ERC-8004 là gì? EIP mới ra mắt trên Ethereum

Mục lục

ERC-8004 là tiêu chuẩn mới trên Ethereum, tạo ra “lớp tin cậy” (trust layer) cho phép các AI agent nhận diện, hợp tác và xác minh lẫn nhau trực tiếp trên blockchain, không cần trung gian.

Được phát triển bởi Ethereum Foundation, MetaMask, Google và Coinbase, ERC-8004 là nền tảng quan trọng của xu hướng “decentralized AI”, mở đường cho một nền kinh tế nơi các AI agent có thể tự động giao dịch và hợp tác minh bạch, an toàn.

NỘI DUNG CHÍNH

ERC-8004 giúp AI agent có danh tính, uy tín và cơ chế xác thực minh bạch trên blockchain.
Sự kết hợp giữa ERC-8004 và chuẩn thanh toán x402 tạo nên hệ sinh thái AI tự động, an toàn và không cần trung gian.
Dù còn ở giai đoạn đầu, ERC-8004 mang tiềm năng lớn nhưng cũng đối mặt với các rủi ro về uy tín, chi phí, và quyền riêng tư.

ERC-8004 là gì?

ERC-8004 là một Ethereum Improvement Proposal (EIP) ra mắt tháng 8/2025, được gọi là “Trustless Agents”, nhằm thiết lập lớp tin cậy cho AI agent hoạt động trực tiếp trên blockchain mà không cần trung gian.

Tiêu chuẩn này mở rộng giao thức Agent-to-Agent (A2A) của Google, cho phép các AI agent từ nhiều tổ chức khác nhau khám phá, tương tác và hợp tác an toàn trong môi trường phi tập trung.

Xem thêm: Cash flow là gì? Tìm hiểu về khái niệm dòng tiền

Mọi giao dịch, phản hồi và kết quả được ghi nhận minh bạch trên chuỗi.

“ERC-8004 là bước ngoặt trong việc dân chủ hóa trí tuệ nhân tạo – từ hệ thống khép kín sang mạng lưới mở, nơi niềm tin được xây dựng bằng bằng chứng on-chain.”

— Davide Crapis, Nhà phát triển chính ERC-8004, Ethereum Foundation (2025)

Vì sao thị trường cần ERC-8004?

Sự phát triển nhanh của AI khiến các “agent” ngày càng quan trọng, nhưng hiện chúng bị giới hạn bởi hệ sinh thái khép kín của các tập đoàn như Google, OpenAI, Anthropic.

Thiếu chuẩn tin cậy chung khiến các agent không thể hợp tác hiệu quả.

ERC-8004 ra đời để giải quyết ba vấn đề lớn: thiếu định danh minh bạch, không có hệ thống chấm điểm uy tín và thiếu cơ chế kiểm chứng độc lập. Nó là bước đầu để hợp nhất thế giới AI hiện đang bị phân mảnh.

ERC-8004 giải quyết những gì?

Tiêu chuẩn này thiết lập ba trụ cột cốt lõi: danh tính (Identity), uy tín (Reputation) và xác thực (Validation) để tạo nên hệ thống “niềm tin có thể kiểm chứng”.

Danh tính (Identity) – Mỗi agent có thẻ ID on-chain

Mỗi AI agent được cấp một NFT chứa thông tin cơ bản như tên, mô tả, kỹ năng, ví blockchain và endpoint giao tiếp.

Điều này cho phép người dùng hoặc hệ thống khác xác nhận tính xác thực và danh tính của từng agent.

Uy tín (Reputation) – Lịch sử hoạt động minh bạch

Sau khi hợp tác, các bên có thể để lại phản hồi. Điểm uy tín được ghi lại công khai giúp xác định độ tin cậy của từng agent.

Hệ thống này tương tự cơ chế đánh giá tín nhiệm trên mạng xã hội, nhưng được ghi nhận vĩnh viễn trên blockchain.

Xác thực (Validation) – Đảm bảo kết quả đáng tin

Kết quả quan trọng được xác minh bởi validator độc lập qua ZK-proof hoặc phần cứng an toàn (TEE). Cơ chế này giúp loại bỏ gian lận và bảo vệ tính toàn vẹn dữ liệu.

“Sự khác biệt của ERC-8004 là khả năng xác minh kết quả AI không chỉ bằng niềm tin, mà bằng bằng chứng mật mã.”

— Marco De Rossi, Chuyên gia Blockchain, MetaMask (DevConnect 2025)

Xem thêm: Openverse là gì? Layer 0 tiên phong kết nối các blockchain

Cách ERC-8004 hoạt động

ERC-8004 hoạt động như một “hộ chiếu kỹ thuật số” cho AI agent, giúp xác định danh tính, theo dõi uy tín và xác thực kết quả.

Mỗi hoạt động được ghi lại minh bạch, đảm bảo tính toàn vẹn và khả năng kiểm chứng.

Gắn thanh toán và trách nhiệm

ERC-8004 liên kết hành động của agent với chuẩn thanh toán x402 của Coinbase. Khi một agent hoàn thành nhiệm vụ, biên lai thanh toán x402 được gắn vào phản hồi và lưu trên blockchain.

Từ đó, mọi hành động đều có bằng chứng cụ thể: ai làm – làm gì – được trả bao nhiêu – có làm đúng không.

Yếu tố	ERC-8004	x402
Chức năng chính	Lớp tin cậy (trust layer)	Lớp thanh toán (payment layer)
Ứng dụng	Danh tính, uy tín, xác thực	Thanh toán, biên lai, bằng chứng giá trị
Liên kết	Lưu feedback, proof_of_payment	Tạo biên lai và xác minh giao dịch

Mối liên hệ giữa ERC-8004 và x402

Sự kết hợp giữa hai tiêu chuẩn này giúp tạo ra hệ sinh thái AI phi tập trung hoàn chỉnh, nơi các agent vừa có thể tin tưởng nhau (ERC-8004), vừa có thể thanh toán minh bạch (x402).

“ERC-8004 và x402 giống như hai mặt của cùng một đồng xu – một bên xác định niềm tin, bên kia đảm bảo giá trị.”

— Jordan Ellis, Nhà phát triển tại Coinbase Cloud (DevConnect Istanbul 2025)

Tại DevConnect 2025, Ethereum Foundation và Coinbase đã trình diễn cơ chế “Pay-to-Validate”: agent chỉ được xác nhận kết quả sau khi thanh toán qua x402, tạo nên chuỗi giao dịch minh bạch, chống gian lận.

Rủi ro và thách thức của ERC-8004 và x402

Dù tiềm năng lớn, hai tiêu chuẩn này vẫn đối mặt nhiều rủi ro kỹ thuật và kinh tế: gian lận uy tín, thông đồng validator, chi phí xác thực và bảo mật dữ liệu.

Xem thêm: FOMC là gì? Tìm hiểu về Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Hoa Kỳ

Vấn đề uy tín và gian lận (Sybil attack)

Các agent giả có thể tạo phản hồi ảo. Để khắc phục, cộng đồng buộc mọi phản hồi phải kèm proof_of_payment từ x402, đảm bảo đánh giá thực.

Thông đồng validator và chi phí xác thực

Các validator có thể cấu kết xác minh sai. Giải pháp là áp dụng quorum validator hoặc ZK-proof để loại bỏ yếu tố con người.

Ngoài ra, mô hình restaking trên EigenLayer giúp giảm chi phí xác thực cho các tác vụ nhỏ.

Nguy cơ tập trung hóa và quyền riêng tư

Nếu chỉ có một registry duy nhất, toàn hệ thống có thể bị ảnh hưởng khi lỗi kỹ thuật xảy ra. Do đó, các nhóm phát triển đang triển khai multi-chain deployment.

Đồng thời, mô hình zero-knowledge metadata được đề xuất để bảo vệ dữ liệu nhạy cảm, tuân thủ GDPR.