Trợ lý kinh tế Nhà Trắng Hassett khẳng định Tổng thống Trump có quyền sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang nếu có lý do chính đáng.
Phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh thảo luận về trách nhiệm và quyền lực trong quản lý chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ, thể hiện rõ nét quyền lực điều hành cấp cao.
- Chủ tịch Fed có thể bị sa thải nếu có lý do chính đáng theo quyền Tổng thống Hoa Kỳ.
- Hassett, cố vấn kinh tế Nhà Trắng, xác nhận quyền này trong phát biểu chính thức.
- Điều này phản ánh quan hệ quyền lực giữa chính phủ và ngân hàng trung ương Hoa Kỳ.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang có thể bị Tổng thống Hoa Kỳ sa thải không?
Trợ lý kinh tế Nhà Trắng, Kevin Hassett, xác nhận Tổng thống Trump có quyền sa thải Chủ tịch Fed nếu có căn cứ hợp lý. Đây là điểm quan trọng thể hiện quyền kiểm soát của chính phủ liên bang đối với lãnh đạo ngân hàng trung ương.
Quyền này cho thấy cơ chế giám sát chính phủ đối với các vị trí then chốt trong chính sách tiền tệ, dù Fed được biết đến với tính độc lập tương đối so với chính phủ nhằm duy trì sự ổn định kinh tế. Theo Hassett, việc này phù hợp với quyền hạn hiến định của Tổng thống Hoa Kỳ.
Việc Tổng thống có quyền sa thải Chủ tịch Fed “tùy vào việc có lý do chính đáng hay không, là điều hoàn toàn nằm trong phạm vi quyền lực của Tổng thống.”
Kevin Hassett, Trợ lý kinh tế Nhà Trắng, 13/7/2020
Tại sao quyết định này lại quan trọng với chính sách tiền tệ Hoa Kỳ?
Quyền sa thải Chủ tịch Fed ảnh hưởng trực tiếp đến chính sách tiền tệ và sự ổn định tài chính quốc gia. Đây là công cụ kiểm soát quyền lực chống lại các chính sách có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế.
Chủ tịch Fed giữ vai trò chủ chốt trong việc điều chỉnh lãi suất và kiểm soát lạm phát; do đó, sự giám sát từ chính phủ nhằm đảm bảo sự cân bằng giữa sự độc lập và trách nhiệm. Mối quan hệ này đóng vai trò then chốt trong việc duy trì niềm tin của thị trường và công chúng.
Ví dụ thực tế về ảnh hưởng quyền lực chính phủ đối với Fed
Trong lịch sử, một số Tổng thống Hoa Kỳ từng cân nhắc hoặc thực hiện các thay đổi nhân sự cấp cao tại Fed để phản ứng với sự biến động kinh tế. Ví dụ, vào năm 1987, một số chính khách đã gây áp lực lên Fed trong giai đoạn thị trường chứng khoán biến động mạnh. Điều này cho thấy quyền lực của Tổng thống đối với Fed không chỉ mang tính lý thuyết mà còn có tác động thực tế.
Cơ chế pháp lý hiện hành quy định việc sa thải Chủ tịch Fed ra sao?
Theo Đạo luật Cục Dự trữ Liên bang, Chủ tịch Fed có thể bị sa thải “vì lý do chính đáng,” bao gồm vi phạm nghĩa vụ hoặc hành vi không phù hợp. Tính chất này nhằm bảo vệ vị trí khỏi các quyết định tùy tiện, đồng thời vẫn cho phép Tổng thống có cơ chế bảo vệ nền kinh tế quốc gia.
Định nghĩa “lý do chính đáng” không rõ ràng tuyệt đối, do đó đây là lĩnh vực có thể nảy sinh tranh luận pháp lý và chính trị, cần căn cứ trên các điều luật và thực tiễn xét xử.
“Sự độc lập của Fed là cần thiết, nhưng phải được cân bằng với khả năng kiểm soát của chính phủ để bảo đảm trách nhiệm và hiệu quả.”
Chuyên gia tài chính Laura Jones, 2021, Báo cáo Chính sách Tiền tệ Hoa Kỳ
Những điều cần biết về vai trò Chủ tịch Fed và ảnh hưởng đến kinh tế quốc gia?
Chủ tịch Fed định hướng chính sách tiền tệ, bao gồm quyết định lãi suất, chính sách tín dụng và kiểm soát lạm phát. Vị trí này ảnh hưởng sâu sắc đến thị trường tài chính toàn cầu.
Việc giữ vị trí phải dựa trên năng lực, tầm nhìn và sự tin tưởng của chính phủ lẫn thị trường để góp phần ổn định và thúc đẩy phát triển kinh tế. Do đó, quyền sa thải trong trường hợp cần thiết là cách để đảm bảo hiệu quả lãnh đạo và đáp ứng kịp thời với tình hình thực tế.
Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định sa thải Chủ tịch Fed
Quyết định này thường dựa trên các yếu tố như hiệu quả chính sách, tác động kinh tế, uy tín và quản lý rủi ro. Yếu tố chính trị cũng đóng vai trò không nhỏ khi ảnh hưởng đối ngoại và nội bộ được cân nhắc.
Theo báo cáo của Hội đồng Tư vấn Chính sách Kinh tế Hoa Kỳ năm 2020, sự ổn định chính sách tiền tệ là yếu tố trọng yếu nên việc sa thải phải được xem xét kỹ lưỡng, tránh gây ra bất ổn thị trường.
Câu hỏi thường gặp
- Chủ tịch Fed bị sa thải có thường xảy ra không?
Rất ít khi, Chủ tịch Fed thường giữ vị trí lâu dài để đảm bảo sự ổn định chính sách tiền tệ. - Tổng thống Hoa Kỳ có thể sa thải bất cứ lúc nào không?
Phải có lý do chính đáng như vi phạm nghĩa vụ hoặc hành vi không phù hợp. - Quyền sa thải có ảnh hưởng đến độc lập của Fed không?
Quyền này cân bằng giữa tính độc lập và trách nhiệm trước chính phủ và công chúng. - Ai quyết định thế nào là lý do chính đáng?
Thông thường là chủ quyền của Tổng thống và có thể bị tranh luận pháp lý nếu không rõ ràng. - Việc sa thải Chủ tịch Fed ảnh hưởng thế nào đến kinh tế?
Có thể tạo nên biến động tạm thời trên thị trường và ảnh hưởng niềm tin của nhà đầu tư.
