Proof of Authority (PoA) là gì? Thuật toán PoA giúp giải quyết vấn đề gì trong Blockchain? Ưu và nhược của PoA là gì?
Thế giới tiền điện tử đã thay đổi quá lớn kể từ giao dịch blockchain đầu tiên trên mạng Bitcoin. Với những thuật toán quen thuộc Proof of Work (Bằng chứng Công việc) và Proof of Stake (Bằng chứng Cổ phần) , cũng có một vài thuật toán đồng thuận không tìm được bất kỳ cách thức khác giúp tiến gần tới đồng thuận trong hệ thống blockchain.
Cho đến giờ thuật toán đồng thuận PoW mà Bitcoin áp dụng là thuật toán đáng tin và an toàn nhất. Tuy nhiên, khả năng mở rộng mạng của bitcoin rất hạn chế. Các blockchain dựa trên PoW như Bitcoin có hiệu suất kém và tốc độ trao đổi mỗi giây (TPS) thấp. Sự giới hạn trong hiệu suất này là vì Bitcoin phụ thuộc trên một mạng lưới bao gồm nhiều node và phải dẫn đến sự thống nhất với những trạng thái hiện hành của blockchain.
Điều này có nghĩa là trước khi một block của bitcoin mới được tung ra, nó phải được xác nhận và phê chuẩn từ hầu hết những node trong mạng. Vì vậy, tính chất phi tập trung của Bitcoin không chỉ đem tới một hệ thống kinh tế an toàn và không mang đến sự hỗn loạn, mà nó cũng giới hạn khả năng để áp dụng trên phạm vi rộng hơn nữa.
Các blockchain Proof of Stake thông thường có hiệu suất số giao dịch mỗi giây lớn hơn Bitcoin. Tuy nhiên, sự chênh lệch này không quá lớn và những mạng PoS cũng không hoàn toàn giải được bài toán về khả năng mở rộng mạng.
Trong trường hợp này, thuật toán Proof of Authority hiện đang được xem xét trở thành một phương thức thay thế hữu hiệu bởi nó có khả năng xử lý nhiều giao dịch mỗi giây hơn.
Proof of Authority là gì?
Proof of Authority (PoA) là một thuật toán đồng thuận dựa trên danh tiếng để đưa tới một giải pháp thực tiễn có lợi với tất cả mạng blockchain (ngoại trừ các mạng độc lập). Thuật ngữ này do nhà đồng sáng lập và nguyên CTO của Ethereum, Gavin Wood đề xuất vào khoảng năm 2017.
Thuật toán đồng thuận PoA đề cao giá trị của danh tính, tức là những người xác thực khối không căn cứ trên lượng bitcoin do họ nắm giữ mà lại dựa trên chính danh tiếng của bản thân. Do vậy, hệ thống blockchain PoA có thể hỗ trợ bằng một số node xác nhận được chọn sẵn hoặc là những đối tác đáng tin cậy.
Mô hình Proof of Authority xây dựng trên một số người tham gia khối có hạn chế, chính đặc điểm này đưa blockchain thành một mô hình có sức ảnh hưởng to lớn. Với khối và tài khoản được bảo mật từ các người tham dự đã qua xét duyệt họ có thể đảm nhận vai trò chính là một số người điều phối của hệ thống.
Thuật toán đồng thuận PoA đang được dùng trong nhiều trường hợp khác nhau và có thể được cho là một công cụ đáng giá đối với những người làm nghề logistics. Ví dụ, trong quản lý rủi ro chuỗi cung ứng, PoA được đánh giá là một giải pháp an toàn và hữu hiệu.
Mô hình Proof of Authority cho các tổ chức duy trì độ tin cậy của khách hàng vừa kết hợp tốt với lợi thế của nền tảng blockchain. Microsoft Azure là một nền tảng cũng có PoA. Theo nghĩa khác, dịch vụ Azure có giải pháp giúp những mạng an toàn với một hệ thống không phải dùng một thứ tiền tệ đặc biệt nào như “gas” , bởi vì hệ thống ấy không yêu cầu hoạt động đào.
Proof of Authority (PoA) giải vấn đề gì trong Blockchain?
Trong thời điểm Proof of Work đã rất lỗi thời và tốn kém nhưng thuật toán Proof of Stake nổi lên trở thành một trong nhiều sự thay thế phổ biến hơn PoW. Điểm mạnh của PoS cũng vậy:
- PoS là đòn bẩy kinh tế hiệu quả giúp hỗ trợ những validator vận hành.
- PoS không cần đến khả năng phân tích bằng phần mềm thông thường.
- PoS sẽ đưa tới cánh cửa vào sharding (phân đoạn) để hỗ trợ phát triển mạng blockchain ngày càng lớn thêm trong tương lai.
Với tất cả những ưu điểm như vậy nên không có gì lạ việc Ethereum, mạng lưới blockchain lâu đời thứ hai trên thế giới và vẫn đang trong tiến trình phát triển từ loại Proof of Work đến Proof of Stake. Tuy nhiên, PoS cũng có một yếu điểm nhất định.
PoS chủ yếu xây dựng trên quan điểm về một số người có token đã stake bởi mạng sẽ luôn phải hoạt động cho mục đích của mạng, nếu không thì họ có khả năng mất phần token của bản thân.
Vì vậy, dường như phù hợp cho giả thuyết về lượng token trong stake của một người càng cao thì anh càng có sức mạnh để duy trì sự thành công của mạng lưới. Tuy nhiên, ý tưởng lại không xét thấy rằng công ty có cổ phiếu tương tự nhau sẽ có tài sản bằng nhau theo góc độ thị trường, mặc dù chúng thậm chí không được người nắm giữ định giá giống nhau.
Chính là thứ mà Proof of Authority hướng đến để cải thiện. Nghĩ đằng sau thuật toán PoA là thay vì tập trung vào giá trị kinh tế của token, mỗi người trên mạng sẽ xác nhận danh tính của bản thân.
Ưu và nhược điểm của PoA so với PoW, PoS
Yêu cầu xác thực danh tính của PoA trở nên không cần thiết trên nhiều blockchain công khai như Bitcoin và Ethereum, chúng có vài trăm hay thậm chí cả nghìn validator node. Đó là lý do tại sao mỗi hệ thống PoA lại có ít validator node, điều này làm cho chúng ít phi tập trung hơn. Về mặt tích cực, chúng cũng có khả năng đáp ứng giao dịch cao hơn bao giờ hết.
Giống như PoS thì Proof of Authority không cần phải đầu tư quá nhiều về mặt trang thiết bị chuyên dụng. Ngoài ra, những hệ thống PoA thường chỉ chấp nhận các đối tác có uy tín lâu đời làm người xác nhận của họ, có nghĩa là để đạt được vai trò đó hoàn toàn ở ngoài khả năng của một cá nhân bình thường.
PoW, PoS, hay PoA thường có một số ưu điểm cùng nhược điểm nhất định. Chúng ta phải biết rằng việc phi tập trung là điều rất cần thiết đối với thế giới tiền điện tử, vì vậy PoA là một mô hình đồng thuận từ bỏ tính chất phi tập trung nhằm nhận lại hiệu suất cao cùng khả năng mở rộng.
Tuy vậy, PoA lại là phương pháp tiếp cận hấp dẫn không thể bỏ qua, đã được đánh giá trở thành một công nghệ blockchain mới thích hợp đối với nhiều nền tảng blockchain không yêu cầu tính chất phi tập trung.
Các Blockchain áp dụng thuật toán PoA
Exchange Chains là một số ít các loại blockchain áp dụng Proof of Authority. Các Exchange chains không yêu cầu tính phi tập trung cao mà chỉ đòi hỏi một nền tảng blockchain dễ dàng hơn nhằm cung cấp cơ sở hạ tầng của nhà giao dịch và quản lý hoạt động dùng trên native token của mình.
Một trong các PoA blockchain cực kỳ thành công chính là Binance Smart Chain. Sau khi ra đời, BSC đã ngay lập tức có thêm người sử dụng và thị trường cũng chứng kiến mức tăng lớn trong cơ sở dữ liệu blockchain của BSC.
Sau BSC, vẫn có hàng loạt những Exchange chains tương tự như HECO, OKExChain, Gatechain và Cronos, . .. Tranh không loại trừ và hầu hết các tác phẩm được chọn PoA. Bản thân mình cho rằng những Exchange chains & PoA cũng sẽ tồn tại trong tương lai như là một phần nhỏ của bức hoạ Multi-chain.
