Financial Leverage là gì? Tìm hiểu về khái niệm financial leverage

Financial Leverage (Đòn bẩy tài chính) là chiến lược sử dụng vốn vay song song với vốn chủ sở hữu nhằm tối đa hóa lợi nhuận và gia tăng hiệu quả đầu tư cho doanh nghiệp hoặc nhà đầu tư cá nhân.

Đòn bẩy tài chính giúp doanh nghiệp tận dụng nguồn vốn bên ngoài để mở rộng quy mô, tăng sức cạnh tranh và cải thiện lợi nhuận. Tuy nhiên, việc lạm dụng đòn bẩy cũng có thể dẫn đến rủi ro tài chính nghiêm trọng nếu không được quản lý đúng cách.

Financial Leverage là gì?

Financial Leverage (Đòn bẩy tài chính) là việc doanh nghiệp sử dụng vốn vay từ ngân hàng hoặc tổ chức tài chính kết hợp với vốn chủ sở hữu để mở rộng quy mô hoạt động và tối ưu hóa lợi nhuận. Đây là công cụ tài chính quan trọng trong chiến lược tăng trưởng của hầu hết doanh nghiệp hiện nay.

Vốn vay đòi hỏi doanh nghiệp phải trả lãi định kỳ, trong khi vốn chủ sở hữu không cần hoàn trả. Khi được sử dụng hợp lý, đòn bẩy tài chính có thể giúp doanh nghiệp tăng khả năng sinh lời, tuy nhiên mức rủi ro cũng tỷ lệ thuận với tỷ lệ vay nợ.

“Đòn bẩy tài chính giống như con dao hai lưỡi – nó có thể cắt giảm chi phí vốn, nhưng cũng có thể làm tổn thương dòng tiền nếu doanh nghiệp không quản lý tốt nợ vay.”

— Warren Buffett, Nhà đầu tư huyền thoại, 2018 (Nguồn: CNBC)

Degree of Financial Leverage (DFL) là gì?

Degree of Financial Leverage (Hệ số đòn bẩy tài chính) đo lường mức độ doanh nghiệp sử dụng vốn vay để tài trợ cho hoạt động. Hệ số càng cao, rủi ro tài chính càng lớn nhưng khả năng sinh lợi cũng cao hơn.

DFL giúp nhà quản trị đánh giá tác động của biến động lợi nhuận hoạt động (EBIT) lên lợi nhuận ròng của cổ đông.

Theo báo cáo của PwC 2023, các doanh nghiệp có DFL vượt 2,5 lần thường đối mặt với rủi ro dòng tiền khi thị trường biến động mạnh.

Tác động của đòn bẩy tài chính đối với nhà đầu tư cá nhân

Trong bối cảnh thị trường tài chính biến động nhanh, việc hiểu và áp dụng đòn bẩy hợp lý trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Các nền tảng giao dịch hiện đại như BingX cung cấp nhiều công cụ quản trị rủi ro và đòn bẩy linh hoạt, giúp nhà đầu tư vừa tối ưu hóa lợi nhuận, vừa kiểm soát được mức độ rủi ro trong từng giao dịch.

Nhờ đó, trader có thể thử nghiệm các chiến lược tài chính hiệu quả mà vẫn đảm bảo an toàn vốn.

Nhờ đòn bẩy tài chính, nhà đầu tư cá nhân có thể mở rộng danh mục và khuếch đại lợi nhuận khi thị trường thuận lợi. Tuy nhiên, nếu dự đoán sai xu hướng, khoản lỗ cũng tăng theo tỷ lệ đòn bẩy.

Ví dụ, với tỷ lệ đòn bẩy 1:2, khi tài sản tăng 6%, lợi nhuận tăng 12%; ngược lại, nếu tài sản giảm 6%, nhà đầu tư mất 12%. Do đó, đòn bẩy chỉ nên được sử dụng khi có chiến lược quản trị rủi ro rõ ràng.

“Đòn bẩy là bạn tốt của người có kỷ luật và kẻ thù của người nóng vội.”

— Ray Dalio, Nhà sáng lập Bridgewater Associates, 2021 (Nguồn: Financial Times)

Tác động của đòn bẩy tài chính đối với doanh nghiệp

Với doanh nghiệp, đòn bẩy tài chính giúp tăng năng lực sản xuất, tận dụng cơ hội mở rộng thị phần và tối ưu cấu trúc vốn. Ngoài ra, chi phí lãi vay được khấu trừ thuế giúp giảm gánh nặng thuế thu nhập doanh nghiệp.

Theo báo cáo của Deloitte (2024), các công ty áp dụng đòn bẩy hợp lý có tỷ suất lợi nhuận ròng cao hơn trung bình 18% so với nhóm doanh nghiệp không sử dụng đòn bẩy. Tuy nhiên, khi tỷ lệ nợ vượt 70% tổng tài sản, khả năng thanh khoản giảm mạnh.

Cách tính đòn bẩy tài chính

Có hai công thức phổ biến để tính mức độ đòn bẩy tài chính của doanh nghiệp:

• Hệ số nợ trên tổng tài sản (Debt / Asset): phản ánh tỷ lệ tài sản được tài trợ bằng vốn vay.
• Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu (Debt / Equity): cho biết mức độ sử dụng nợ so với vốn chủ sở hữu.

Ví dụ: Doanh nghiệp X có khoản nợ 40 triệu đồng, tổng tài sản 80 triệu đồng. Khi đó:

• Debt / Asset = 40 / 80 = 0,5 (50%)
• Debt / Equity = 40 / 80 = 0,5 (50%)

Tỷ lệ này cho thấy doanh nghiệp đang sử dụng nợ tương đương 50% vốn, đồng nghĩa với mức rủi ro và cơ hội sinh lời đều tăng gấp đôi.

Các dạng đòn bẩy tài chính phổ biến

Doanh nghiệp có thể áp dụng nhiều hình thức đòn bẩy khác nhau để tối ưu hóa nguồn lực và chi phí vốn:

Sử dụng nguồn vốn bên ngoài

Đây là cách phổ biến nhất, doanh nghiệp vay vốn từ ngân hàng hoặc công ty tài chính để đầu tư. Tuy nhiên, nếu khoản vay vượt khả năng trả nợ, doanh nghiệp có thể đối mặt với nguy cơ mất khả năng thanh toán.

Phát hành cổ phiếu huy động vốn

Phát hành cổ phiếu là cách thu hút thêm nguồn vốn từ các cổ đông mới mà không cần vay nợ. Điều này giúp giảm gánh nặng lãi vay, đồng thời mở rộng quy mô hoạt động.

Tận dụng nguồn lực con người

Đòn bẩy tài chính không chỉ là tiền tệ, mà còn là việc tối ưu hoá sức lao động. Doanh nghiệp có thể tăng năng suất bằng cách đào tạo nhân viên, cải tiến quy trình và ứng dụng công nghệ để tạo giá trị lớn hơn với cùng nguồn lực.

Thuê ngoài (Outsourcing)

Doanh nghiệp có thể ủy thác các hoạt động không cốt lõi cho đối tác chuyên nghiệp. Đây là hình thức đòn bẩy nhân sự giúp giảm chi phí, tập trung nguồn lực cho hoạt động trọng yếu.

“Outsourcing giúp doanh nghiệp nhỏ tiếp cận năng lực của tập đoàn lớn mà không cần đầu tư trực tiếp.”

— Satya Nadella, CEO Microsoft, 2022 (Nguồn: Bloomberg)

Cách sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả

Để đòn bẩy mang lại lợi ích tối đa, doanh nghiệp cần thực hiện các bước quản trị rủi ro sau:

• Đánh giá kỹ tình hình tài chính, khả năng trả nợ và dòng tiền dự kiến.
• Sử dụng công cụ phân tích tài chính, phần mềm quản trị để theo dõi hiệu suất vốn vay.
• Xây dựng kế hoạch dự phòng và giới hạn tỷ lệ nợ an toàn.
• Theo dõi sát sao biến động thị trường để điều chỉnh tỷ lệ đòn bẩy phù hợp.

Theo McKinsey (2023), các doanh nghiệp duy trì tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu dưới 60% có khả năng phục hồi nhanh hơn 30% khi khủng hoảng tài chính xảy ra.

Những câu hỏi thường gặp

1. Đòn bẩy tài chính có phải lúc nào cũng tốt?

Không. Đòn bẩy chỉ hiệu quả khi doanh nghiệp có dòng tiền ổn định và quản lý nợ chặt chẽ. Nếu doanh thu giảm, lãi vay có thể khiến lợi nhuận âm.

2. Mức đòn bẩy an toàn cho doanh nghiệp là bao nhiêu?

Tùy ngành nghề, nhưng trung bình hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu nên dưới 60% để đảm bảo an toàn tài chính.

3. Có nên dùng đòn bẩy tài chính khi đầu tư cá nhân?

Có, nhưng chỉ nên dùng với tỷ lệ nhỏ (1:2 hoặc 1:3) và trong lĩnh vực hiểu rõ để giảm rủi ro.

4. Đòn bẩy tài chính khác gì đòn bẩy kinh doanh?

Đòn bẩy tài chính liên quan đến sử dụng vốn vay, còn đòn bẩy kinh doanh liên quan đến chi phí cố định và quy mô hoạt động.

5. Khi nào doanh nghiệp nên giảm đòn bẩy?

Khi lãi suất tăng, doanh thu suy giảm hoặc thị trường biến động mạnh, doanh nghiệp nên giảm nợ để bảo toàn vốn.

Lưu ý: Nội dung bài viết chỉ nhằm cung cấp thông tin, không phải khuyến nghị đầu tư. Vui lòng tự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm đối với mọi kết quả phát sinh từ quyết định đầu tư của bạn.