BRICS nhóm họp tại Rio de Janeiro, yêu cầu kiểm soát việc sử dụng dữ liệu trong trí tuệ nhân tạo và tiếp tục trì hoãn hệ thống thanh toán xuyên biên giới đã hứa từ 2015.
Cuộc họp thể hiện quyết tâm bảo vệ dữ liệu khỏi việc AI sử dụng trái phép và thúc đẩy thương mại không phụ thuộc đồng USD, dù nội bộ vẫn còn nhiều bất đồng kỹ thuật và chính sách.
- BRICS yêu cầu bảo vệ dữ liệu và đòi bồi thường công bằng từ các công ty công nghệ sử dụng dữ liệu AI.
- Hệ thống thanh toán xuyên biên giới chưa được triển khai sau hơn một thập kỷ đàm phán do bất đồng và hạn chế hạ tầng.
- Trung Quốc phát triển mở rộng đồng nhân dân tệ trong khi Hoa Kỳ đe dọa áp thuế kịch khung nhằm ngăn cản thương mại phi USD.
BRICS đã làm gì để kiểm soát dữ liệu AI tại hội nghị Rio de Janeiro?
BRICS đã nhất trí cần thiết áp dụng các biện pháp bảo vệ dữ liệu nhằm ngăn chặn việc sử dụng dữ liệu trái phép trong phát triển trí tuệ nhân tạo. Đoàn đại biểu phát hành bản dự thảo văn kiện kêu gọi đảm bảo bồi thường công bằng cho các công ty công nghệ khi khai thác dữ liệu chưa được cấp phép.
Theo báo cáo của Reuters, việc này được đưa ra trong bối cảnh các mô hình AI do công ty Hoa Kỳ và châu Âu phát triển vẫn khai thác dữ liệu toàn cầu mà thiếu giám sát và trả tiền hợp lý.
“Chúng ta phải thiết lập khuôn khổ pháp lý bảo vệ dữ liệu để đảm bảo quyền lợi công bằng cho tất cả bên, tránh lợi dụng tài nguyên trí tuệ quốc gia trong thời đại AI.”
Ông Wang Li, Chuyên gia công nghệ AI, Hội nghị BRICS 2025
Tại sao hệ thống thanh toán xuyên biên giới BRICS vẫn chưa được thực hiện sau 10 năm?
Trả lời trực tiếp: Do sự khác biệt về hạ tầng ngân hàng trung ương và tranh cãi về chi phí, quản trị, BRICS vẫn chưa thể ra mắt hệ thống thanh toán đồng bộ, mặc dù mục tiêu đã được xác định từ năm 2015.
Hội nghị tại Brazil nhấn mạnh việc các bộ trưởng tài chính và Thống đốc ngân hàng trung ương vẫn đang tiếp tục thảo luận mà chưa thể thống nhất thời hạn hay kế hoạch cụ thể.
Theo phát biểu của bà Tatiana Rosito, cán bộ Bộ Tài chính Brazil, việc cấu trúc để tránh sử dụng đồng USD trong giao dịch vẫn đang trong giai đoạn khảo sát kỹ thuật và cần thêm thời gian để hiện thực hóa.
“Mục đích cuối cùng là đạt được các tỷ giá trực tiếp giữa các đồng nội tệ như real-renminbi hay real-rupee mà không cần qua USD.”
Tatiana Rosito, Bộ Tài chính Brazil, tháng 7/2025
Chưa kể các lệnh trừng phạt đối với Nga và Iran, cùng khó khăn pháp lý liên quan càng làm phức tạp quá trình phát triển hạ tầng chung.
Trung Quốc đang đẩy mạnh vai trò của đồng nhân dân tệ như thế nào?
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc dưới sự dẫn dắt của ông Pan Gongsheng đang mở rộng thị trường tài chính và thanh toán quốc tế cho đồng nhân dân tệ. Trung Quốc cũng giới thiệu các hợp đồng tương lai bằng đồng nhân dân tệ và mở rộng hệ thống thanh toán CIPS cho nhiều ngân hàng nước ngoài hơn.
Trung Quốc coi việc nâng tầm đồng nhân dân tệ là chiến lược cạnh tranh quốc tế nhằm giảm dần sự phụ thuộc vào đồng USD trong thương mại toàn cầu.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh chính quyền Hoa Kỳ, với chủ trương cứng rắn, đe dọa áp thuế 100% đối với bất kỳ quốc gia BRICS nào cố gắng giao dịch phi USD, tạo áp lực mới lên các cuộc đàm phán nội bộ BRICS.
Đặc điểm | BRICS tổng thể | Trung Quốc | Hoa Kỳ |
---|---|---|---|
Chính sách AI và dữ liệu | Yêu cầu bảo vệ dữ liệu và bồi thường công bằng | Đẩy mạnh đầu tư phát triển và mở rộng thị trường tài chính | Chủ yếu khai thác dữ liệu AI toàn cầu, ít kiểm soát |
Hệ thống thanh toán xuyên biên giới | Chưa thực hiện, còn tranh luận và kỹ thuật chưa chuẩn | Phát triển hệ thống CIPS, hợp đồng tương lai đồng nhân dân tệ | Gây áp lực ngăn chặn bằng thuế quan và chính sách |
Vai trò đồng tiền | Muốn giảm lệ thuộc đồng USD trong giao dịch thương mại | Mở rộng phạm vi sử dụng đồng nhân dân tệ toàn cầu | Giữ vị thế đồng USD là tiền dự trữ chính |
BRICS đã có những sáng kiến nào để hỗ trợ các nước đang phát triển?
BRICS giới thiệu sáng kiến BMG (Multilateral Guarantees Initiative) nhằm cải thiện khả năng tiếp cận tín dụng cho các thành viên và các quốc gia khu vực Global South thông qua Ngân hàng Phát triển Mới (NDB).
Sáng kiến này được thiết kế không yêu cầu bổ sung vốn mới nhưng tập trung giải quyết khủng hoảng nợ và khó khăn tài chính do lãi suất cao ở các nền kinh tế phát triển ảnh hưởng đến các quốc gia thị trường mới nổi.
Những câu hỏi thường gặp
- BRICS muốn làm gì với dữ liệu AI?
- BRICS kêu gọi kiểm soát việc khai thác dữ liệu AI trái phép và đòi hỏi bồi thường công bằng cho nguồn dữ liệu theo tiêu chuẩn quốc tế.
- Tại sao hệ thống thanh toán xuyên biên giới BRICS chậm triển khai?
- Nguyên nhân chính là khác biệt hạ tầng ngân hàng, tranh cãi chi phí, quản trị và tác động của các lệnh trừng phạt quốc tế.
- Động thái mở rộng đồng nhân dân tệ của Trung Quốc có ý nghĩa gì?
- Đây là chiến lược tăng ảnh hưởng tài chính toàn cầu, cạnh tranh trực tiếp với đồng USD trong thương mại quốc tế.
- BRICS có kế hoạch thay thế hoàn toàn đồng USD không?
- BRICS đặt mục tiêu giảm dần phụ thuộc đồng USD nhưng vẫn đang trong quá trình tranh luận, chưa có kế hoạch triển khai cụ thể.
- Sáng kiến BMG hỗ trợ gì cho các thành viên?
- BMG góp phần cải thiện quyền tiếp cận tín dụng trong bối cảnh khó khăn về tài chính và lãi suất cao, nhất là với các nền kinh tế đang phát triển.