ.

EU và Hoa Kỳ sẽ theo dõi chặt chẽ vì bất kỳ đồng tiền số ổn định có hậu thuẫn nhà nước đều có thể tác động đến cấu trúc thanh toán và dòng vốn khu vực.

Cuộc đua Hoa Kỳ–EU–Trung Quốc: ai đang dẫn trước về stablecoin?

Hiện EU có khung MiCAR “robust”, Hoa Kỳ đã thông qua luật khung tháng 7, còn Trung Quốc được cho là cân nhắc stablecoin neo CNY nhưng chưa xác nhận. Mỗi khu vực chọn chiến lược riêng để cân bằng đổi mới và an toàn tài chính.

Quy mô thị trường tăng nhanh khiến cạnh tranh khung pháp lý trở nên chiến lược. Ví dụ, vốn hóa Tether vượt 100 tỷ USD vào năm 2024 (Bloomberg, 2024), cho thấy tầm quan trọng của luật chơi rõ ràng đối với tài sản neo tiền pháp định.

Điều này có ý nghĩa gì cho nhà phát hành và nhà đầu tư tại EU?

Nhà phát hành ngoài EU hoặc đồng phát hành phải đáp ứng chế độ tương đương mạnh trước khi vào EU: bảo chứng đầy đủ, minh bạch và quyền đổi ngang mệnh giá cho nhà đầu tư EU.

Nhà đầu tư hưởng lợi từ bảo vệ của MiCAR như cấm phí đổi và chuẩn mực dự trữ, nhưng cần lưu ý rủi ro thanh khoản khi dự trữ phân tán ngoài EU. Việc kiểm tra điều khoản đổi, nơi lưu ký dự trữ và đơn vị giám sát là thiết yếu.

Ngân hàng, tổ chức thanh toán và quỹ nên đánh giá kịch bản dòng đổi tập trung và thiết lập thỏa thuận thanh khoản dự phòng phù hợp với chuẩn EU.

Đồng euro số đứng ở đâu trong bối cảnh này?

ECB đã nghiên cứu đồng euro số nhiều năm và chuyển sang giai đoạn chuẩn bị từ 2023, nhưng nhịp triển khai có thể chịu áp lực từ luật stablecoin của Hoa Kỳ và động thái toàn cầu.

Euro số nếu ra mắt có thể cung cấp một hạ tầng thanh toán bán lẻ số an toàn, bổ sung cho MiCAR trong việc giảm rủi ro hệ thống và cải thiện dữ liệu, sự cạnh tranh. Tuy nhiên, lộ trình triển khai cần hài hòa với thị trường stablecoin tư nhân.

Việc phối hợp giám sát, tương thích tiêu chuẩn kỹ thuật và bảo vệ dữ liệu người dùng sẽ quyết định khả năng cạnh tranh của euro số trong kỷ nguyên thanh toán số. (Nguồn tham khảo: ECB, 2023 – giai đoạn chuẩn bị đồng euro số)

Câu hỏi thường gặp

MiCA và MiCAR khác nhau thế nào?

MiCA là khung pháp lý chung của EU cho tài sản tiền điện tử. MiCAR thường được dùng khi nhắc đến phần áp dụng với stablecoin. Trọng tâm gồm cấp phép, dự trữ, quyền đổi và giám sát để bảo vệ nhà đầu tư và ổn định tài chính (Ủy ban châu Âu, 2023).

Khi nào stablecoin ngoài EU có thể hoạt động tại EU?

Theo khuyến nghị của ECB, chỉ khi có “chế độ tương đương mạnh” tại nơi phát hành, đảm bảo nhà đầu tư EU luôn đổi ngang mệnh giá và nhà phát hành dự trữ đầy đủ.

MiCAR có cấm thu phí đổi không?

Có. Theo bà Christine Lagarde, MiCAR cấm phí đổi, nhằm bảo vệ nhà đầu tư và giảm ma sát thanh khoản khi thị trường biến động.

Hoa Kỳ đã thông qua luật về stablecoin chưa?

Có. Quốc hội Hoa Kỳ đã thông qua một đạo luật khung cho stablecoin trong tháng 7, được cho là có lợi cho nhà phát hành neo USD.

Trung Quốc đã xác nhận phát hành stablecoin neo CNY chưa?

Chưa. Có báo cáo tháng 8 cho thấy khả năng cân nhắc, nhưng đến thời điểm nêu trong bài, giới chức chưa xác nhận.

Lưu ý: Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin, không phải khuyến nghị đầu tư. Vui lòng tự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm đối với mọi kết quả phát sinh từ quyết định đầu tư của bạn.