Vàng tăng mạnh trong năm nay phản ánh sự suy giảm niềm tin vào trật tự tài khóa và tiền tệ hiện hành, khi nhiều nền kinh tế lớn gánh nợ công cao và ít ý chí chính trị cho cải cách tài khóa.
Ajay Rajadhyaksha, Chủ tịch Barclays Global Research, lưu ý nợ công của Hoa Kỳ, Anh, Pháp và Nhật đều vượt 100% GDP; đồng thời yen và franc mất dần sức hút như tài sản trú ẩn, nên đà tăng của vàng là tín hiệu cảnh báo cho nhà làm chính sách.
- Vàng tăng cho thấy niềm tin thị trường vào hệ thống tài khóa – tiền tệ đang suy yếu.
- Bốn nền kinh tế lớn có tỉ lệ nợ công trên GDP vượt 100%, làm gia tăng rủi ro tài khóa.
- Đồng yen và franc giảm vai trò trú ẩn, khiến vàng được ưu tiên hơn mặc dù thị trường có vẻ ổn định.
Nguyên nhân chính khiến vàng tăng
Vàng tăng khi nhà đầu tư tìm nơi trú ẩn an toàn do lo ngại về sự bền vững của chính sách tài khóa và nguy cơ bất ổn tài chính.
Khi niềm tin vào khả năng quản trị nợ và chính sách tiền tệ giảm, nhà đầu tư chuyển sang vàng vì tính thanh khoản và giá trị lưu trữ. Sự mất sức hút của các đồng tiền trú ẩn truyền thống càng đẩy nhu cầu vàng lên cao.
Tầm quan trọng của nợ công vượt 100% GDP
Nợ công vượt 100% GDP cho thấy gánh nặng nợ lớn so với quy mô nền kinh tế, hạn chế không gian tài khóa và làm tăng mối lo về chi phí đi vay trong dài hạn.
Áp lực nợ có thể buộc Chính phủ phải điều chỉnh chi tiêu, tăng thuế hoặc phát hành nợ nhiều hơn. Nếu thiếu ý chí chính trị cho củng cố tài khóa, rủi ro tài khóa và mất niềm tin thị trường sẽ gia tăng.
Tác động lên nhà hoạch định chính sách
Đà tăng của vàng là lời cảnh báo: chính sách tài khóa và tiền tệ cần được theo dõi chặt chẽ để tránh mất niềm tin và rủi ro lan truyền trong hệ thống tài chính.
Trong bối cảnh ít ý chí cho thắt chặt tài khóa, các biện pháp minh bạch, lập kế hoạch giảm nợ trung hạn và phối hợp chính sách tiền tệ–tài khóa có thể giúp giảm lo ngại thị trường.
Vì sao vàng thường tăng khi kinh tế bất ổn?
Vàng được xem là tài sản lưu trữ giá trị và thanh khoản, nên khi niềm tin vào tiền tệ hoặc hệ thống tài chính giảm, nhà đầu tư chuyển vốn vào vàng để bảo toàn giá trị.
Nợ công >100% GDP ảnh hưởng thế nào đến người dân?
Áp lực nợ có thể dẫn đến tăng thuế, cắt giảm chi tiêu công hoặc lạm phát nếu chính phủ chọn tài trợ bằng in tiền, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập và dịch vụ công.
Đồng yen và franc mất vai trò trú ẩn có đáng lo không?
Khi yen và franc yếu hơn, nhà đầu tư tìm đến các lựa chọn khác như vàng; điều này làm tăng biến động thị trường tài sản và yêu cầu theo dõi rủi ro ngoại hối.
Nhà hoạch định chính sách nên ưu tiên gì ngay lúc này?
Cần tăng minh bạch tài khóa, đặt lộ trình giảm nợ trung hạn và phối hợp với chính sách tiền tệ để củng cố niềm tin, tránh gây bất ổn tài chính lan rộng.
