Phê duyệt và ra mắt các Bitcoin ETF giao ngay là một trong những sản phẩm tài chính được mong chờ nhất trong những năm gần đây. Khi năm 2024 khép lại, tổng tài sản ròng 129 tỷ USD do các ETF nắm giữ cho thấy năm 2025 sẽ còn đột phá hơn nữa.
Quỹ giao dịch trao đổi (ETF) là các sản phẩm tài chính phản ánh giá trị của các tài sản cơ sở của chúng. Được điều chỉnh, minh bạch và có tính thanh khoản cao, ETF cung cấp cho nhà đầu tư cơ hội tiếp cận với các tài sản mà họ có thể không thể hoặc không muốn nắm giữ trực tiếp. Định dạng này đặc biệt hấp dẫn đối với tiền điện tử vì nó cung cấp một lựa chọn đầu tư được điều chỉnh và dễ tiếp cận rộng rãi, đồng thời hiệu quả về thuế.
Kể từ năm 2013, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ đã liên tục từ chối tất cả các đơn đăng ký Bitcoin ETF giao ngay. Các công ty như VanEck, WisdomTree, Bitwise, ARK Invest, 21Shares và Grayscale đã phải đối mặt với nhiều lần từ chối.
Năm 2021, SEC đã phê duyệt các Bitcoin ETF dựa trên hợp đồng tương lai, với ProShares’ BITO là ETF đầu tiên được ra mắt. Ban đầu rất thành công, nó đã đạt 1 tỷ USD trong tài sản chỉ trong vòng hai ngày. Tuy nhiên, sự quan tâm của nhà đầu tư đối với BITO giảm nhanh chóng, với tài sản quản lý giảm từ đỉnh cao 1.4 tỷ USD xuống còn 500 triệu USD trong vòng một năm.
Sự giảm này trùng với sự sụp đổ của thị trường tiền điện tử rộng lớn hơn nhưng cũng phản ánh các hạn chế của sản phẩm này. ETF dựa trên hợp đồng tương lai, trong khi cho phép Holder lợi nhuận từ sự biến động giá của Bitcoin, lại thiếu hiệu quả như các ETF giao ngay, vốn giữ BTC thực tế. Hơn nữa, các ETF giao ngay tạo ra áp lực mua hoặc bán ngay lập tức, trực tiếp ảnh hưởng đến giá và thanh khoản Bitcoin.
Dòng tiền cho thấy ETF BTC giao ngay đã là một thành công vang dội
Trong thế giới ETF, các Bitcoin ETF giao ngay đã nhanh chóng trở thành một hiện tượng.
Từ lúc bắt đầu, chín ETF mới (không bao gồm Grayscale và Hashdex) đã phá vỡ nhiều kỷ lục trong ngành. Ví dụ, chúng đã tạo ra khối lượng giao dịch 2,2 tỷ USD trong ngày đầu tiên, với IBIT chiếm 1 tỷ USD. Theo Bloomberg Intelligence, IBIT và FBTC là hai quỹ duy nhất trên thị trường ETF thu hút được hơn 3 tỷ USD dòng tiền trong 20 ngày giao dịch đầu tiên.
Đáng chú ý là một phần không nhỏ trong những dòng tiền này đến từ dòng tiền ra của Grayscale. Với mức phí 1,5% nặng nề, Grayscale đã trở nên thiếu cạnh tranh so với các ETF mới, chỉ tính phí tối đa 0,25%. Tuy nhiên, sự tăng trưởng không chỉ được thúc đẩy bởi dòng tiền ra của Grayscale. Dòng tiền mới đã tràn vào thị trường Bitcoin ETF, và dòng tiền tích lũy đã tăng trưởng đều đặn trong cả năm.
Đến cuối năm 2024, thành công của các Bitcoin ETF giao ngay là không thể phủ nhận. Mặc dù năm này là mạnh mẽ đối với ETF nói chung — với tổng dòng tiền cho 20 quỹ hàng đầu phá kỷ lục trước đó tới 25% — nhưng các Bitcoin ETF mới đã đứng ngang hàng với các quỹ lâu đời.
Như nhà phân tích ETF của Bloomberg, Eric Balchunas, đã lưu ý trong bài viết trên X của mình, IBIT của BlackRock kết thúc năm là một trong ba ETF hàng đầu về dòng vốn YTD, thu về 37,2 tỷ USD. Hiệu suất đáng chú ý này đặt IBIT vượt lên trên những “veteran” như Vanguard’s Total Stock Market ETF (VTI), Invesco’s Nasdaq-100 Trust (QQQ), và State Street’s S&P 500 Index fund (SPY) — tất cả đều có bề dày lịch sử. Điều ấn tượng hơn là IBIT đã đạt được điều này mà chưa kỷ niệm sinh nhật đầu tiên của mình.
FBTC của Fidelity cũng có mặt mạnh mẽ, đạt vị trí thứ 14 danh dự.
Bitcoin ETF vượt qua vàng
Bitcoin thường được gọi là vàng số vì tiềm năng lưu trữ giá trị của nó, và so sánh các ETF của nó với ETF vàng đưa ra một góc nhìn hấp dẫn. Hóa ra, các Bitcoin ETF không chỉ đáp ứng kỳ vọng — mà còn vượt qua chúng.
Đến tháng 11/2024, IBIT của BlackRock đã tích lũy được 33,2 tỷ USD trong tài sản, vượt qua quỹ vàng của hãng là IAU, đứng ở mức 32 tỷ USD. Ra mắt vào năm 2005, IAU đã bắt đầu năm với một lợi thế 25 tỷ USD, nhưng IBIT đã bắt kịp trong vòng vài tháng.
Xu hướng này không chỉ giới hạn ở BlackRock. Vetle Lunde, Trưởng phòng Nghiên cứu tại K33, gần đây chia sẻ một biểu đồ cho thấy 129,2 tỷ USD Bitcoin ETF đã vượt qua 128,9 tỷ USD của vàng. Con số này bao gồm tất cả ETF (giao ngay và tương lai).
Nếu thu hẹp sự so sánh chỉ với các ETF giao ngay, Bitcoin đạt 120 tỷ USD so với 125 tỷ USD của vàng, như nhà phân tích Eric Balchunas của Bloomberg đã ghi chú. Việc một sản phẩm chỉ mới một năm tuổi đã theo kịp thứ lâu đời như vàng là hoàn toàn ngoạn mục.
Spot Ether ETF cũng tạo sóng
Ether (ETH), tiền điện tử lớn thứ 2 theo vốn hóa thị trường, đã vào thị trường ETF với việc ra mắt các ETF giao ngay chuyên dụng đầu tiên của nó vào tháng 7 năm 2024. Tuy nhiên, hiệu suất của chúng kém nổi bật hơn so với Bitcoin. Bắt đầu với 8,8 tỷ USD từ Grayscale Ethereum Trust được chuyển đổi, tổng tài sản quản lý đã tăng nhẹ lên 11 tỷ USD vào cuối năm, theo TheBlock. Điều này cho thấy rằng câu chuyện “vàng số” của Bitcoin vẫn hấp dẫn hơn so với “máy tính thế giới” của Ether, và hầu hết các nhà đầu tư có thể cần thêm sự thuyết phục về tiềm năng của Web3.
Liệu thêm nhiều ETF tiền điện tử sẽ ra mắt vào năm 2025?
Đầu năm 2025 cho thấy rằng sự quan tâm đối với Bitcoin ETF giao ngay vẫn mạnh mẽ, ngay cả trong bối cảnh thị trường điều chỉnh. Theo Farside, các ETF đã thu hút hơn 1,1 tỷ USD dòng tiền ròng từ đầu năm đến nay.
Khi Bitcoin tiếp tục được công nhận trong các vòng chính trị và tài chính, động lực này có thể vẫn tiếp tục và có thể mở rộng sang các tiền điện tử khác. Ví dụ, khả năng của một ETF Solana giao ngay đã trở thành một chủ đề nóng trong cộng đồng tiền điện tử. Đến mức mà người dùng Polymarket hiện dự đoán 74% khả năng một ETF SOL sẽ được phê duyệt vào năm 2025. Cơ hội của Ripple ETF được ước tính ở mức 70%. VanEck, 21Shares và Canary Capital đã nộp đơn xin các ETF kiểu này.
Ngoài ra, một số nhà phê bình Bitcoin có thể sẽ cân nhắc lại quan điểm của mình vào năm 2025. Vanguard, một trong những tập đoàn quản lý đầu tư lớn nhất thế giới, đã chưa tham gia vào trò chơi tiền điện tử.
Tuy nhiên, bài tường trình có thể thay đổi sau sự ra đi của CEO có quan điểm chống Bitcoin nổi tiếng Tim Buckley và sự xuất hiện của cựu giám đốc BlackRock Salim Ramji vào mùa hè vừa qua.
Nếu Vanguard, một khổng lồ trị giá 9 nghìn tỷ USD với một nền tảng giao dịch rộng lớn, ra mắt một ETF tiền điện tử, nó có thể tăng cường đáng kể thị trường.