Lãi suất thả nổi là gì? Tìm hiểu về khái niệm lãi suất thả nổi

Mục lục

Lãi suất thả nổi là mức lãi suất vay vốn thay đổi theo biến động thị trường, được điều chỉnh định kỳ dựa trên lãi suất cơ sở và biên độ do ngân hàng quy định.

Đây là hình thức lãi suất linh hoạt, giúp người vay hưởng lợi khi thị trường giảm lãi suất, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro khi lãi suất tăng cao. Cách tính và các yếu tố ảnh hưởng của lãi suất thả nổi là những thông tin quan trọng cần hiểu rõ trước khi ký hợp đồng vay.

NỘI DUNG CHÍNH

Khái niệm, công thức và cách tính lãi suất thả nổi trong hợp đồng vay.
Các yếu tố kinh tế, lạm phát, nhu cầu vốn tác động trực tiếp đến lãi suất thả nổi.
Ưu, nhược điểm và lời khuyên khi lựa chọn khoản vay áp dụng lãi suất thả nổi.

Lãi suất thả nổi là gì?

Lãi suất thả nổi là loại lãi suất thay đổi định kỳ theo biến động của lãi suất cơ sở hoặc lãi suất thị trường.

Thông thường, mức điều chỉnh được thực hiện 3, 6 hoặc 12 tháng một lần, theo thỏa thuận giữa ngân hàng và khách hàng vay vốn.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định lãi suất cơ sở làm căn cứ để các tổ chức tín dụng xác định lãi suất thả nổi.

Xem thêm: KYC là gì? Tìm hiểu về khái niệm KYC

Mỗi ngân hàng có thể áp dụng biên độ khác nhau tùy theo chính sách và điều kiện kinh tế từng thời kỳ.

Công thức tính lãi suất thả nổi như thế nào?

Công thức phổ biến được các ngân hàng sử dụng là:

Lãi suất thả nổi = Lãi suất cơ sở + Biên độ lãi suất

Trong đó, lãi suất cơ sở do ngân hàng trung ương quy định, còn biên độ là phần chênh lệch ngân hàng thương mại thêm vào để đảm bảo lợi nhuận. Biên độ thường dao động từ 2% đến 4% tùy giai đoạn thị trường.

“Việc xác định lãi suất thả nổi dựa trên lãi suất cơ sở giúp các tổ chức tín dụng linh hoạt hơn trong điều chỉnh chính sách cho vay, đồng thời đảm bảo cân bằng lợi ích giữa người vay và ngân hàng.”
— Ông Nguyễn Đức Long, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2024)

Ví dụ: A vay 500.000.000 đồng trong 3 năm với lãi suất cố định 5,5% năm đầu, sau đó chuyển sang lãi suất thả nổi bằng 5,5% + 3,7% = 9,2%/năm. Tiền lãi năm đầu là 27.500.000 đồng, từ năm thứ hai trở đi là 46.000.000 đồng/năm.

Trong lĩnh vực tài chính, việc nắm bắt biến động lãi suất và lựa chọn hình thức vay phù hợp có thể ảnh hưởng lớn đến hiệu quả đầu tư.

Các nền tảng như BingX cũng đang mở rộng kiến thức tài chính cơ bản, giúp người dùng hiểu rõ cơ chế vận hành của lãi suất, thị trường tiền tệ và các sản phẩm đầu tư liên quan, từ đó đưa ra quyết định linh hoạt hơn.

Những yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất thả nổi

Lãi suất thả nổi chịu ảnh hưởng bởi nhiều biến số kinh tế vĩ mô, đặc biệt là lạm phát, chính sách tiền tệ và nhu cầu vay vốn trên thị trường.

Lạm phát ảnh hưởng như thế nào đến lãi suất thả nổi?

Khi lạm phát tăng, Ngân hàng Nhà nước thường nâng lãi suất cơ bản để kiềm chế tăng giá. Điều này kéo theo việc tăng lãi suất thả nổi tại các ngân hàng thương mại.

Xem thêm: ROI là gì? Tìm hiểu về khái niệm Return on Investment

Ngược lại, khi kinh tế cần kích cầu, lãi suất cơ bản giảm, giúp chi phí vay vốn thấp hơn.

“Kiểm soát lạm phát là yếu tố then chốt ảnh hưởng trực tiếp đến mặt bằng lãi suất, đặc biệt là các khoản vay áp dụng cơ chế thả nổi.”
— Báo cáo Kinh tế Việt Nam 2024, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM)

Tác động của tình hình kinh tế đến lãi suất thả nổi

Khi nền kinh tế tăng trưởng, nhu cầu vay vốn mở rộng sản xuất tăng, ngân hàng có xu hướng nâng lãi suất để kiểm soát rủi ro.

Ngược lại, trong thời kỳ suy thoái, lãi suất giảm nhằm khuyến khích đầu tư, tiêu dùng và hỗ trợ tăng trưởng.

Giai đoạn kinh tế ổn định giúp lãi suất thả nổi duy trì ở mức cân bằng, tạo sự an tâm cho người vay khi lập kế hoạch tài chính dài hạn.

Lãi suất cơ bản và vai trò trong xác định lãi suất thả nổi

Lãi suất cơ bản là nền tảng cho các mức lãi suất khác trên thị trường. Khi ngân hàng trung ương thay đổi lãi suất cơ bản, các ngân hàng thương mại buộc phải điều chỉnh lãi suất huy động và cho vay tương ứng.

“Chỉ một thay đổi nhỏ trong lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước cũng có thể tác động dây chuyền đến hàng triệu hợp đồng vay thả nổi trên thị trường.”
— Báo cáo Thị trường tài chính quý II/2024, SSI Research

Nhu cầu vốn và mức độ cạnh tranh giữa các ngân hàng

Khi nhu cầu vay tăng, ngân hàng phải huy động thêm nguồn vốn bằng cách nâng lãi suất tiền gửi, dẫn đến tăng chi phí cho vay.

Ngược lại, trong giai đoạn nhu cầu vay giảm, ngân hàng có thể hạ lãi suất để kích thích thị trường tín dụng.

Ưu điểm của lãi suất thả nổi là gì?

Lãi suất thả nổi mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho người vay, đặc biệt trong giai đoạn thị trường có xu hướng giảm lãi suất.

Chi phí linh hoạt: Khi thị trường giảm lãi suất, người vay được hưởng mức lãi thấp hơn, tiết kiệm đáng kể chi phí.
Tính minh bạch cao: Công thức tính rõ ràng, dễ theo dõi trong hợp đồng.
Phù hợp với khoản vay ngắn hạn: Giúp tối ưu chi phí cho các khoản vay không dài hạn.

“Các khoản vay ngắn hạn sử dụng lãi suất thả nổi thường mang lại lợi thế về chi phí trong bối cảnh lãi suất có xu hướng giảm.”
— Ông Trần Minh Bình, Tổng Giám đốc VietinBank (2024)

Nhược điểm của lãi suất thả nổi là gì?

Bên cạnh ưu điểm, người vay cần lưu ý các rủi ro khi lựa chọn hình thức lãi suất này:

Rủi ro biến động: Khi thị trường tăng lãi suất, chi phí vay cũng tăng theo.
Khó dự đoán chi phí: Ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính cá nhân hoặc doanh nghiệp.
Quản lý phức tạp: Đòi hỏi người vay phải thường xuyên theo dõi biến động lãi suất và điều chỉnh kế hoạch trả nợ.

Xem thêm: Order Book là gì? Tìm hiểu về khái niệm order book

Khi nào nên chọn lãi suất thả nổi?

Hình thức này phù hợp cho người vay ngắn hạn hoặc trong bối cảnh lãi suất thị trường có xu hướng giảm. Tuy nhiên, với các khoản vay dài hạn, người vay nên cân nhắc kỹ để tránh rủi ro chi phí tăng cao.

Trước khi ký hợp đồng, nên so sánh biểu phí của nhiều ngân hàng, đọc kỹ điều khoản biên độ, thời gian điều chỉnh và tham khảo ý kiến chuyên gia tài chính.