ESMA cảnh báo: một số sản phẩm “Token hóa cổ phiếu” có thể chỉ là công cụ tổng hợp, không đem lại quyền cổ đông thực sự.
Giới quản lý nhấn mạnh cần khung pháp lý bảo vệ nhà đầu tư khi Token hóa phát triển nhanh, giữa bối cảnh thị trường Token hóa toàn cầu đạt khoảng 600 tỷ USD.
- ESMA cảnh báo rủi ro nhà đầu tư từ Token hóa cổ phiếu có thể không tương đương quyền sở hữu.
- Thị trường Token hóa đang mở rộng: khoảng 600 tỷ USD, phát hành trái phiếu số tại châu Âu tăng mạnh.
- EU dùng DLT Pilot Regime làm sandbox; đề xuất hoàn thiện khung pháp lý theo mức độ rủi ro.
ESMA cảnh báo chung về Token hóa
Trả lời trực tiếp: ESMA cảnh báo rằng một số Token đại diện cổ phiếu có thể không phải là quyền sở hữu thực sự và tiềm ẩn rủi ro hiểu lầm cho nhà đầu tư.
Phân tích: Lời cảnh báo đến từ Giám đốc Điều hành ESMA khi thị trường tài sản Token hóa mở rộng nhanh, đòi hỏi cơ chế giám sát để bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư và ổn định tài chính. Việc phân biệt giữa sở hữu trực tiếp và sản phẩm tổng hợp là trọng tâm kiểm soát.
“Việc Token hóa… có thể dẫn đến thay đổi mang tính chuyển đổi đối với thị trường của chúng ta.”
Natasha Cazenave, Giám đốc Điều hành, ESMA, 2025
Rủi ro ‘cổ phần giả’ và quyền cổ đông
Trả lời trực tiếp: Nhiều Token hoá được cấu trúc như công cụ tổng hợp, không cấp quyền bầu cử hay chia cổ tức như cổ phiếu truyền thống.
Phân tích: Khi Token là quyền đòi nợ tổng hợp thay vì quyền sở hữu, nhà đầu tư có thể hiểu nhầm bản chất và kỳ vọng quyền lợi. Vụ việc liên quan sản phẩm Token của một số nền tảng đã làm dấy lên tranh cãi về tính minh bạch và nghĩa vụ cung cấp thông tin.
“Nếu được cấu trúc như các quyền đòi nợ tổng hợp thay vì quyền sở hữu trực tiếp, điều này có thể tạo ra rủi ro hiểu lầm cụ thể cho nhà đầu tư.”
Natasha Cazenave, Giám đốc Điều hành, ESMA, 2025
Châu Âu dẫn dắt xu hướng Token hóa
Trả lời trực tiếp: Châu Âu đang tăng tốc thử nghiệm Token hóa, với phát hành trái phiếu số và dự án từ nhiều tổ chức công-tư.
Phân tích: Phát hành trái phiếu trên blockchain tại châu Âu đã tăng mạnh, đạt khoảng 3 tỷ EUR trong năm gần nhất, với Đức, Pháp, Tây Ban Nha và Ngân hàng Đầu tư Châu Âu tham gia thử nghiệm. Đồng thời, thị trường Hoa Kỳ có Token hóa quỹ với khoảng 7 tỷ USD tài sản được quản lý, cho thấy xu hướng toàn cầu.
Thử nghiệm, sandbox và bước chính sách tiếp theo
Trả lời trực tiếp: EU đang dùng DLT Pilot Regime làm sandbox giám sát, ESMA đề xuất duy trì và điều chỉnh khung này theo rủi ro.
Phân tích: Sandbox cho phép thử nghiệm dự án Token hóa dưới sự giám sát, giúp đánh giá rủi ro thực tế trước khi phổ biến. Nhiều bên trong cộng đồng công nghệ tài chính cho rằng quy định chặt chẽ, minh bạch sẽ làm tăng niềm tin và có thể an toàn hơn cả cơ chế tài chính truyền thống nếu được thiết kế đúng.
Token hóa cổ phiếu là gì?
Token hóa cổ phiếu là quá trình chuyển quyền hoặc quyền lợi liên quan cổ phiếu thành Token trên blockchain; bản chất Token phụ thuộc vào cấu trúc pháp lý và hợp đồng phát hành.
Token đã mua có luôn là cổ đông không?
Không nhất thiết. Một số Token chỉ là sản phẩm tổng hợp cung cấp lợi suất hoặc theo dõi giá, không trao quyền bầu cử hay cổ tức như cổ đông thực sự.
Làm sao kiểm tra quyền lợi khi mua Token hóa?
Kiểm tra tài liệu phát hành: điều khoản pháp lý, quyền ghi trong hợp đồng Token, trách nhiệm của tổ chức lưu ký và cam kết chuyển giao quyền sở hữu nếu có.
ESMA khuyến nghị gì cho nhà đầu tư?
ESMA khuyến nghị thận trọng, yêu cầu minh bạch về bản chất Token và bảo đảm khung giám sát để bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư và ổn định thị trường.
