Australia tiên phong với luật cấm trẻ dưới 16 tuổi sử dụng mạng social, nhưng đã gặp phải sóng gió ngay từ đầu khi YouTube – thuộc Alphabet – và Uỷ ban eSafety đối đầu về việc liệu nền tảng này có nên được miễn trừ khỏi quy định mới hay không.
YouTube công khai phản bác đề xuất từ Ủy viên eSafety Julie Inman Grant về việc đảo ngược quyết định trước đó của chính phủ, vốn cho phép YouTube được loại trừ khỏi Đạo luật Tuổi Tối Thiểu Mạng social.
Đạo luật sẽ có hiệu lực từ tháng 12 tới, nhằm ngăn chặn trẻ em dưới 16 tuổi truy cập các nền tảng như TikTok, Snapchat, và Instagram thuộc Meta, đồng thời phạt nặng các nền tảng vi phạm. Phát biểu tại Câu lạc bộ Báo chí Quốc gia ở Sydney, Inman Grant nhấn mạnh: “Cuộc chiến này không công bằng khi liên quan đến sự an toàn của trẻ em trên mạng social.”
Cô cảnh báo, các tính năng thiết kế của YouTube, đặc biệt là thuật toán đề xuất, được tạo ra nhằm giữ chân người dùng nhưng đồng thời có thể đưa trẻ em tiếp xúc với nội dung không phù hợp. Căn cứ trên nghiên cứu nội bộ, 37% trẻ từ 10 đến 15 tuổi đã tiếp xúc với nội dung độc hại trên YouTube – mức cao nhất so với các nền tảng khác.
“Tôi quan tâm hơn cả đến sự an toàn của trẻ,” cô nói, bất chấp sự ủng hộ rộng rãi dành cho việc miễn trừ YouTube.
YouTube phản pháo quyết liệt
YouTube không nhượng bộ. Trên blog chính thức, họ cáo buộc Ủy viên eSafety bỏ qua dữ liệu, cảm nhận cộng đồng và đánh giá chuyên môn.
Rachel Lord – Quản lý Chính sách Công cộng và Quan hệ Chính phủ của YouTube tại Úc và New Zealand, gọi đề xuất của Inman Grant là “mâu thuẫn và thiếu nhất quán,” đặc biệt khi đối chiếu với sự đồng thuận giữa chính phủ, nhà giáo dục và phụ huynh trong nhiều tháng qua.
“Ủy viên eSafety đã phớt lờ dữ liệu này, quyết định của Chính phủ Úc và bằng chứng rõ ràng từ giáo viên, phụ huynh cho thấy YouTube phù hợp với người dùng trẻ tuổi hơn,” Lord viết.
Bài đăng còn nhấn mạnh một khảo sát năm 2024 với kết quả 84% giáo viên Úc sử dụng YouTube trong lớp học ít nhất một lần mỗi tháng, đồng thời cộng đồng giáo dục đánh giá cao vai trò của kênh này trong việc mở rộng kiến thức ngoài giờ học.
Nghiên cứu do chính phủ hỗ trợ cũng cho thấy 85% trẻ em và gần 69% phụ huynh đánh giá YouTube phù hợp với người dùng dưới 15 tuổi, trái ngược hoàn toàn với sự nghi ngại dành cho các nền tảng như TikTok và Instagram.
YouTube khẳng định sự khác biệt cốt lõi của mình nằm ở chức năng. Họ không xem mình là mạng social mà là thư viện video khổng lồ, ngày càng được trải nghiệm trên màn hình TV chứ không chỉ điện thoại di động.
Chính phủ Úc đứng trước lựa chọn khó khăn
Giờ đây, chính phủ Úc đang trong tình thế khó xử khi trước đó đã cam kết không đưa YouTube vào danh sách cấm. Phát ngôn viên của Bộ trưởng Thông tin liên lạc Anika Wells xác nhận văn phòng bà đã nhận được khuyến nghị cập nhật từ Ủy viên eSafety và đang cân nhắc các bước tiếp theo.
“Ưu tiên hàng đầu của Bộ trưởng là đảm bảo các quy định dự thảo thực thi mục tiêu của Đạo luật và bảo vệ trẻ em khỏi những tác hại từ mạng social,” phát ngôn viên khẳng định.
Các nền tảng đối thủ như TikTok, Snapchat và Meta trước đó đã phản đối bất kỳ ngoại lệ nào, và với việc Ủy viên eSafety đẩy mạnh đề xuất mới, lập luận này có thể ngày càng được củng cố.
Trên bình diện toàn cầu, cả thế giới đang hướng ánh mắt về Úc. Luật giới hạn tuổi trên mạng social của quốc gia này là tiền lệ đầu tiên, khiến nhiều quốc gia khác theo dõi sát sao, đặc biệt là cách nhà quản lý phân định ranh giới và độ bền vững của các tiêu chuẩn này dưới áp lực kiểm tra.
Trong khi thời hạn cuối cùng tháng 12 đang đến gần, chính phủ phải đưa ra lựa chọn then chốt: duy trì kế hoạch miễn trừ cho YouTube hay đồng thuận với đề xuất của Ủy viên eSafety nhằm thống nhất áp dụng cho tất cả nền tảng.
